Nghị định 18/2021/NĐ-CP: Siết chặt quản lý hàng gia công, sản xuất XK

	Nghị định 18/2021/NĐ-CP cụ thể hoá quy định ưu đãi thuế đối với hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu
	Tích cực triển khai và hướng dẫn DN thực hiện Nghị định 18
	Thống nhất thực hiện chính sách thuế đối với hàng nhập sản xuất XK đưa đi thuê gia công

Công chức Hải quan Hữu Nghị (Cục Hải quan Lạng Sơn) kiểm tra mặt hàng nguyên phụ liệu gia công NK. Ảnh: H.Nụ

Tại điểm g khoản 1 Điều 10 Nghị định 134 quy định miễn thuế đối với hàng hóa NK để gia công, sản phẩm gia công XK theo hợp đồng gia công được miễn thuế XNK theo quy định tại khoản 6 Điều 16 Luật thuế XK, thuế NK. Trong đó, bao gồm, sản phẩm gia công XK. Trường hợp sản phẩm gia công XK được sản xuất từ nguyên liệu, vật tư trong nước có thuế XK thì khi XK phải chịu thuế đối với phần trị giá nguyên liệu, vật tư trong nước cấu thành trong sản phẩm XK theo thuế suất của nguyên liệu, vật tư.

Tuy nhiên, với quy định này, Nghị định 18 đã quy định rõ, sản phẩm gia công XK ra nước ngoài hoặc XK vào khu phi thuế quan, XK tại chỗ cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam theo chỉ định của bên đặt gia công. Trong đó, sản phẩm gia công XK được miễn thuế XK theo quy định tại điểm này phải là sản phẩm được gia công từ toàn bộ hàng hóa NK.

Nghị định 18 sửa đổi, bổ sung nhằm làm rõ quy định sản phẩm gia công XK được miễn thuế, bao gồm cả XK ra nước ngoài hoặc XK vào khu phi thuế quan, XK tại chỗ để phù hợp với quy định tại khoản 6 Điều 16 Luật Thuế XK, thuế NK. Theo đại diện Cục Thuế XNK, điều này nhằm hạn chế vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện, đặc biệt là khi XK tại chỗ sản phẩm gia công.

Liên quan đến quy định cơ sở để xác định hàng hóa được miễn thuế được nêu tại khoản 2 Điều 10 Nghị định 134, ở Nghị định 18, quy định này đã được cơ quan soạn thảo xây dựng chi tiết. Theo đó, đại diện Cục Thuế XNK cho biết, Nghị định 18 đã sửa đổi, bổ sung quy định về việc người nộp thuế hoặc tổ chức, cá nhân nhận gia công lại cho người nộp thuế phải có cơ sở sản xuất (có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng cơ sở gia công và máy móc, thiết bị tại cơ sở gia công) và thông báo cơ sở gia công, sản xuất (bao gồm cả cơ sở gia công lại), hợp đồng và phụ lục hợp đồng gia công (bao gồm cả hợp đồng và phụ lục gia công lại) theo quy định của pháp luật về hải quan để cơ quan Hải quan theo dõi, quản lý hàng hóa NK đúng bản chất để gia công, phù hợp với quy định của pháp luật về hải quan.

Nghị định 18 cũng bổ sung quy định trường hợp người nộp thuế thông báo cơ sở gia công lại, hợp đồng gia công lại không đúng thời hạn theo quy định của pháp luật hải quan thì bị xử phạt vi phạm hành chính để phù hợp với Điều 7 Nghị định số 128/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính (điểm b, khoản 2 Điều 10 Nghị định 134 không quy định việc xử phạt nếu người nộp thuế thông báo cơ sở gia công không đúng thời hạn).

Cũng tại điều này, để xử lý các vướng mắc, bất cập phát sinh trong thời gian thực hiện Nghị định 134, Nghị định 18 đã sửa đổi, bổ sung quy định người nộp thuế (có hợp đồng gia công) giao một phần hoặc toàn bộ hàng hóa NK hoặc bán thành phẩm được gia công từ toàn bộ hàng hóa NK để thuê tổ chức, cá nhân khác nhận gia công lại tại khu phi thuế quan hoặc tại nước ngoài thì hàng hóa NK, bán thành phẩm giao gia công lại được miễn thuế XK và áp dụng chính sách thuế đối với sản phẩm gia công NK trở lại Việt Nam.

Ở quy định này, Nghị định 18 cũng đã làm rõ trách nhiệm của người nộp thuế (người có hợp đồng gia công với thương nhân nước ngoài) phải quyết toán tình hình sử dụng hàng hóa NK được miễn thuế để xác định chính xác hàng hóa đã được NK miễn thuế. Bổ sung quy định hàng hóa NK để gia công, phế liệu, phế phẩm tạo thành trong quá trình gia công XK trả cho bên nước ngoài đặt gia công được miễn thuế XNK (nếu bán cho bên thứ 3 ở nước ngoài thì không được miễn thuế).

Theo đại diện Cục Thuế XNK (Tổng cục Hải quan), nhằm xử lý vướng mắc bất cập về xử lý phế liệu, phế phẩm trong quá trình thực hiện Nghị định 134, Nghị định 18 lần này đã sửa đổi, bổ sung quy định hàng hóa NK để gia công, sản phẩm gia công, phế liệu, phế phẩm tạo thành trong quá trình gia công được phép tiêu hủy và thực tế đã tiêu hủy theo quy định thì được miễn thuế NK.

Để phù hợp với khoản 12 Điều 1 Nghị định 59/2018/NĐ-CP quy định về hàng hóa thay đổi mục đích sử dụng, Nghị định 18 đã bổ sung quy định về xử lý thuế và thủ tục hải quan đối với hàng NK để gia công XK nhưng sản phẩm không được XK hoặc hàng hóa NK dư thừa không XK, người nộp thuế phải đăng ký tờ khai hải quan mới, kê khai nộp thuế với cơ quan Hải quan theo mức thuế suất và trị giá tính thuế của hàng hóa NK tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan mới (trừ trường hợp làm quà biếu, quà tặng theo quy định).

Đối với hàng NK gia công, sản xuất XK, nhằm nâng cao trách nhiệm của người nộp thuế và đảm bảo minh bạch về thủ tục hải quan, Nghị định 18 đã bổ sung quy định người XK tại chỗ phải thông báo cho cơ quan Hải quan thông tin về tờ khai hải quan của sản phẩm NK tại chỗ tương ứng đã hoàn thành thủ tục NK trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày thông quan sản phẩm XK tại chỗ để áp dụng chính sách thuế đối với hàng hóa XK tại chỗ, đảm bảo quản lý chặt chẽ tờ khai XNK tại chỗ.

Ngoài ra, Nghị định 18 cũng đã bổ sung quy định sản phẩm NK tại chỗ đăng ký theo loại hình gia công được miễn thuế NK để phù hợp với quy định tại khoản 6 Điều 16 Luật Thuế XK, thuế NK. Tuy nhiên, nếu người nộp thuế đăng ký loại hình khác thì phải nộp thuế theo quy định. Trường hợp người NK tại chỗ đã nộp thuế NK hàng hóa để sản xuất, kinh doanh và đưa sản phẩm NK tại chỗ vào sản xuất hàng hóa XK và thực tế đã XK sản phẩm ra nước ngoài hoặc vào khu phi thuế quan thì được hoàn thuế NK đã nộp theo quy định để phù hợp với quy định tại điểm d khoản 1 Điều 19 Luật Thuế XK, thuế NK, đảm bảo quyền lợi của DN NK tại chỗ.

Khoản 4 điều 1 Nghị định 18 đã bỏ quy định về tỷ lệ 3% của phế liệu, phế phẩm và nguyên liệu, vật tư dư thừa đã NK để gia công để xử lý vướng mắc phát sinh trong thực tế của các hiệp hội, DN, áp dụng chính sách thuế thống nhất giữa hàng gia công và hàng sản xuất XK. Nghị định 18 sửa quy định về việc nộp thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường (nếu có) cho cơ quan Thuế để tạo thuận lợi cho DN, tránh phát sinh vướng mắc khi kê khai, khấu trừ thuế.