Chủ động nắm chắc tình hình, nhận diện phương thức, thủ đoạn để chống buôn lậu

Ông Đặng Văn Dũng, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia

Ông đánh giá như thế nào về tình hình buôn lậu, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ và công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ trong thời gian qua, nhất là từ đầu năm đến nay?

- Thống kê từ Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương cho thấy, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong những tháng đầu năm 2023 vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp. Nổi lên, trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa là hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu, sản phẩm động vật hoang dã, xăng, dầu, khoáng sản, đường cát, vàng, ngoại tệ, gỗ quý, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, vật tư nông nghiệp, vật tư y tế, hàng điện tử, điện lạnh, vải, quần áo, hàng gia dụng, nông sản, thực phẩm, trâu, bò, hàng hóa đã qua sử dụng…

Tại các khu vực đô thị và địa bàn nội địa, hoạt động lợi dụng thương mại điện tử, các trang mạng xã hội để buôn lậu, kinh doanh hàng hóa xuất xứ nước ngoài nhập lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày một gia tăng.

Trong đó, nổi lên một số tuyến biên giới hoạt động vận chuyển một số mặt hàng cấm, hàng lậu vẫn diễn ra lén lút; trên các vùng biển, hoạt động buôn lậu, vận chuyển hàng cấm như ma túy, vật liệu nổ, thuốc lá điếu, vận chuyển trái phép các loại hàng hóa như xăng, dầu, than, khoáng sản, hàng điện tử, điện lạnh, thực phẩm, hàng đông lạnh…

Tuyến hàng không và bưu chính quốc tế, nổi lên tình trạng lợi dụng hoạt động chuyển phát nhanh, dịch vụ bưu chính qua các tuyến hàng không, khai báo hàng hóa gửi từ nước ngoài về Việt Nam dưới dạng quà tặng, quà biếu để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng có trị giá cao..

Đặc biệt, khi xu hướng mua bán, giao dịch qua các sàn thương mại điện tử, các trang mạng xã hội ngày một tăng cao, các đối tượng đã triệt để lợi dụng để kinh doanh, vận chuyển, tàng trữ hàng cấm, hàng hóa nhập lậu, hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ… nhằm tránh sự kiểm tra, kiểm soát, phát hiện của các lực lượng chức năng.

Trong 9 tháng năm 2023, các lực lượng chức năng đã bắt giữ, xử lý 106.091 vụ, trong đó xử lý 3.052 vụ việc mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, 98.833 vụ việc gia lận thương mại, gian lận về thuế, 4.206 vụ việc vi phạm hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Thu nộp ngân sách nhà nước trên 10.062 tỷ đồng; khởi tố hình sự 1.341 vụ, với 1.807 đối tượng.

Như vậy, có được kết quả trên là nhờ sức mạnh tổng hợp trong công tác phối hợp giữa các lực lượng chống buôn lậu. Nhưng theo ông, làm thế nào để các lực lượng phối hợp với nhau một cách chặt chẽ, hiệu quả hơn?

- Trong báo cáo kết quả, đánh giá công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 9 tháng đầu năm 2023 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã ghi nhận công tác trao đổi, chia sẻ thông tin, phối hợp phát hiện, đấu tranh, xử lý hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả giữa các lực lượng, đơn vị, địa phương được duy trì thường xuyên, chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả. Đã góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bình ổn thị trường, phát triển kinh tế- xã hội.

Tuy nhiên, vẫn còn có một số đơn vị, địa phương chưa coi trọng, quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, trao đổi, chia sẻ thông tin, cũng như chưa coi trọng công tác phối hợp chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Do vậy, có lúc, có nơi còn mang tính hình thức, chưa phát huy được sức mạnh tổng hợp của các ngành, lực lượng, địa phương. Đây cũng là một trong những nguyên nhân kết quả phát hiện, ngăn chặn, xử lý các vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả nhất là hoạt động lợi dụng môi trường thương mại điện tử để mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, hàng hoá giả mạo xuất xứ… còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, chưa tương xứng với tình hình thực tế.

Do vậy, để thực hiện hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương và hàng giả năm 2023, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều giải pháp trọng tâm như: Chủ động nắm chắc, dự báo sát, đúng tình hình; xác định tuyến, địa bàn, đối tượng trọng điểm, mặt hàng, hoạt động nổi lên; nhận diện phương thức, thủ đoạn hoạt động; đề ra các giải pháp phù hợp nhằm đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thuộc lĩnh vực, địa bàn phụ trách, quản lý.

Thời điểm Tết Nguyên đán sắp tới, hoạt động buôn lậu, hàng giả sẽ phức tạp hơn. Về phía Ban Chỉ đạo 389 quốc gia có kế hoạch chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương và lực lượng chức năng đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2024 như thế nào, thưa ông?

- Hiện Văn phòng thường trực đã hoàn tất dự thảo Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2024 và thực hiện lấy ý kiến các thành viên của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia.

Trong Kế hoạch này, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia giao nhiệm vụ Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, như:

Xây dựng, chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2024; chủ động nắm chắc diễn biến tình hình; nhận diện phương thức, thủ đoạn hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; xác định đối tượng, tuyến, địa bàn, mặt hàng trọng điểm cần tập trung lực lượng, phương tiện, biện pháp đấu tranh; xác định trách nhiệm của cơ quan, đơn vị ở trung ương và địa phương trong quản lý, kiểm tra, kiểm soát địa bàn, lĩnh vực.

Xây dựng, triển khai các phương án tăng cường lực lượng, phương tiện tuần tra, kiểm soát chặt chẽ trên các tuyến biên giới, cửa khẩu đường bộ, đường sắt, đường sông, đường biển đường hàng không; kiểm soát chặt chẽ các chợ đầu mối, trung tâm thương mại, đại lý, cửa hàng tạp hóa, sàn giao dịch thương mại điện tử, mua, bán qua mạng...; tập trung vào hàng hóa nhập khẩu có điều kiện, hàng hóa có thuế suất cao, hàng cấm, hàng giả, hàng phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong dịp Tết Nguyên đán.

Thành lập các đoàn công tác liên ngành triển khai nắm tình hình, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các lực lượng đơn vị, địa phương tổ chức đấu tranh hiệu quả với các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thuộc lĩnh vực, địa bàn quản lý, phụ trách…

Xin cảm ơn ông!