Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng: Dấu ấn từ những chuyến tàu hàng

Ga quốc tế Đồng Đăng ngày càng khẳng định vai trò trọng điểm trong vận tải hàng hóa Việt – Trung, phản ánh nỗ lực thúc đẩy thương mại và logistics xuyên biên giới. Ảnh: B. Hòa

Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng là ga cuối cùng của tuyến đường sắt Gia Lâm (Hà Nội) - Đồng Đăng và là ga đặc biệt quan trọng kết nối với tuyến đường sắt liên vận quốc tế sang ga Bằng Tường (Trung Quốc). Đây là ga liên vận quốc tế nằm trong KKT cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn, đóng vai trò quan trọng trong hoạt động XNK hàng hóa giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Vui mừng đan xen trăn trở

11 giờ trưa, đoàn tàu chở container dài ngoằng đang chạy chậm vào ga quốc tế Đồng Đăng, chuẩn bị làm thủ tục XK hàng hóa sang Trung Quốc. Tiếp đến, có đoàn tàu khác chở container từ phía Trung Quốc nhập cảnh vào, đang kéo còi, chạy chậm vào ga ở đường ray số 2. Dưới cái nắng chói chang, 3 đoàn tàu chở hàng đang đỗ tại bãi hóa trường của ga quốc tế Đồng Đăng, bình quân một đoàn tàu chở được 1.300 tấn hàng, có tổng cộng 3.900 tấn hàng hóa chuẩn bị làm thủ tục.

Đằng sau các chuyến tàu chở hàng này, có biết bao nhiêu chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta về thu hút nguồn đầu tư nước ngoài, huy động vốn DN trong nước, quy hoạch phát triển các khu công nghiệp, ứng dụng khoa học công nghệ phục vụ sản xuất, công tác đối ngoại quốc tế...

Tâm sự với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Thu Nga, Phó Đội trưởng Đội Hải quan cửa khẩu ga quốc tế Đồng Đăng (Chi cục Hải quan khu vực VI) cho biết, những năm gần đây do tình hình dịch bệnh, để đảm bảo thông quan hàng hóa, nhiều DN đã lựa chọn vận chuyển bằng tuyến đường sắt. Từ năm 2022, hàng hóa XNK được các DN làm thủ tục qua ga Đồng Đăng bắt đầu tăng lên, hiện nay, mỗi ngày có từ 4 - 6 đôi tàu chở hàng qua lại biên giới. Có thời điểm, tàu chở hàng đậu kín tất cả các đường ray.

Bên cạnh những thuận lợi đó, theo đánh giá của cơ quan Hải quan, hiện cơ sở hạ tầng từ tuyến đường ray, bến bãi, hệ thống đường bộ kết nối vào khu vực cửa khẩu ga Đồng Đăng, kho bãi, thiết bị năng lực xếp dỡ, giải phóng các toa xe hàng còn hạn chế... đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động thu hút các DN thực hiện XNK hàng hóa qua cửa khẩu này.

Bà Nguyễn Thị Thu Nga chia sẻ, hiện tại, ở cửa khẩu ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng chỉ có một địa điểm kiểm tra giám sát hàng hóa là bãi hóa trường do Ga Đồng Đăng quản lý. Bãi hóa trường này hiện nay chưa đáp ứng yêu cầu kiểm tra, giám sát của cơ quan Hải quan. Đặc biệt, mặt hàng hoa quả, nông sản lại chưa thể thực hiện XK qua cửa khẩu này, bởi hiện phía ga Bằng Tường (Quảng Tây, Trung Quốc) không bố trí lực lượng kiểm dịch thực vật.

Cùng vấn đề này, đại diện Ga Đồng Đăng cho biết thêm, việc cải tạo hạ tầng Ga Đồng Đăng đã được Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) quan tâm, đầu tư một số hạng mục, tuy nhiên, hiện việc kết nối từ ga ra bãi hóa trường và từ đường quốc lộ vào bãi hóa trường chưa thể thực hiện do vướng về mặt bằng. Do chưa thể mở rộng ga nên mặc dù trong khu vực Ga Đồng Đăng hiện có 9 đường ray nhưng các đường ray trong ga lại rất ngắn, đường ray dài lớn nhất chỉ có thể chứa được khoảng 25 toa tàu hàng. Do đó chưa thể đáp ứng được yêu cầu cho việc đỗ, dỡ, xếp các toa chở hàng hóa XNK.

Những con số biết nói

Ga Đồng Đăng tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức trong vận hành. Mới đây, theo Hải quan cửa khẩu ga quốc tế Đồng Đăng, một trở ngại đáng chú ý là việc Trung Quốc ngừng chính sách trợ giá cước vận tải đường sắt cho hàng hóa xuất sang Việt Nam. Diễn biến này đang ảnh hưởng trực tiếp đến sức hút đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, đồng thời gia tăng áp lực cạnh tranh cho tuyến vận tải qua cửa khẩu này.

Dù đối mặt với không ít thách thức, song Hải quan cửa khẩu ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng vẫn ghi nhận những kết quả hoạt động vô cùng ấn tượng khẳng định vai trò trụ cột trong việc đóng góp vào NSNN và thúc đẩy giao thương.

Thống kê cho thấy, tính đến ngày 27/6/2025, tổng thu NSNN của đơn vị đạt trên 208 tỷ đồng. Đây là một thành tích vượt trội, không chỉ đạt 130,1% chỉ tiêu pháp lệnh được giao mà còn chạm mốc 94,6% chỉ tiêu phấn đấu thu NSNN cả năm 2025. Đặc biệt hơn, số thu này tăng tới 199,7% so với cùng kỳ năm 2024, cho thấy một bước nhảy vọt đáng kinh ngạc và sự phục hồi mạnh mẽ của hoạt động XNK tại cửa khẩu này. Các mặt hàng chủ lực đóng góp vào nguồn thu lớn này chủ yếu là hàng NK từ Trung Quốc, với thép, nhựa nguyên sinh, tấm ván ép và tấm panel nhôm chiếm tới ¾ tổng số thu của đơn vị.

Bên cạnh đó, hoạt động XNK cũng chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc ghi nhận con số 131 DN đăng ký làm thủ tục, tăng 52,3% so với cùng kỳ năm 2024. Hải quan cửa khẩu ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng đã tiếp nhận và xử lý cho 1.518 bộ tờ khai với tổng kim ngạch XNK đạt 95.698.830 USD, tăng 61,9% so với cùng kỳ 2024.

Trong đó, kim ngạch NK đạt 71.160.206 USD, tăng 91,8%, với sự bùng nổ của các mặt hàng như nhựa (đạt 28,8 triệu USD, tăng 13.553%) và tấm ván ép (đạt 10,9 triệu USD, tăng 474%) so với cùng kỳ năm 2024. Ở chiều XK, tổng kim ngạch đạt 24.538.624 USD, tăng 11,5%, nổi bật là tinh bột sắn (đạt 10,6 triệu USD, tăng 1099%) và nến (đạt 1,57 triệu USD, tăng 67%).

Những con số tăng trưởng vượt bậc này phần nào cho thấy nỗ lực thích ứng của doanh nghiệp cùng sự cải thiện trong công tác quản lý tại Hải quan cửa khẩu ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng, dù thị trường chung vẫn còn nhiều biến động.

Nhìn về những tháng cuối năm, Hải quan cửa khẩu ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng tiếp tục duy trì và đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật, chính sách hải quan để DN nắm được và thực hiện.

Chia tay ga Đồng Đăng, chúng tôi kỳ vọng với những dự án nâng cấp hạ tầng đang được triển khai như cải tạo kho bãi, xây dựng thêm đường xếp dỡ hàng hóa, nâng khả năng vận chuyển lên khoảng 1,5 triệu tấn/năm, cùng với việc đề xuất nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội-Đồng Đăng thành đường sắt tốc độ cao và đầu tư toa tàu container đông lạnh, Ga Đồng Đăng sẽ không ngừng nâng cao năng lực, hướng tới một tương lai phát triển bền vững và mạnh mẽ hơn nữa.