An ninh thương hiệu - "lá chắn pháp lý" giữa thương trường đầy biến số

PGS. TS. Nguyễn Quốc Thịnh phát biểu tại Tọa đàm.

Sở hữu trí tuệ: Nền móng pháp lý cho an ninh thương hiệu

An ninh không chỉ là bảo vệ thương hiệu mà còn làm ổn định thương hiệu để phát triển bền vững. Vậy làm thế nào để quản trị thương hiệu ổn định nhất, hay còn gọi là quản trị an ninh thương hiệu?

Trao đổi về vấn đề trên, PGS. TS. Nguyễn Quốc Thịnh cho rằng, an ninh thương hiệu là yếu tố quyết định sự phát triển ổn định và lâu dài của doanh nghiệp.

Theo ông Thịnh, thương hiệu không chỉ là hình ảnh hay danh tiếng mà còn là dấu hiệu nhận diện quan trọng trong tâm trí khách hàng. Niềm tin được hình thành khi doanh nghiệp cung cấp thông tin chính xác, đáng tin cậy, do đó, việc xác thực và minh bạch thông tin là điều cốt lõi để bảo vệ hình ảnh thương hiệu.

“Thương hiệu không chỉ đẹp mà còn phải được bảo vệ bằng thông tin minh bạch và chiến lược an ninh vững chắc,” nhấn mạnh điều này, PGS. TS. Nguyễn Quốc Thịnh đưa ra khái niệm an ninh thương hiệu dựa trên ba yếu tố, đó là sự ổn định, tính bền vững và khả năng kiểm soát rủi ro.

Theo đó, doanh nghiệp cần thực hiện đồng bộ ba hoạt động gồm: bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; chống xâm phạm thương hiệu từ bên ngoài và ngăn ngừa sự sa sút từ bên trong.

PGS. TS. Nguyễn Quốc Thịnh cho biết, việc quản lý tài sản trí tuệ là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu và nâng cao sức cạnh tranh.

Các đối tượng cần được bảo hộ bao gồm: nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, sáng chế - giải pháp hữu ích, bí mật kinh doanh và các tài sản trí tuệ khác.

Như vậy, doanh nghiệp có thể đăng ký bảo hộ trong nước hoặc qua các hệ thống quốc tế như: Madrid (nhãn hiệu), La Hay (kiểu dáng công nghiệp), PCT (sáng chế).

Ông Thịnh cũng lưu ý nguyên tắc “First to File”, nghĩa là ai đăng ký trước sẽ được quyền sở hữu hợp pháp. Ngoài ra, phạm vi và thời hạn bảo hộ cần phù hợp với thị trường mục tiêu. Việc tra cứu và đăng ký nên thực hiện qua cổng thông tin chính thức tại địa chỉ: ipvietnam.gov.vn.

“Nhãn hiệu phải dễ nhận biết, đơn giản, dễ thể hiện và dễ nhớ. Đây là bước đầu để xây dựng ‘lá chắn pháp lý’ cho thương hiệu,” ông Thịnh chia sẻ thêm.

Đối mặt với hàng giả và các mối đe dọa bên ngoài

Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp hiện nay phải đối mặt với hàng loạt hình thức xâm phạm thương hiệu như: hàng giả, điểm bán giả mạo, xuyên tạc danh tiếng, cạnh tranh không lành mạnh và cả những chiêu trò khủng hoảng truyền thông.

Để bảo vệ thương hiệu hiệu quả, theo PGS. TS. Nguyễn Quốc Thịnh, doanh nghiệp cần áp dụng đồng bộ các giải pháp kỹ thuật như tem chống giả, mã QR truy xuất nguồn gốc, sử dụng chip điện tử, dùng công nghệ AI để kiểm soát tương tác.

Về biện pháp kinh tế, các doanh nghiệp cần rà soát thị trường, kiểm soát điểm bán, xây dựng cộng đồng khách hàng trung thành, truyền thông thương hiệu, minh bạch thông tin và xử lý khủng hoảng truyền thông kịp thời.

Quy trình xử lý vi phạm thương hiệu cần được thực hiện đầy đủ từ thu thập bằng chứng, cảnh báo vi phạm, phối hợp với cơ quan chức năng đến khởi kiện nếu cần thiết.

“Xâm phạm thương hiệu ngày càng tinh vi, vì vậy doanh nghiệp cần kết hợp kỹ thuật, kinh tế và pháp lý để bảo vệ sản phẩm cũng như niềm tin của khách hàng,” ông Thịnh nhấn mạnh.

Ngoài các nguy cơ bên ngoài, ông Thịnh cảnh báo rằng thương hiệu có thể tự sa sút nếu doanh nghiệp không duy trì chất lượng, làm mới hình ảnh hoặc thiếu giao tiếp hiệu quả.

Nguyên nhân thường đến từ chất lượng sản phẩm giảm sút, cam kết thương hiệu không được duy trì, chuỗi cung ứng bất ổn, giao tiếp thiếu hiệu quả hoặc hình ảnh thương hiệu dần trở nên nhàm chán.

Những yếu tố như chất lượng sản phẩm giảm sút, chuỗi cung ứng bất ổn, hình ảnh thương hiệu nhàm chán, cam kết thương hiệu không được giữ vững… đều có thể khiến thương hiệu đánh mất vị trí trong lòng khách hàng.

“Việc đổi mới sáng tạo, củng cố văn hóa nội bộ, nâng cấp hệ thống giao tiếp và điểm chạm thương hiệu sẽ góp phần giữ vững uy tín và bản sắc doanh nghiệp”, PGS. TS. Nguyễn Quốc Thịnh nhấn mạnh.