 |
| Chuỗi cung ứng minh bạch đang trở thành điều kiện bắt buộc để hàng Việt giữ chỗ tại thị trường EU. |
Ca cao – phép thử đầu tiên và bài học sống còn
Ngành ca cao đang trở thành tâm điểm trong quá trình áp dụng Quy định chống mất rừng (EUDR) của EU, với những yêu cầu chặt chẽ về truy xuất nguồn gốc và minh bạch chuỗi cung ứng. Nếu không đáp ứng các tiêu chuẩn này, sản phẩm có thể bị từ chối ngay tại cảng, đặc biệt ở các quốc gia Bắc Âu.
Tuy vậy, những quy định này cũng mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp có bước đi sớm và quyết liệt trong việc áp dụng thực hành bền vững. Ví dụ như Bara Union ở Bờ Biển Ngà, đã chủ động minh bạch toàn bộ chuỗi cung ứng ca cao, từ đó tạo được lợi thế cạnh tranh lớn trên thị trường.
Đáng chú ý, khi EU đang xem xét sửa đổi Chỉ thị thẩm định trách nhiệm doanh nghiệp (CSDDD) theo hướng "Omnibus", nhiều tập đoàn lớn trong ngành thực phẩm – từ Ferrero, Nestlé đến Hershey’s – đã đồng loạt kêu gọi giữ nguyên tiêu chuẩn hiện tại, cho thấy cam kết mạnh mẽ với tính bền vững trong chuỗi giá trị.
Thông điệp từ Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển không chỉ là cảnh báo cho ngành ca cao, mà còn là lời nhắc nhở nghiêm túc với cả những mặt hàng thế mạnh khác của Việt Nam. Truy xuất nguồn gốc không rõ ràng có thể khiến hàng hóa bị từ chối ngay tại cảng nhập. Việc thiếu minh chứng tuân thủ môi trường hoặc tiêu chuẩn lao động có thể khiến doanh nghiệp bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ngay cả với những công ty không thuộc diện áp dụng trực tiếp, áp lực từ các đối tác EU vẫn rất lớn – khi họ cần đảm bảo toàn bộ hệ thống cung ứng đáp ứng chuẩn mực chung. Điều đó có nghĩa là tính minh bạch và bền vững giờ đây không còn là lợi thế mà đã trở thành điều kiện bắt buộc để tồn tại.
Những yêu cầu đang dần trở thành tiêu chuẩn chung
EU đang triển khai hàng loạt chính sách liên quan đến phát triển bền vững. Trong đó, CSDDD buộc các công ty lớn phải chịu trách nhiệm với toàn bộ chuỗi cung ứng về môi trường và nhân quyền. EUDR yêu cầu sản phẩm nhập vào EU phải đảm bảo không liên quan đến nạn phá rừng. Còn luật cấm lao động cưỡng bức, dự kiến có hiệu lực từ năm 2027, sẽ áp dụng cho mọi sản phẩm bán tại thị trường EU, không phân biệt nguồn gốc hay công đoạn sản xuất.
Điểm chung lớn nhất giữa các quy định này chính là yêu cầu truy xuất nguồn gốc đầy đủ và minh bạch – điều mà nhiều doanh nghiệp Việt vẫn còn rất yếu.
Tuy áp lực là có thật, nhưng đây cũng là thời điểm vàng để các doanh nghiệp thể hiện năng lực thích ứng và nâng tầm thương hiệu. Việc chủ động chuyển đổi không chỉ giúp mở rộng thị trường mà còn xây dựng được niềm tin với đối tác và người tiêu dùng.
Đã đến lúc các doanh nghiệp cần nhìn lại toàn bộ chuỗi cung ứng của mình, rà soát và cập nhật các tiêu chuẩn mới, đồng thời xây dựng hệ thống quản lý rủi ro liên quan đến môi trường và xã hội. Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ chứng minh tuân thủ sẽ giúp hàng hóa Việt Nam tránh rủi ro và vững vàng hơn trước những thay đổi chính sách toàn cầu.
