Bước tiến mới trong quản lý xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu

	Ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý hàng gia công, sản xuất xuất khẩu
	Sẽ thống nhất thực hiện Danh mục hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam

Công chức Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng KV 3 kiểm tra hàng hóa XNK. Ảnh: N.Linh

Kế thừa quy định đã thực hiện hiệu quả

Dự thảo Thông tư quy định về xác định xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu là văn bản pháp luật được Tổng cục Hải quan dày công nghiên cứu, soạn thảo và lấy ý kiến các chuyên gia, doanh nghiệp và đơn vị có liên quan. Theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, dự thảo Thông tư này sẽ thay thế các Thông tư: số 38/2018/TT-BTC; số 62/2019/TT-BTC; số 47/2020/TT-BT, số 07/2021/TT-BTC và bổ sung hướng dẫn về kiểm tra xuất xứ hàng hóa của Hiệp định RCEP. Trong đó rất nhiều quy định mới tạo thuận lợi cho hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa, phù hợp với thực tiễn và khắc phục được vướng mắc hiện tại.

Chẳng hạn quy định về hình thức nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa, dự thảo Thông tư tiếp tục kế thừa các quy định đã thực hiện hiệu quả thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp tại Thông tư 47/2020/TT-BTC, và so với Thông tư 38/2018/TT-BTC, thủ tục hành chính đã giảm thiểu tối đa. Cụ thể dự thảo quy định: chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa được nộp cho cơ quan Hải quan dưới dạng dữ liệu điện tử hoặc bản scan từ bản gốc/bản chính thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan; trường hợp C/O được cấp trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, một cửa ASEAN hoặc được cấp trên Trang thông tin điện tử theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền của nước xuất khẩu, người khai hải quan không phải nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ.

Về thời điểm nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ cho cơ quan Hải quan cũng là nội dung rất mới, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp theo hướng quy định kéo dài thời hạn được nộp bổ sung chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa.

Cụ thể, đối với hàng hóa áp dụng thuế ưu đãi đặc biệt, dự thảo Thông tư cho phép thời hạn nộp bổ sung chứng từ chứng nhận xuất xứ là 1 năm kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan. Đối với hàng hóa nhập khẩu có chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa áp dụng Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu, Việt Nam – Vương quốc Anh và Bắc Ai len, trường hợp chưa có chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa tại thời điểm làm thủ tục hải quan, người khai hải quan nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong thời hạn 2 năm kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan.

Ngoài ra, về chứng từ chứng nhận xuất xứ đối với hàng hóa thuộc diện Việt Nam thông báo đang ở trong thời điểm áp dụng thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp, các biện pháp tự vệ, biện pháp hạn ngạch thuế quan, biện pháp hạn chế số lượng, dự thảo thông tư quy định: theo hướng người khai hải quan nộp bổ sung chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan để áp dụng thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp, thuế tự vệ hoặc thuế suất ngoài hạn ngạch thuế quan theo các quyết định của Bộ Công Thương và được xử lý số tiền thuế nộp thừa trong trường hợp số tiền thuế đã nộp lớn hơn số tiền thuế phải nộp.

Áp dụng bảo lãnh thuế

Theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, một nội dung rất mới được quy định tại dự thảo Thông tư này là áp dụng bảo lãnh thuế đối với các trường hợp chưa nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa tại thời điểm làm thủ tục hải quan hoặc trong trường hợp tiến hành xác minh với nước ngoài.

Cụ thể, tại dự thảo Thông tư quy định: đối với hàng hóa quy định tại điểm a khoản 1 Điều 11 (Người khai hải quan muốn được hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi thuế quan trong quan hệ thương mại với Việt Nam và hàng hóa từ khu phi thuế quan nhập khẩu vào thị trường trong nước đáp ứng điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi thuế quan trong quan hệ thương mại với Việt Nam), người khai hải quan nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa tại thời điểm làm thủ tục hải quan. Trường hợp chưa có chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa tại thời điểm làm thủ tục hải quan, hàng hóa nhập khẩu phải áp dụng thuế suất MFN hoặc thuế suất thông thường và được thông quan. Trường hợp được tổ chức tín dụng bảo lãnh số tiền thuế chênh lệch thì được áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt và thông quan theo quy định.

Ngoài ra, đối với hàng hóa quy định tại điểm d khoản 1 Điều 11 (Hàng hóa thuộc Danh mục theo quyết định của Bộ trưởng Bộ Công Thương thông báo đang ở thời điểm áp dụng thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp, các biện pháp tự vệ, biện pháp hạn ngạch thuế quan, biện pháp hạn chế số lượng), dự thảo Thông tư quy định: người khai hải quan nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa tại thời điểm làm thủ tục hải quan. Trường hợp chưa có chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa tại thời điểm làm thủ tục hải quan thì hàng hóa nhập khẩu phải áp dụng thuế chống bán phá giá hoặc thuế chống trợ cấp hoặc thuế tự vệ hoặc thuế suất ngoài hạn ngạch thuế quan đối với toàn bộ lô hàng theo quy định của Bộ Công Thương. Trường hợp được tổ chức tín dụng, bảo lãnh số tiền thuế phải nộp thì chấp nhận mức thuế suất áp dụng theo khai báo của người khai hải quan và hàng hoá được thông quan theo quy định”.

Bên cạnh đó, tại dự thảo Thông tư cũng xử lý trường hợp có sự khác biệt về mã số HS trên tờ khai và trên chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa không ảnh hưởng đến tính hợp lệ của chứng từ chứng nhận xuất xứ. Chẳng hạn, trường hợp tiêu chí xuất xứ khai báo trên chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa là xuất xứ thuần túy (WO), sự khác biệt về mã số hàng hóa (HS) không ảnh hưởng đến tính hợp lệ của chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa.

Hay trường hợp tiêu chí xuất xứ khai báo trên chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa là hàng hóa được sản xuất toàn bộ từ nguyên vật liệu có xuất xứ (PE hoặc RVC100%), sự khác biệt về mã số HS không ảnh hưởng đến tính hợp lệ của chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa (trừ trường hợp tiêu chí xuất xứ áp dụng theo HS trên tờ khai hải quan phải đạt WO). Trường hợp hàng hóa theo mã số HS trên tờ khai hải quan có tiêu chí xuất xứ cùng tiêu chí xuất xứ khai trên chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa là giá trị hàm lượng khu vực (RVC) hoặc quy trình sản xuất đặc thù (SP), sự khác biệt về mã số HS không ảnh hưởng đến tính hợp lệ của chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa…