Bổ sung hãng bay IPP Air Cargo chuyên dụng vận chuyển hàng hóa sẽ giảm chi phí xuất nhập khẩu

Việt Nam hiện chưa có hãng hàng không vận chuyển hàng hóa bằng tàu bay chuyên dụng. Trong ảnh: Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất làm thủ tục cho máy bay vận chuyển hàng hóa nhập cảnh. Ảnh: T.H

Đó là khẳng định của lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam trong báo cáo gửi Bộ Giao thông Vận tải báo cáo bổ sung đánh giá thị trường vận chuyển hàng hóa hàng không Việt Nam để xem xét cấp Giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không cho Công ty cổ phần IPP Air Cargo.

Cước vận chuyển hàng quốc tế tăng 3 – 4 lần

Theo Cục Hàng không Việt Nam, hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không sử dụng tàu bay chuyên dụng (chuyến bay chuyên chở hàng hóa) - từ năm 1991, khi hoạt động vận chuyển hàng không dân dụng chính thức tách ra khỏi quân đội, tổng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không tại Việt Nam năm này đạt 18.384 tấn.

Qua hơn 30 năm phát triển, thị trường vận tải hàng hoá Việt Nam đã có bước tăng trưởng nhảy vọt với sản lượng năm 2021 đạt 1,3 triệu tấn và dự kiến đạt hơn 1,52 triệu tấn vào năm 2022, tăng gần 83 lần so với năm 1991 và tăng 21,2% so với năm 2019; đạt tốc độ tăng trưởng bình quân trung bình cả thời kỳ 1991- 2022 là 15,3%/năm. Mặc dù thị trường có sự tăng trưởng ổn định nhưng cho đến nay, hàng không Việt Nam với 5 hãng hàng không là Vietnam Airlines (bao gồm VASCO), Vietjet Air, Pacific Airlines, Bamboo Airways và Vietravel Airlines vẫn chỉ khai thác vận chuyển hàng hoá kết hợp trên chuyến bay chuyên chở hành khách mà chưa có hãng hàng không vận chuyển hàng hóa bằng tàu bay chuyên dụng.

Tại thị trường quốc tế, thị phần hàng hóa quốc tế của các hãng hàng không Việt Nam chỉ đạt 18% vào năm 2019 và giai đoạn 2020-2021 chỉ đạt 10-12% thị phần hàng hoá quốc tế.

Tại thời điểm hiện tại, thị trường hàng hoá quốc tế của hàng không Việt Nam đang có 29 hãng hàng không nước ngoài khai thác tàu bay chuyên chở hàng hóa từ 16 quốc gia, vùng lãnh thổ đến Việt Nam.

Theo Cục Hàng không Việt Nam, trong thời gian qua, do số lượng các chuyến bay chuyên chở hành khách kết hợp hàng hoá giảm mạnh trong khi nhu cầu vận chuyển tăng cao nên giá cước vận chuyển hàng hóa quốc tế đã tăng vọt từ 3 – 4 lần, thậm chí từng thời điểm, từng thị trường, giá cước tăng 5 – 6 lần so với trước dịch Covid-19.

Chẳng hạn, giá cước vận chuyển hàng hóa từ các cảng hàng không tại châu Á đi Hoa Kỳ trước dịch trong khoảng 1 đến 1,8 USD/kg, nhưng nhiều thời điểm trong năm 2020 và 2021 lên tới 8 USD/kg đến 10 USD/kg, thậm chí có thời điểm lên đến 17-18 USD/kg từ Việt Nam đến Hoa Kỳ.

Trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19, do phần lớn đội tàu bay vận chuyển hành khách phải dừng khai thác, các hãng hàng không Việt Nam đã hoán đổi 9 tàu bay chở khách sang chở hàng theo hình thức tháo ghế hành khách để chở hàng trên khoang. Trong đó, Vietnam Airlines 5 tàu bay và Vietjet Air 4 tàu bay.

Tuy nhiên, do đặc thù các tàu bay này vẫn chia khoang hành khách và hàng hóa riêng nên dù tháo ghế thì tàu bay vẫn chỉ vận chuyển được các kiện hàng nhỏ (do chuyển qua cửa hành khách), không thể vận chuyển các khối hàng lớn như các tàu bay chuyên dụng để vận chuyển hàng hóa (toàn bộ thân tàu bay là không gian chung rộng rãi, không bị chia khoang, có cửa rộng để đưa các khối hàng lớn vào thân tàu bay). Cho đến nay, Cục Hàng không Việt Nam chưa tiếp nhận kế hoạch bổ sung tàu bay chuyên dụng vận chuyển hàng hóa của các hãng hàng không Việt Nam hiện hữu.

Rất cần thiết bổ sung IPP Air Cargo

Theo dự báo của Cục Hàng không Việt Nam, năm 2022, sản lượng hàng hoá vận chuyển đạt 1,524 triệu tấn hàng hoá, tăng 16,4% so với năm 2021 và tăng 21,2% so với năm 2019.

Theo Cục Hàng không Việt Nam, Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 4/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 đưa ra định hướng chiến lược: “đẩy mạnh phát triển dịch vụ vận tải hàng hóa và hình thành mạng đường bay chở hàng riêng; tàu bay chở hàng khoảng 8 - 10 chiếc (đến năm 2020) và 15 đến 20 chiếc (đến năm 2030)”.

Cùng với đó, Quyết định số 236/QĐ-TTg ngày 23/2/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển giao thông vận tải hàng không giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 đưa ra định hướng chiến lược: “Khai thác các đường bay chuyên chở hàng hóa bằng tàu bay chuyên dụng trên các đường bay từ Việt Nam đến các điểm tại Đông Nam Á, Đông Bắc Á và hợp tác với các đối tác để vận chuyển hàng hóa đi châu Âu, Bắc Mỹ; Hình thành và phát triển đội tàu bay chuyên vận chuyển hàng hóa”.

Như vậy, việc xem xét hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không vận chuyển hàng hóa cho IPP Air Cargo là phù hợp, cần thiết để đảm bảo việc triển khai theo định hướng của Thủ tướng Chính phủ về phát triển dịch vụ vận tải và giao thông vận tải hàng không nêu tại các Quyết định 318 và Quyết định 236 nêu trên.

Đánh giá việc xem xét cấp Giấy phép cho IPP Air Cargo, lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cho rằng, trong giai đoạn 30 năm qua, các doanh nghiệp hàng không Việt Nam mới tập trung vận chuyển hành khách mà bỏ ngỏ thị trường hàng hoá cho phía nước ngoài khai thác.

Trong xu thế chung của thế giới là phát triển chuỗi cung ứng toàn cầu, việc phát triển hoạt động vận chuyển hàng hoá bằng đường hàng không tại thời điểm hiện tại là rất cần thiết.

Đặc biệt, trong xu thế đón bắt cơ hội từ giai đoạn hậu Covid-19, việc xem xét đồng ý cấp giấy phép cho doanh nghiệp Việt Nam thành lập hãng hàng không mới chuyên chở hàng hoá tại thời điểm hiện tại (năm 2022) là phù hợp với định hướng chiến lược của Thủ tướng Chính phủ tại các Quyết định 318 và 236 cũng như thực tế thị trường hàng không Việt Nam.

“Việc bổ sung IPP Air Cargo sẽ tăng sức cạnh tranh, tăng thị phần vận chuyển hàng hóa quốc tế cho hãng hàng không Việt Nam tại thị trường hàng không Việt Nam nói riêng và thị trường vận chuyển hàng hóa quốc tế nói chung”- lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam nhấn mạnh.