Đẩy mạnh cải cách, hỗ trợ doanh nghiệp vươn xa

GS.TS Hoàng Văn Cường

Ông đánh giá như thế nào về “sức khỏe” của cộng đồng doanh nghiệp những tháng đầu năm 2024 và dự báo cả năm 2024?

Nền kinh tế trong quý 1/2024 có nhiều khởi sắc nhờ những động lực tăng trưởng về xuất khẩu, đầu tư… và còn do có các động lực hỗ trợ cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nguồn lực của doanh nghiệp còn hạn hẹp trong nhiều năm qua do ảnh hưởng bởi đại dịch, do đó, rất cần những biện pháp hỗ trợ từ phía Nhà nước.

Những xu hướng phục hồi của nền kinh tế thế giới hiện nay không phải quá mạnh, tuy nhiên những áp lực như lạm phát, giảm phát của các thị trường lớn gần như đã hạ nhiệt. Về cơ hội với những thị trường mới như Trung Quốc, chúng ta đã tạo được quan hệ giúp dễ dàng mở cửa trong xuất khẩu nông sản. Do vậy, tôi kì vọng từ nay đến cuối năm, với nhiều cơ hội mở ra sẽ là động lực quan trọng cho sự phục hồi của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp vẫn cần hỗ trợ từ cơ quan Nhà nước, cụ thể là gì, thưa ông?

Với những chính sách hiện có, thị trường vốn đã có cơ hội tiếp cận với giá hợp lý, nhưng thị trường vốn từ trái phiếu doanh nghiệp cũng cần được khơi thông hơn nữa. Bên cạnh đó, cũng phải có cơ chế đảm bảo tính an toàn cho nhà đầu tư cá nhân không có kinh nghiệm nhưng có khả năng chuyển đổi linh hoạt với nhà đầu tư chuyên nghiệp khi tiếp cận thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Ngoài ra, muốn doanh nghiệp có đủ năng lực tiếp cận thị trường thế giới, trước hết cần có sự hỗ trợ, hợp tác lẫn nhau giữa các doanh nghiệp, đồng thời cần có sự định hướng của cơ quan nhà nước, ngành hàng. Đơn cử, muốn tăng cường xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc, Nhà nước cần có định hướng để doanh nghiệp trong nước bắt tay với nhau thành lập chuỗi cung ứng. Làm được như vậy, những nguồn lực nhỏ sẽ bổ trợ lẫn nhau tạo ra một nguồn lực lớn.

Hơn nữa, thể chế có vai trò rất quan trọng nên cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách để tạo thay đổi. Đồng thời, phải có những thay đổi để nắm bắt những động lực tăng trưởng mới như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Đây là những động lực tăng trưởng mới được nhận định sẽ phát triển trong dài hạn và là xu thế của thế giới. Do vậy, doanh nghiệp bắt buộc phải đi theo xu thế này bởi nếu không chuyển đổi, không đáp ứng tiêu chí của chuyển đổi xanh, sẽ không thể nào đặt chân được vào thị trường thế giới. Đồng thời, doanh nghiệp cũng không tận dụng được những nguồn lực mới như tài chính xanh, cơ hội đầu tư xanh.

Theo ông, chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa sẽ có vai trò như thế nào trong việc khơi thông các động lực tăng trưởng?

Cả chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa có vai trò hỗ trợ, thúc đẩy các động lực tăng trưởng trong năm nay. Hiện tại, hai chính sách này đều đã vượt qua giai đoạn thách thức, giúp duy trì một nền tài chính tương đối ổn định. Áp lực ưu tiên kiểm soát tài chính, tài khóa và tiền tệ hiện đã không còn lớn mà chuyển sang ưu tiên những động lực tăng trưởng.

Về chính sách tiền tệ, hiện lãi suất ngân hàng đang duy trì ở mức khá thấp, giới hạn về tăng trưởng tín dụng cũng được mở ở mức cao nhất ngay từ đầu năm. Cùng với chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa cũng đang được mở rộng. Cụ thể, Việt Nam đã và đang thực thi giãn, hoãn một số loại thuế, giảm thuế GTGT hay một số thuế về môi trường, giúp giảm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp. Ngoài ra, Việt Nam cũng đang tăng cường nguồn lực đầu tư để tạo thêm các nguồn lực tăng cầu, tạo động lực cho tăng trưởng mới.

Xin cảm ơn ông!