Tiêu dùng xanh: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp

72% người tiêu dùng Việt sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm xanh.

Sống xanh, tiêu dùng xanh - hướng đi tất yếu

Những năm gần đây, khái niệm “tiêu dùng xanh” không còn xa lạ với người Việt Nam. Từ việc hạn chế sử dụng túi nilon, ống hút nhựa đến ưu tiên chọn hàng hóa thân thiện với môi trường, xu hướng này đang trở thành một phong cách sống mới.

Theo khảo sát của NielsenIQ và VBCSD, có tới 72% người tiêu dùng Việt sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm xanh. Tuy nhiên, chỉ khoảng 12 - 18% người dân ở các đô thị lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh duy trì thói quen này hằng ngày.

Con số trên phản ánh khoảng cách giữa nhận thức và hành vi tiêu dùng bền vững vẫn còn đáng kể, do giá cả cao và thiếu minh bạch thông tin về tiêu chuẩn “xanh”.

Số liệu từ Bộ Công Thương cũng cho thấy, nhu cầu tiêu dùng sản phẩm thân thiện môi trường tại Việt Nam tăng trung bình 15% mỗi năm giai đoạn 2021 - 2023. Trong các hệ thống bán lẻ hiện đại, doanh số nhóm hàng dán nhãn xanh hoặc tiêu dùng bền vững tăng 40 - 60% khi có các chiến dịch truyền thông lớn.

Các nhóm sản phẩm nổi bật gồm: thực phẩm hữu cơ, bao bì sinh học, sản phẩm thay thế nhựa và đồ gia dụng tái chế. Riêng thị trường thực phẩm hữu cơ năm 2023 đã đạt quy mô 100 triệu USD, tăng 20% so với ba năm trước.

Không chỉ người mua hàng, nhiều doanh nghiệp Việt Nam cũng đang xanh hóa chuỗi cung ứng. Các hội chợ, triển lãm được tổ chức gần đây ghi nhận hàng nghìn lượt khách ghé thăm gian hàng của các doanh nghiệp bao bì phân hủy sinh học, trong đó có cả hệ thống siêu thị lớn tìm kiếm đối tác dài hạn.

Không chỉ người tiêu dùng mà cả nhà bán lẻ cũng tìm kiếm giải pháp bao bì xanh. Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng quy mô và giảm dần nhựa dùng một lần.

Dù tiềm năng lớn, thị trường sản phẩm xanh tại Việt Nam vẫn đối mặt nhiều thách thức. Chi phí đầu vào cao khiến giá bán lẻ thường chênh lệch đáng kể so với hàng hóa truyền thống. Bên cạnh đó, thiếu bộ tiêu chuẩn thống nhất về sản phẩm xanh khiến người tiêu dùng khó phân biệt hàng thật, hàng giả.

Đáng lo ngại hơn là hiện tượng sản phẩm giả danh thân thiện môi trường, gắn mác xanh để thu hút người mua nhưng không đạt tiêu chuẩn thực chất. Tình trạng này làm giảm niềm tin của người tiêu dùng và ảnh hưởng uy tín của các doanh nghiệp chân chính.

Sớm ban hành bộ tiêu chí nhãn xanh quốc gia

Theo các chuyên gia, để tiêu dùng xanh trở thành xu hướng chủ đạo, doanh nghiệp cần chuẩn hóa quy trình sản xuất, minh bạch thông tin môi trường và cam kết trách nhiệm xã hội.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý cần sớm ban hành bộ tiêu chí nhãn xanh quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn nguyên liệu bền vững, ưu đãi tín dụng xanh, và đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng.

Cùng với làn sóng tiêu dùng xanh, nhiều startup trẻ tại Việt Nam đang tận dụng cơ hội để phát triển mô hình kinh doanh bền vững trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, thời trang bền vững, sản phẩm hữu cơ.

Các mô hình kinh doanh xanh không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường, mà còn tạo giá trị kinh tế và việc làm bền vững cho cộng đồng địa phương. Nhiều doanh nghiệp trẻ cho thấy, sống xanh không chỉ là lý tưởng, mà còn có thể mang lại lợi nhuận ổn định nếu được triển khai đúng hướng.

Theo dự báo, trong 5 năm tới, thị trường sản phẩm thân thiện môi trường tại Việt Nam có thể tăng trưởng hai con số mỗi năm, đặc biệt trong các ngành hàng tiêu dùng nhanh, thực phẩm và thời trang.

Tiêu dùng xanh, về bản chất, không chỉ là hành vi mua sắm, mà là một lối sống hướng đến phát triển bền vững. Mỗi lựa chọn tiêu dùng đều góp phần giảm gánh nặng cho môi trường và thúc đẩy nền kinh tế xanh.