Việt Nam đẩy mạnh thương mại biên giới với Campuchia

Top 10 mặt hàng xuất khẩu sang Campuchia trong 7 tháng đầu năm 2025

Bộ trưởng Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định số 2163/QĐ-BCT về việc thành lập Ban Chỉ đạo triển khai Đề án “Đẩy mạnh phát triển thương mại biên giới, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Campuchia”, đặt ra mục tiêu đầy tham vọng 20 tỷ USD kim ngạch song phương vào năm 2030. Đây không chỉ là một kế hoạch đơn thuần, mà còn là một chiến lược toàn diện, kỳ vọng tạo ra một cú hích mạnh mẽ, chuyển đổi chất lượng thương mại và mở ra những cơ hội vàng cho doanh nghiệp Việt trên thị trường láng giềng đầy tiềm năng này.

Trong bối cảnh kinh tế khu vực và toàn cầu đối mặt với nhiều biến động, việc tăng cường quan hệ thương mại với Campuchia mang ý nghĩa chiến lược quan trọng đối với Việt Nam. Năm 2024, tổng kim ngạch thương mại song phương đã đạt 10,1 tỷ USD, tăng 17,5% so với năm 2023. Đà tăng trưởng tiếp tục được duy trì trong quý I/2025 với kim ngạch hai chiều đạt 3,2 tỷ USD, tăng 10,2% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Campuchia đóng góp 1,3 tỷ USD. Những con số ấn tượng này là nền tảng vững chắc để Bộ Công Thương tự tin đặt ra mục tiêu cao hơn: đạt 15 tỷ USD vào năm 2027 và vươn tới 20 tỷ USD vào năm 2030, với tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam chiếm ít nhất 50%.

Tầm nhìn 2030: Chuyển đổi chất lượng thương mại và cơ hội vàng

Đề án không chỉ đơn thuần là việc tăng kim ngạch, mà còn là một tầm nhìn chiến lược nhằm chuyển đổi chất lượng thương mại, đa dạng hóa hàng hóa và tăng cường hợp tác kinh tế biên giới với trọng tâm là kết nối chuỗi cung ứng toàn diện từ sản xuất đến logistics. Điều này thể hiện sự chuyển dịch mạnh mẽ từ thương mại tiểu ngạch sang chính ngạch, đồng thời phát triển các mô hình hợp tác mới như thương mại điện tử và logistics biên giới.

Đối với doanh nghiệp Việt, đây là một thời điểm "vàng" để nắm bắt cơ hội. Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Phát triển hàng tiêu dùng Việt Nam (VACOD) và Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp thành phố Hà Nội (HBA), chuỗi cung ứng hàng tiêu dùng từ Thái Lan đang gặp gián đoạn chính là một lợi thế để sản phẩm Việt Nam gia tăng sự hiện diện tại thị trường Campuchia.

Hơn nữa, trong bối cảnh các chính sách thuế quan với thị trường Hoa Kỳ đang phức tạp, việc tăng cường thương mại trong nội khối ASEAN mang lại nhiều lợi thế do thuế suất ưu đãi, thậm chí bằng 0%. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Campuchia trong quý I/2025 bao gồm dệt may, sắt thép và nguyên phụ liệu dệt may, da giày, cùng với nhiều sản phẩm hóa chất, nhựa, máy móc, thực phẩm chế biến khác. Điều này cho thấy tiềm năng đa dạng hóa và mở rộng danh mục sản phẩm vẫn còn rất lớn.

Từ chính sách đến hành động: Vai trò của Ban Chỉ đạo và doanh nghiệp

Để hiện thực hóa những mục tiêu đầy tham vọng này, Bộ Công Thương đã thành lập Ban Chỉ đạo triển khai Đề án, do Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân làm Trưởng ban. Ban Chỉ đạo đóng vai trò then chốt trong việc chỉ đạo, điều phối, và giám sát việc triển khai trên toàn quốc, đặc biệt nhấn mạnh vào phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị thuộc Bộ, địa phương, hiệp hội và doanh nghiệp để kết nối chuỗi cung ứng một cách toàn diện. Ban sẽ họp định kỳ 6 tháng một lần để đánh giá tiến độ và tháo gỡ khó khăn, đồng thời phối hợp với các cơ quan phía Campuchia để thúc đẩy hợp tác.

Đề án cũng đề ra hàng loạt giải pháp trọng tâm, từ việc hoàn thiện khung pháp lý và chính sách hỗ trợ (như rà soát quy định ưu đãi thuế quan, khuyến khích đầu tư vào hạ tầng logistics), đến thúc đẩy xúc tiến thương mại thông qua các sự kiện giao thương trực tiếp và tư vấn trực tuyến. Đặc biệt, việc cải thiện thủ tục hải quan và logistics bằng cách áp dụng hệ thống thông quan điện tử, giảm thời gian thông quan xuống dưới 24 giờ và xây dựng mô hình "one-stop logistics" sẽ giảm đáng kể gánh nặng cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Đề án cũng tập trung vào việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đào tạo chuyên sâu về thị trường Campuchia và khuyến khích tuyển dụng nhân lực thông thạo tiếng Khmer. Một điểm đáng chú ý khác là nghiên cứu mở rộng hợp tác thanh toán bằng đồng nội tệ (VND - Riel) nhằm giảm thiểu rủi ro tỷ giá và chi phí chuyển đổi ngoại tệ, tạo thuận lợi hơn cho giao dịch biên mậu. Việc khuyến khích doanh nghiệp tận dụng thương mại điện tử xuyên biên giới và phát triển sản phẩm phù hợp thị hiếu bản địa (như điều chỉnh bao bì, nhãn mác sử dụng tiếng Khmer, tuân thủ tiêu chuẩn Halal) cũng cần những giải pháp thiết thực để hàng Việt thâm nhập sâu rộng hơn vào thị trường Campuchia.

Thành công của Đề án này đòi hỏi sự đồng bộ và quyết tâm cao từ cả phía nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp. Với một lộ trình rõ ràng và sự phối hợp chặt chẽ, Việt Nam hoàn toàn có thể hiện thực hóa mục tiêu trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Campuchia, không chỉ về kim ngạch mà còn về chiều sâu và chất lượng của quan hệ kinh tế.