Doanh nghiệp linh hoạt thích ứng với thuế đối ứng 20%

Ông Nguyễn Ngọc Hoà, Chủ tịch HUBA phát biểu tại sự kiện.

Thách thức không thể chủ quan

Thông tin tại chương trình Cà phê doanh nhân HUBA với chủ đề “Thuế đối ứng 20% - Tác động cụ thể, giải pháp ứng phó của doanh nghiệp”, do Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh (HUBA) tổ chức ngày 16/8, các chuyên gia cho rằng, việc Mỹ áp thuế đối ứng trên toàn cầu đặt doanh nghiệp Việt Nam vào một sân chơi cạnh tranh khốc liệt, đòi hỏi phải có sự thích ứng để giữ vững thị phần.

TS Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng cho biết, mức thuế đối ứng chung mà Hoa Kỳ áp dụng với hàng hoá Việt Nam hiện tại là 20% nhưng tuỳ vào mỗi ngành hàng cụ thể , tổng mức thuế phải chịu sẽ khác nhau.

Ví dụ, với ngành dệt may, mức thuế xuất khẩu vào Hoa Kỳ hiện nay là 37,9% (bao gồm 20% thuế đối ứng và 17,9% các dòng thuế khác); tương tự, giày dép các loại sẽ có tổng mức thuế khoảng 33%.

Nếu so với mặt bằng chung các quốc gia mà Hoa Kỳ áp thuế, mức thuế đối ứng 20% của Việt Nam nằm ở mức trung bình, có phần lợi thế so với các quốc gia cạnh tranh xuất khẩu trực tiếp như Trung Quốc, Ấn Độ…

Tuy nhiên, theo TS Cấn Văn Lực, đây cũng là thách thức đối với doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Với mức thuế 20%, ước tính mỗi năm doanh nghiệp Việt sẽ phải trả thêm khoảng 25-30 tỷ USD tiền thuế vào Mỹ. Cùng với đó là nguy cơ sụt giảm xuất khẩu và các cuộc điều tra phòng vệ thương mại, điều tra hàng trung chuyển.

Về góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Ngọc Hoà, Chủ tịch HUBA cho biết, Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế mở, kim ngạch xuất nhập khẩu tương đương quy mô GDP. Trong số đó, nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày, gỗ nội thất, nông sản đang mang về hàng chục tỷ USD mỗi năm. Về thị trường, Hoa Kỳ là nước chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu xuất khẩu của nhiều mặt hàng.

Do đó, việc Hoa Kỳ áp dụng thuế đối ứng sẽ tác động trực tiếp đến tình hình đơn hàng, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và công ăn việc làm người lao động. Mỗi doanh nghiệp phải có giải pháp, chiến lược cụ thể cho việc thích nghi với thách thức; đồng thời tăng cường liên kết, khai thác hiệu quả các thị trường ngách nhằm duy trì tăng trưởng.

Các diễn giả trao đổi về tác động của thuế đối ứng và các giải pháp cho doanh nghiệp.

Gia tăng hàm lượng nội địa hóa

Song theo TS Cấn Văn Lực, bức tranh thuế không chỉ có thách thức mà còn có cả cơ hội. Các doanh nghiệp có thể tận dụng xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng và đầu tư, đặc biệt khi Hoa Kỳ và nhiều nền kinh tế tìm kiếm nguồn cung thay thế. Đây cũng là động lực để doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, nâng cao năng lực nội tại, thúc đẩy nội địa hóa và đáp ứng những tiêu chuẩn ngày càng khắt khe. Qua đó, tăng cường tính tự chủ, khả năng chống chịu và sức cạnh tranh.

Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP. Hồ Chí Minh Phùng Quốc Mẫn cho rằng thuế đối ứng từ Hoa Kỳ một lần nữa là lời "nhắc nhở" rõ ràng đối với doanh nghiệp Việt về tầm quan trọng của chiến lược đa dạng hóa thị trường.

Để duy trì sức cạnh tranh, các doanh nghiệp cần phải nâng cao năng lực quản trị, tăng năng suất và tối ưu hóa chi phí.

Theo ông Mẫn, đây cũng là thời điểm phù hợp để doanh nghiệp và các ngành hàng "làm mới" các thị trường truyền thống, đồng thời phát triển thêm sản phẩm và phân khúc mới. Cụ thể, trong ngành gỗ, thị trường Hàn Quốc vốn đã quen thuộc với sản phẩm dăm gỗ và viên nén, nhưng nếu biết cách tiếp cận, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể mở rộng xuất khẩu sang các mặt hàng nội thất. Tương tự, thị trường EU cũng là một cơ hội lớn để gia tăng xuất khẩu đồ nội thất và ngoại thất, nếu doanh nghiệp biết cách đổi mới và thích ứng.

Mặt khác, theo các chuyên gia, tỉ lệ nội địa hóa của Việt Nam còn quá thấp. Đơn cử, ngành nông sản tự chủ 90%, nhưng ngành gỗ chỉ đạt 30-31%; dệt may, da giày 40%-45%, và đặc biệt ngành điện tử chỉ vỏn vẹn 10%. Do đó, để không mất lợi thế, doanh nghiệp Việt phải tăng tỉ lệ nội địa hóa.

“Chúng ta phải tìm mọi cách tăng hàm lượng nội địa hóa. Muốn vậy, doanh nghiệp phải đầu tư để nhận chuyển giao công nghệ. HUBA kiến nghị TP. Hồ Chí Minh cần có những nghiên cứu sâu và chính sách cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình này. HUBA sẽ tổng hợp các kiến nghị, giải pháp để báo cáo lên chính quyền thành phố và trung ương, nhằm giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức và nắm bắt cơ hội mới”, ông Nguyễn Ngọc Hòa nhấn mạnh.