Chính sách thuế mới khuyến khích doanh nghiệp đổi mới và phát triển bền vững

Trao đổi với Tạp chí Kinh tế - Tài chính, ông Tô Quốc Hưng - Giám đốc Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA) tại Việt Nam đã có những chia sẻ về những tác động quan trọng đối với doanh nghiệp và khuyến nghị giải pháp thích ứng.

Phóng viên: Từ góc nhìn của ACCA, một hiệp hội nghề nghiệp quốc tế, ông đánh giá thế nào về những điểm thay đổi quan trọng nhất của Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp 2025 so với trước đây?

Ông Tô Quốc Hưng: Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp 2025 đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong chính sách thuế của Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi mạnh mẽ và chuyển đổi số diễn ra sâu rộng. Trong đó, có thể kể đến một số điểm nổi bật, như:

Thứ nhất, mở rộng đối tượng chịu thuế, đặc biệt là doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, bao gồm cả các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số, nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam...

Thứ hai, bổ sung các khoản chi được trừ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), chuyển đổi số, và phát triển bền vững.

Thư ba, miễn thuế cho thu nhập từ lãi trái phiếu xanh, thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ carbon và trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc thúc đẩy kinh tế xanh và thực hiện mục tiêu Net Zero 2050.

Với vai trò là một tổ chức nghề nghiệp quốc tế, ACCA đã và đang đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp thông qua nhiều hoạt động, trong đó nổi bật là chuỗi webinar cập nhật chính sách thuế mang tên Hội thảo Thuế Chuyên sâu 2025: Cập nhật và tháo gỡ vướng mắc về chính sách thuế 2025 - Các vấn đề thực tiễn của doanh nghiệp” (ACCA Virtual Tax Summit Series 2025) diễn ra trong 3 ngày 9 - 11/9 vừa qua. Hội thảo thu hút gần 4.000 lượt tham dự từ các chuyên gia tài chính, kế toán, thuế, đại diện doanh nghiệp cùng các cơ quan quản lý và hiệp hội ngành nghề trong nước, giúp doanh nghiệp nắm bắt kịp thời và ứng dụng hiệu quả các quy định mới.

Việc chuẩn hóa hệ thống tài chính, kế toán và thuế tại Việt Nam là tất yếu trong quá trình phát triển và hội nhập. Việc các doanh nghiệp cần đầu tư vào hệ thống quản trị tài chính và quản trị rủi ro thuế là sẽ cần tập trung nguồn lực đầu tư trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi hệ thống quản trị đi vào vận hành, nguồn lực để vận hành ổn định sẽ không lớn như giai đoạn đầu với hệ thống quản trị hiệu quả hơn rất nhiều. Trong giai đoạn tới, hoàn thiện hệ thống quản trị rủi ro tài chính và thuế cũng có thể coi là một trong những năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Phóng viên: Việc mở rộng ưu đãi thuế cho các lĩnh vực như công nghệ số, chip bán dẫn, trung tâm dữ liệu AI, ươm tạo công nghệ cao, năng lượng tái tạo, bảo vệ môi trường, và đặc biệt là chính sách khấu trừ chi phí cho hoạt động R&D… sẽ mang lại tác động ra sao đối với doanh nghiệp trong dài hạn?

Ông Tô Quốc Hưng: Chính sách ưu đãi thuế mới cho các lĩnh vực trên, với mức thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm đầu, và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo, là một cú hích lớn cho các doanh nghiệp công nghệ cao, đặc biệt trong các lĩnh vực như AI, bán dẫn, trung tâm dữ liệu, chuyển đổi số, ươm tạo công nghệ cao, năng lượng tái tạo, bảo vệ môi trường,

Về dài hạn, đây là động lực thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư mạnh mẽ hơn vào R&D và đổi mới sáng tạo; chuyển đổi mô hình kinh doanh theo hướng số hóa và xanh hóa; đồng thời, tăng sức cạnh tranh quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng;

Sự kiện ACCA Virtual Tax Summit Series 2025 vừa qua được ACCA Việt Nam thiết kế riêng cho đa dạng các nhóm doanh nghiệp, từ FDI, tập đoàn lớn đến SMEs, nhằm hỗ trợ họ hiểu rõ và tận dụng tối đa các ưu đãi này. Qua các hoạt động của mình, chúng tôi mang tới cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cơ hội tiếp cận tài liệu chuyên môn, hướng dẫn thực tiễn bởi các diễn giả hàng đầu và cơ hội xây dựng mạng lưới để doanh nghiệp triển khai hiệu quả.

Phóng viên: Một điểm đáng chú ý là miễn thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ carbon, lãi trái phiếu xanh. Theo ông, quy định này có thể mở ra cơ hội gì cho việc phát triển thị trường tài chính xanh và gắn kết với mục tiêu Net Zero 2050 của Việt Nam?

Ông Tô Quốc Hưng: Đây là một bước đi rất đáng hoan nghênh. Chính sách miễn thuế thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ carbon và trái phiếu xanh được kỳ vọng sẽ tạo động lực để doanh nghiệp tăng cường đầu tư vào các dự án giảm phát thải, phát triển năng lượng tái tạo và áp dụng quy trình sản xuất thân thiện môi trường. Biện pháp này không chỉ thúc đẩy hình thành thị trường tài chính xanh tại Việt Nam, cung cấp nguồn vốn bền vững cho các dự án môi trường, mà còn góp phần gắn kết chiến lược tài chính doanh nghiệp với mục tiêu phát triển bền vững quốc gia, đặc biệt là cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050.

ACCA đã tích cực lồng ghép các nội dung về tài chính xanh, ESG và quản trị bền vững vào chương trình đào tạo; đồng thời tổ chức nhiều buổi tọa đàm chuyên đề để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận và triển khai các giải pháp tài chính xanh một cách bài bản. Trong năm 2024 vừa qua, ACCA cũng đã chính thức cho ra mắt Chứng chỉ Cao cấp phát triển bền vững cấp độ chuyên nghiệp (ProDipSust) tại hơn 180 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó có Việt Nam, nhằm hỗ trợ cộng đồng chuyên gia nâng cao năng lực trong việc triển khai thực hành phát triển bền vững.

Chứng chỉ này không chỉ cung cấp nền tảng kiến thức chuyên sâu về phát triển bền vững mà còn hướng dẫn cách áp dụng vào thực tế doanh nghiệp, từ việc tìm hiểu về các khung chuẩn mực, quy định quốc tế, ứng dụng quản trị chiến lược, lập báo cáo phát triển bền vững cho đến việc đảm bảo và kiểm toán báo cáo phát triển bền vững. Đây được xem là bộ khung kiến thức chuẩn quốc tế quan trọng giúp nâng cao chất lượng quản trị bền vững trong doanh nghiệp, đảm bảo sự minh bạch và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Phóng viên: Ông có khuyến nghị gì cho cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp đang hoạt động trong khu công nghiệp, khu kinh tế, nơi mà một số ưu đãi thuế sẽ bị loại bỏ hoặc thu hẹp, để kịp thời điều chỉnh chiến lược tài chính và kế hoạch đầu tư?

Ông Tô Quốc Hưng: Theo dự thảo mới, các dự án đầu tư trong khu công nghiệp sẽ không còn được hưởng ưu đãi thuế như trước đây. Đây là thay đổi lớn, buộc doanh nghiệp phải rà soát lại chiến lược tài chính và kế hoạch đầu tư, đặc biệt với các dự án mở rộng hoặc triển khai mới.

Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm các hình thức ưu đãi khác, chẳng hạn đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi số, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao hoặc tại các địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn. Bên cạnh đó, việc tăng cường năng lực quản trị thuế nội bộ cũng trở nên cần thiết nhằm đảm bảo tuân thủ quy định và tối ưu hóa chi phí thuế.

Thông qua ACCA Virtual Tax Summit Series 2025, ACCA cam kết đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp tại các khu công nghiệp và khu kinh tế trong việc nắm bắt kịp thời các thay đổi, từ đó có phương án điều chỉnh phù hợp. Trước khi chương trình diễn ra, Ban Tổ chức đã dành nhiều tháng để khảo sát, thu thập ý kiến doanh nghiệp, từ đó xây dựng nội dung có tính thực tiễn cao. Gần 200 câu hỏi đã được gửi đến, trong đó hơn 120 câu hỏi điển hình được nghiên cứu, chọn lọc và trả lời trong chương trình. Trong 3 ngày triển khai, Ban Tổ chức tiếp tục nhận thêm gần 200 câu hỏi khác, và các chuyên gia đã nỗ lực phản hồi nhiều vấn đề mang tính ảnh hưởng rộng và có tác động lớn tới doanh nghiệp.

Do vậy, trong thời gian tới, để tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp trong giai đoạn nhiều thay đổi và thách thức hiện nay, chúng tôi sẽ cố gắng tổ chức những buổi hội thảo chuyên môn tiếp theo nhằm đi sâu hơn vào những vấn đề hiện tại, và cập nhật các vấn đề sắp tới sẽ thay đổi, sửa đổi.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!