Làm rõ trách nhiệm của doanh nghiệp trong bảo vệ người tiêu dùng

Lực lượng quản lý thị trường thường xuyên siết chặt kiểm tra, giám sát nhằm bảo vệ người tiêu dùng.

Luật mới bắt kịp xu thế số hóa

Tại Hội nghị tập huấn pháp luật bảo vệ quyền lợi NTD khu vực miền Trung, bà Nguyễn Quỳnh Anh, Phó Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công thương) nhấn mạnh: Trong bối cảnh TMĐT phát triển mạnh mẽ, cùng sự xuất hiện của nhiều mô hình kinh doanh mới, việc hiểu đúng và thực hiện đúng quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi NTD là yêu cầu cấp thiết.

Theo bà Quỳnh Anh, việc tuân thủ pháp luật không chỉ giúp bảo vệ NTD mà còn là nền tảng giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và cạnh tranh lành mạnh.

Luật Bảo vệ quyền lợi NTD (sửa đổi) được Quốc hội thông qua ngày 20/6/2023 và có hiệu lực từ 1/7/2024, là bước tiến quan trọng nhằm hoàn thiện khung pháp lý, phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế số và hội nhập quốc tế.

Luật mới mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung nhiều quy định như: giao dịch từ xa và hợp đồng điện tử; trách nhiệm của các nền tảng trung gian trong TMĐT; cơ chế xử lý vi phạm trong không gian mạng; bảo đảm quyền tiếp cận thông tin, quyền lựa chọn, quyền khiếu nại và quyền được bồi thường của NTD.

Các chuyên gia cho rằng, đây là những quy định cần thiết trong bối cảnh NTD ngày nay mua sắm phổ biến trên mạng xã hội và sàn TMĐT, bên cạnh hình thức truyền thống như chợ hay siêu thị.

TS Phan Thế Thắng, Phó Trưởng ban Bảo vệ NTD, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho rằng, Luật sửa đổi lần này không chỉ hoàn thiện hành lang pháp lý mà còn gửi đi thông điệp: Trách nhiệm của doanh nghiệp là yếu tố then chốt trong bảo vệ NTD.

Ông Thắng nhấn mạnh, doanh nghiệp cần chủ động cung cấp thông tin trung thực, rõ ràng về sản phẩm, dịch vụ; đảm bảo an toàn, chất lượng hàng hóa; thiết lập cơ chế tiếp nhận và xử lý khiếu nại minh bạch, dễ tiếp cận.

Theo ông Thắng, bảo vệ NTD không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là trách nhiệm đạo đức, là nền tảng xây dựng niềm tin, yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Xây dựng văn hóa tiêu dùng văn minh, bền vững

Theo các chuyên gia, việc tiếp nhận và xử lý khiếu nại ở cơ sở vẫn còn hạn chế. Nhiều người dân chưa hiểu rõ quyền của mình, không biết phản ánh vi phạm ở đâu và bằng cách nào. Do vậy, trong thời gian tới, cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật dễ hiểu, dễ tiếp cận, đặc biệt ở cấp phường, xã.

Đại diện Hội Bảo vệ quyền lợi NTD Việt Nam (Vicopro) cho rằng, khi quyền lợi NTD được đảm bảo, doanh nghiệp không chỉ thực hiện nghĩa vụ pháp lý mà còn khẳng định uy tín thương hiệu và trách nhiệm xã hội. NTD được tôn trọng thì doanh nghiệp mới có thể phát triển bền vững.

Theo các báo cáo viên của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, để công tác bảo vệ NTD đạt hiệu quả, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức xã hội và cộng đồng doanh nghiệp.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng và củng cố mạng lưới Hội Bảo vệ NTD cấp cơ sở, kịp thời hỗ trợ khi có tranh chấp, đồng thời đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho cán bộ địa phương để nâng cao khả năng hướng dẫn, giám sát và xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, các địa phương cần ứng dụng công nghệ thông tin trong việc tiếp nhận, xử lý phản ánh và tra cứu thông tin, giúp người dân tiếp cận nhanh hơn với các dịch vụ bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Các chuyên gia nhận định, trong thời đại công nghệ phát triển nhanh, NTD không chỉ là người mua hàng mà còn là trung tâm của chuỗi giá trị. Khi NTD được bảo vệ, doanh nghiệp và nền kinh tế sẽ hưởng lợi từ niềm tin, sự gắn bó và hành vi tiêu dùng có trách nhiệm.