Thương mại điện tử: Gia tăng nhu cầu về nhân lực chất lượng cao

Thời gian tới, nhu cầu tuyển dụng đối với ngành TMĐT sẽ tăng từ 30 - 50% mỗi năm. Đồ họa: TT

TMĐT sẽ là đầu tàu tăng trưởng GDP

Ông Tô Xuân Giao, Phó Trưởng Văn phòng thường trực Hiệp hội Giáo dục nghề nghiệp và Nghề công tác xã hội Việt Nam cho biết, ngành Thương mại - dịch vụ đang tăng trưởng ấn tượng và là một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế.

Sự bứt phá của ngành này phần lớn nhờ các chính sách kích cầu từ Chính phủ, đặc biệt là đầu tư công và tiêu dùng. Đây là những động lực quan trọng giúp kinh tế Việt Nam vượt qua khó khăn sau đại dịch COVID-19 và tiếp tục tăng trưởng mạnh trong các năm 2023, 2024 và đầu năm 2025.

Bên cạnh đó, các lĩnh vực du lịch, bán lẻ và xuất khẩu cũng ghi nhận sự phục hồi và tăng trưởng tốt. Trong năm 2024, ngành Du lịch mang về hơn 10 tỷ USD doanh thu từ xuất khẩu, tăng tới 40% so với năm 2023. Ngành bán lẻ tiêu dùng cũng tăng trưởng lần lượt 13% và 18% trong hai năm 2024 và 2025.

Riêng với TMĐT, Việt Nam đã vươn lên nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng TMĐT cao nhất thế giới, đạt mức trên 25%, đóng góp khoảng 25 tỷ USD vào GDP. Với tốc độ phát triển từ 25% trở lên, ngành này không chỉ tạo ra đóng góp lớn về kinh tế mà còn là đầu tàu kéo theo nhiều lĩnh vực liên quan cùng phát triển như: logistics, công nghệ, tài chính, marketing...

Theo ông Nguyễn Bình Minh, Uỷ viên Ban chấp hành Hiệp hội TMĐT Việt Nam cho hay, trong giai đoạn tới, ngành TMĐT sẽ đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy tăng trưởng GDP Việt Nam. Và để nền kinh tế đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm 2025 và hướng đến mức 10% ở các năm sau đó, TMĐT cần đạt tốc độ tăng trưởng gấp khoảng ba lần so với GDP. Theo đó, nhu cầu tuyển dụng đối với ngành này sẽ tăng từ 30 - 50% do giá trị biên có xu hướng giảm dần.

Định hình lại thị trường lao động TMĐT

Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, tốc độ phát triển nhanh của TMĐT đang mở ra nhiều cơ hội việc làm và phát triển kinh tế cho Việt Nam.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi căn bản cách thức vận hành của doanh nghiệp. Thay vì các giao dịch trực tiếp như trước, nhiều hoạt động chuyển sang mô hình số hóa, đòi hỏi nhân sự phải có kỹ năng về công nghệ, đặc biệt là xử lý và phân tích dữ liệu.

Trong khi đó, nhu cầu tuyển dụng nhân sự của các nhóm ngành trọng điểm lĩnh vực thương mại - dịch vụ dự báo sẽ gia tăng mạnh mẽ trong thời gian tới. Nhóm ngành TMĐT và marketing số sẽ cần nhân sự có khả năng quản trị gian hàng, tối ưu hóa chiến dịch bán hàng, nắm vững các nền tảng số.

Với nhóm ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng, có nhu cầu lớn về nhân sự vận hành kho, phân phối, tối ưu hóa chi phí giao nhận. Xuất nhập khẩu gia tăng giao thương quốc tế thúc đẩy nhu cầu chuyên viên logistics, thương vụ, pháp lý…

Theo ông Nguyễn Bình Minh, hiện nay, cả nước có khoảng 50 trường đại học, cao đẳng đang tham gia đào tạo nhân lực cho ngành TMĐT. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa đủ để đáp ứng quy mô phát triển trong tương lai gần.

Những vị trí như chuyên gia tối ưu chuỗi cung ứng bằng AI, chuyên viên tăng trưởng, hay các vai trò kết hợp giữa marketing và công nghệ sẽ ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, nếu không kịp thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, ngành này có thể rơi vào tình trạng thiếu hụt và kìm hãm tăng trưởng.

Đặc biệt, để TMĐT tiếp tục phát triển bền vững, cần có chiến lược đầu tư mạnh hơn vào đào tạo nhân lực chất lượng cao, mở rộng quy mô và cập nhật công nghệ. Nguồn nhân lực phải không chỉ giỏi chuyên môn mà còn đáp ứng được yêu cầu về kỹ năng số, khả năng thích ứng với công nghệ mới và xu hướng toàn cầu hoá.

Trong khi đó, người tiêu dùng có xu hướng ưu tiên sản phẩm thân thiện với môi trường. Điều này kéo theo yêu cầu doanh nghiệp phải đào tạo nhân sự có kiến thức về tiêu chuẩn xanh, kỹ năng quản lý chuỗi cung ứng bền vững và năng lực chuyển đổi số theo hướng thân thiện với môi trường.

Ông Tô Xuân Giao cho biết, dịch vụ khách hàng không còn đơn thuần mà đang chuyển sang mô hình cá nhân hoá. Doanh nghiệp cần nhân sự có khả năng tương tác hiệu quả, xử lý dữ liệu hành vi khách hàng và đưa ra các giải pháp chăm sóc trọn vẹn, từ kênh trực tuyến tới trực tiếp. Vì vậy, nâng cấp chương trình giáo dục, phối hợp giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo thực chiến sẽ là yếu tố quyết định giúp Việt Nam duy trì lợi thế trong nền kinh tế số.