Vay mua ô tô trong đại dịch: Dễ vay nhưng khó trả

	Thu nhập trung bình vẫn sở hữu xế hộp trong tầm tay
	SHB hỗ trợ 100% vốn cho doanh nghiệp vay mua ô tô
	1.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp vay mua ô tô

Ngân hàng liên tục rao bán tài sản thanh lý là xe ô tô.

Lãi suất thấp, giải ngân nhanh

Trong vài năm trở lại đây, tín dụng tiêu dùng đang là động lực tăng trưởng của nhiều ngân hàng, trong đó có mảng cho vay mua xe ô tô. Thực tế nhu cầu sở hữu “xế hộp” ngày càng tăng, nhưng do giá trị của một chiếc xe quá cao nên người dân thường chọn giải pháp vay thêm ngân hàng. Theo thống kê của các đại lý ô tô, khoảng 50% người mua xe có nhu cầu trả góp. Chính vì thế, các ngân hàng vẫn tung hàng loạt ưu đãi về lãi suất, kỳ hạn vay, thủ tục vay... để thu hút khách hàng.

Hiện nay, 5 ngân hàng chiếm thị phần lớn về cho vay mua ô tô là VIB, Shinhan Bank, Techcombank, VPBank và TPBank. Mức lãi suất cố định ban đầu mà nhiều ngân hàng đang áp dụng hiện dao động trong khoảng từ 6,99-11%/năm, tuỳ thời hạn vay và tùy cơ chế ưu đãi của từng ngân hàng.

Tiêu biểu, BIDV đưa ra lãi suất vay mua ô tô ở mức 8%/năm. Thời gian cho vay kéo dài đến 7 năm, hỗ trợ tối đa 100% giá trị xe mua. TPBank hỗ trợ khách hàng có nhu cầu vay mua xe ô tô với hạn mức thời gian vay lên tới 72 tháng, lãi suất cố định trong 6 tháng đầu chỉ từ 6,8%, lãi suất 8,9%/năm cố định 12 tháng đầu. Trong khi đó, Techcombank chấp nhận cho vay mua xe kinh doanh mới và cũ (có thời gian sử dụng lên đến 3 năm) với lãi suất cố định từ 8,29%/năm cho 6 tháng đầu với hạn mức vay lên đến 70% giá trị tài sản bảo đảm.

Không chỉ lãi suất ưu đãi, nhiều ngân hàng còn cung cấp dịch vụ giải ngân nhanh. Đơn cử, VPBank cung cấp cho thị trường vay mua xe gói vay với ưu điểm nổi bật giải ngân trong vòng 4 giờ sau khi khách hàng nộp hoàn hồ sơ hoàn thiện. Lãi suất vay mua xe ô tô tại VPBank chỉ 9,49%/năm với thời hạn cho vay tối đa đến 84 tháng (7 năm), tài sản đảm bảo là chính chiếc xe mua hoặc bất động sản, hạn mức vay lên đến 80% giá trị xe (lớn lên tới 4 tỷ đồng) và được miễn phí trả nợ trước hạn từ năm thứ 2 của khoản vay...

Hết tiền trả nợ

Hồi đầu năm 2020, anh Nguyễn X.D. (Cầu Giấy, Hà Nội) vay vốn ngân hàng theo hình thức trả góp để mua một chiếc xe với giá trị gần 600 triệu đồng để đăng ký lái xe taxi công nghệ. Vì thế, mỗi tháng, anh D. phải trả cho ngân hàng 10 triệu đồng cả gốc và lãi. Tuy nhiên, trước ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, thu nhập của anh D. và gia đình đều giảm sút, khoản tiền trả nợ hàng tháng trở nên vô cùng khó khăn. Anh D. cho biết, từ đầu năm 2021, anh đã không còn khả năng trả nợ nên ngân hàng đã phong tỏa tài sản đảm bảo là chiếc xe ô tô.

Thực tế cho thấy, trong quý 1/2021, tỷ lệ nợ xấu của không ít ngân hàng đã tăng lên. Các chuyên gia của Công ty Chứng khoan VCBS nhận định, mặc dù sản phẩm cho vay ô tô trên thực tế phát sinh tỷ lệ nợ xấu cao hơn so với sản phẩm cho vay mua nhà. Tuy nhiên lợi nhuận thu được vẫn ở mức cao khi ngân hàng yêu cầu mức lãi cao hơn để bù đắp chi phí rủi ro phát sinh. Hơn nữa, tài sản đảm bảo là ô tô cũng có khả năng thu hồi dễ dàng hơn so với tài sản bất động sản khi khách hàng cần xác nhận của phía ngân hàng để đăng kiểm hàng năm.

Ngoài ra, lãnh đạo một ngân hàng thương mại cho biết, trước khó khăn chung của nhiều khách hàng trong bối cảnh dịch bệnh, ngân hàng đã cơ cấu nợ cho một số khách hàng vay mua ô tô theo hướng giãn nợ hoặc giảm số tiền phải trả nợ hàng tháng, kéo dài thời gian vay để phù hợp với thu nhập hiện nay của khách hàng. Với những trường hợp xét thấy không còn khả năng thanh toán, có nguy cơ mất vốn, ngân hàng sẽ thu hồi tài sản, thanh lý để xử lý nợ.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, việc thanh lý tài sản đảm bảo là ô tô lại đang gặp nhiều khó khăn, gây khó cho các ngân hàng. Theo các chuyên gia, thị trường trầm lắng, cộng thêm nhiều người dân và nhà đầu tư cũng khó khăn về dòng tiền nên khó thu hút giao dịch. Giá bán được ngân hàng đưa ra là giá bán khởi điểm, giá mua trúng có thể cao hơn, người mua không được hỗ trợ trả góp do là tài sản thanh lý chính nên khách hàng càng kém "mặn mà". Ngoài ra, nhiều người vẫn e ngại việc mua xe thanh lý do không hiểu về thủ tục sang tên cũng như các vấn đề liên quan đến ngân hàng...

Theo đại diện của một ngân hàng tại Hà Nội phụ trách quản lý tài sản nợ đã thu hồi từ đầu năm đến nay, số ô tô thu hồi của khách hàng tăng nhanh. Thu hàng trăm chiếc nhưng lại không thanh lý được bao nhiêu, khiến bãi xe thanh lý của ngân hàng đã đầy, nhiều xe hỏng, có không ít xe mang đấu giá tới 4-5 lần chẳng ai mua, dù mỗi lần đấu giá giảm 5%, tới lần thứ 4 giá giảm 20% so với định giá ban đầu.

Khảo sát tại trang thông tin của một số ngân hàng thì thấy, từ năm 2020, lượng xe các ngân hàng rao bán thanh lý đều tăng cao. Như tại TPBank, chỉ từ đầu tháng 6 đến nay, ngân hàng này đã phát ra 10 thông báo lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản là nhiều loại xe với nhiều mức giá khác nhau. VPBank từ đầu tháng 6 đến nay cũng đã thông báo rao bán 44 chiếc xe ô tô, với giá khởi điểm 240-400 triệu đồng. Còn tại VIB, từ đầu năm đến nay, hàng trăm xe ô tô cũng đã được ngân hàng rao bán thanh lý, đấu giá, nhiều xe chỉ có giá khởi điểm hơn 160 triệu đồng…

Có thể thấy, hoạt động tín dụng trong bối cảnh đại dịch Covid-19 còn rất nhiều khó khăn. Nên các ngân hàng khuyến cáo, người đi vay cần cân đối về khả năng trả nợ, đọc kỹ các điều khoản về lãi suất để vay nợ - trả nợ tốt hơn. Còn về phía các ngân hàng, việc giám sát, theo dõi hoạt động tín dụng càng cần được nâng cao, nhất là tại các khoản vay tiêu dùng, để tránh rủi ro nợ xấu.