Doanh nghiệp Công Thương góp ý hoàn thiện chính sách môi trường

Bà Đỗ Phương Dung, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường công nghiệp phát biểu khai mạc Hội thảo.

Doanh nghiệp chủ động đầu tư cho môi trường

Ngày 21/11 tại Lào Cai, Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo “Hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường - Góc nhìn từ doanh nghiệp ngành Công Thương”. Hội thảo do bà Đỗ Phương Dung - Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường Công nghiệp chủ trì, với sự tham dự của các chuyên gia và lãnh đạo các tập đoàn EVN, TKV, Vinachem, PVN, Petrolimex cùng gần 60 doanh nghiệp ngành Công Thương.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh Việt Nam thúc đẩy chuyển đổi năng lượng, kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững, khiến việc hoàn thiện chính sách bảo vệ môi trường trong lĩnh vực công thương càng trở nên cấp thiết. Đây không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan quản lý, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp khẳng định trách nhiệm xã hội trong tiến trình phát triển bền vững.

Phát biểu khai mạc, bà Đỗ Phương Dung nhấn mạnh: Luật Bảo vệ môi trường 2020 đã tạo bước chuyển quan trọng trong tư duy quản lý - từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm. Sau 5 năm triển khai, hệ thống quy định và các nghị định, thông tư hướng dẫn đã từng bước phát huy hiệu quả, góp phần giảm thiểu ô nhiễm, thúc đẩy sản xuất xanh.

Tuy vậy, nhiều quy định mới như đánh giá tác động môi trường, đăng ký môi trường, quản lý khí thải công nghiệp, tái chế - xử lý chất thải… vẫn gây ra những vướng mắc nhất định. Sự chồng chéo pháp luật, hướng dẫn chưa cụ thể, hoặc chưa phù hợp với đặc thù của từng ngành đặt ra yêu cầu tiếp tục rà soát, điều chỉnh.

Đại diện TKV, ông Nguyễn Mạnh Chuyền - Phó Trưởng ban Môi trường cho biết: Tập đoàn đã coi bảo vệ môi trường là trụ cột trong quản trị sản xuất với nhiều chương trình dài hạn như Đề án bảo vệ môi trường vùng than Quảng Ninh, Kế hoạch ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2025-2030.

Hiện nay, TKV đang quản lý 120 báo cáo đánh giá tác động môi trường, 66 giấy phép môi trường và đầu tư mạnh cho xử lý chất thải, khí thải, phục hồi môi trường cũng như kiểm kê khí nhà kính theo quy định.

Tại Vinachem, ông Nguyễn Văn Đạt, chuyên viên Ban Kỹ thuật cho biết: tổng chi phí cho công tác môi trường giai đoạn 2016-2021 đạt 333.285 triệu đồng; giai đoạn 2022-2024 đạt 317.935 triệu đồng, gồm 300.136 triệu đồng chi phí thường xuyên và 17.799 triệu đồng chi phí thực hiện thủ tục xin cấp giấy phép môi trường. Với hơn 30 cơ sở sản xuất có nguy cơ phát thải lớn, công tác bảo vệ môi trường và phòng ngừa rò rỉ hóa chất được đặc biệt ưu tiên.

Nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ

Theo đại diện TKV, một trong những bất cập lớn hiện nay là Điều 140 của Luật Bảo vệ môi trường và Điều 130 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP chưa có hướng dẫn chi tiết về loại sự cố phải mua bảo hiểm, mức bảo hiểm tối thiểu, hay cơ quan giám định thiệt hại. Điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình thực thi.

Toàn cảnh các đại biểu tham dự Hội thảo.

Ngoài ra, nhiều dự án chỉ được thuê đất ngắn hạn dẫn đến việc phải xin lại Giấy phép môi trường hằng năm, làm tăng thủ tục hành chính và ảnh hưởng kế hoạch sản xuất. Yêu cầu đặt thiết bị quan trắc trên thân ống khói cũng gây khó khăn kỹ thuật trong khi đặt tại đường khói ngang vẫn đảm bảo độ chính xác.

Doanh nghiệp cũng phản ánh thiếu quy định hướng dẫn về hỗ trợ tài chính - kỹ thuật, phương pháp tính chi phí tăng thêm, quy chuẩn công nghệ, quy trình thử nghiệm đốt trộn sinh khối hoặc amoniac. Các công nghệ chuyển đổi xanh còn đang trong giai đoạn thử nghiệm, chi phí lớn, rủi ro cao khiến doanh nghiệp gặp nhiều áp lực.

Đối với Vinachem, Thông tư số 07/2025/TT-TNMT quy định định mức tái chế (Fs) ở mức cao, làm tăng chi phí sản xuất đối với các sản phẩm ắc quy chì và săm lốp - vốn đã có tỷ lệ thu gom và giá trị tái chế cao ngay cả trước khi áp dụng EPR.

Vinachem kiến nghị có chính sách thuế ưu đãi để xử lý thạch cao PG thành phụ gia xi măng; đồng thời điều chỉnh thuế nhập khẩu thạch cao tự nhiên lên 10% và áp dụng thuế VAT 0% cho bã thải thạch cao và sản phẩm thạch cao nhân tạo.

Tập đoàn cũng đề nghị việc xây dựng các giá trị tối đa trong quy chuẩn (QCVN) cần dựa trên đánh giá năng lực sản xuất của từng ngành, điều kiện kinh tế - xã hội và lộ trình thực hiện phù hợp.

Tại Hội thảo, đại diện EVN, Petrolimex và nhiều doanh nghiệp cũng chia sẻ kinh nghiệm triển khai kinh tế tuần hoàn, tái chế chất thải, quản lý nguồn thải; đồng thời gửi gắm mong muốn các chính sách mới cần rõ ràng, đồng bộ và hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh một cách hiệu quả.