Làm rõ phạm vi chịu thuế TTĐB đối với nước giải khát có đường

Ảnh: minh họa.

Cần quy định rõ ràng giữa các nhóm sản phẩm

Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm đặc biệt của doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và các cơ quan quản lý trong quá trình hoàn thiện dự thảo Nghị định là xác định đối tượng chịu thuế, trong đó nổi bật là mặt hàng nước giải khát có đường.

Tại khoản 4 Điều 3 dự thảo, quy định về “hàm lượng đường tổng số” là căn cứ xác định đối tượng chịu thuế đã thu hút nhiều ý kiến đóng góp.

UBND tỉnh Bắc Ninh cho rằng, trong thực tế có thể phát sinh chênh lệch giữa hàm lượng đường ghi trên nhãn hàng hóa và kết quả kiểm nghiệm của cơ quan chức năng, gây khó khăn cho việc xác định nghĩa vụ thuế.

Do đó, kiến nghị bổ sung quy định “Trường hợp có sự khác biệt, kết luận của cơ quan chức năng sẽ được sử dụng làm căn cứ xác định đối tượng chịu thuế”, nhằm giúp cơ quan quản lý thuế có cơ sở pháp lý rõ ràng khi xử lý.

Ở góc độ doanh nghiệp, Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam (VBA) và Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham) thống nhất cho rằng, cần có quy định cụ thể về phương pháp xác định sản phẩm chịu thuế TTĐB. Đồng thời, áp dụng phương pháp thử hiện đại để đảm bảo độ chính xác.

Nhất trí với việc liệt kê cụ thể loại nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12828:2019, song Bộ Y tế đề nghị, quy định rõ ràng giữa các nhóm sản phẩm tương tự như nước giải khát có chứa nước trái cây, nước rau quả và nectar (mật) rau, quả, nhằm tránh hiểu nhầm trong triển khai.

Theo các tiêu chuẩn hiện hành (TCVN 12828:2019, TCVN 7946:2008, QCVN 6-2:2010/BYT), nước rau quả nguyên chất được chế biến hoàn toàn từ rau, quả, không bổ sung đường hoặc nước không nên thuộc diện chịu thuế TTĐB; trong khi sản phẩm nectar có thể bổ sung đường hoặc phụ gia nên nằm trong phạm vi chịu thuế.

Bộ Y tế cũng đề nghị, làm rõ khái niệm “thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng” để tránh vướng mắc trong áp dụng.

Hoàn toàn ủng hộ đề xuất của Bộ Tài chính về việc đưa các loại đồ uống có đường trên 5g/100ml, bao gồm nước tăng lực, nước thể thao, cà phê, trà, đồ uống thảo mộc, đồ uống từ ngũ cốc vào danh mục chịu thuế TTĐB, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, cho rằng, ngưỡng 5g/100ml phù hợp với khuyến nghị của WHO và UNICEF, góp phần giảm tiêu thụ đường tự do và ngăn ngừa các bệnh không lây nhiễm.

Nhiều quốc gia như Phần Lan, Kenya, Nepal, Uruguay… đã áp dụng chính sách tương tự, thậm chí đánh thuế cả nước ép trái cây nguyên chất nếu hàm lượng đường cao.

Theo HealthBridge, trong giai đoạn đầu Việt Nam có thể chưa áp dụng thuế với nước ép rau, quả nguyên chất, nhằm tạo khoảng chênh lệch giá giữa sản phẩm ít và nhiều đường, cũng như khuyến khích doanh nghiệp chuyển hướng sản xuất.

Bảo đảm thống nhất, không mở rộng quá phạm vi cần thiết

Trong báo cáo tổng hợp, giải trình và tiếp thu ý kiến góp ý, Bộ Tài chính cho biết đã nghiên cứu, tiếp thu nhiều đề xuất của các bộ, ngành, hiệp hội và tổ chức quốc tế; đồng thời điều chỉnh dự thảo theo hướng bảo đảm sự thống nhất và đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Về đề xuất quy định riêng trường hợp chênh lệch hàm lượng đường giữa nhãn hàng hóa và kết quả kiểm nghiệm, cơ quan soạn thảo cho biết pháp luật hiện hành (Luật An toàn thực phẩm, Luật Quản lý thuế...) đã có quy định xử lý, nên không cần lặp lại trong Nghị định này.

Liên quan đến hàng nhập khẩu, Bộ Tài chính nêu rõ: “Nước giải khát có đường nhập khẩu dưới dạng thành phẩm phải tuân thủ quy định ghi nhãn của Bộ Y tế tại khâu nhập khẩu. Trường hợp nhập khẩu dưới dạng bán thành phẩm (chưa đóng lon, chai, chưa dán nhãn), doanh nghiệp nhập khẩu phải tự xác định, kê khai và nộp thuế theo quy định”.

Sau khi tổng hợp, tiếp thu và rà soát, Bộ Tài chính đã thống nhất sửa đổi khoản 4 Điều 3 dự thảo Nghị định. Cụ thể, nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml quy định tại điểm l khoản 1 Điều 2 Luật Thuế TTĐB là nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia của Việt Nam (TCVN 12828:2019), trừ những sản phẩm TCVN 12828:2019 không áp dụng.

Các sản phẩm TCVN 12828:2019 không áp dụng thực hiện theo quy định của Bộ Y tế.

Hàm lượng đường được tính là đường tổng số ghi trên nhãn sản phẩm theo quy định của Bộ Y tế về nội dung, cách ghi thành phần dinh dưỡng, giá trị dinh dưỡng trên nhãn thực phẩm.

Trường hợp sản phẩm nhập khẩu chưa dán nhãn sản phẩm theo quy định của Bộ Y tế thì tổ chức, cá nhân nhập khẩu chịu trách nhiệm tự xác định, kê khai, tính nộp thuế theo quy định.

Quy định này bảo đảm tính minh bạch, thống nhất với tiêu chuẩn quốc gia và pháp luật chuyên ngành, đồng thời hạn chế vướng mắc khi triển khai và tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho cả doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc làm rõ đối tượng chịu thuế TTĐB đối với nước giải khát có đường là bước đi quan trọng, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.