Bài 1: Chính sách thuế sát thực tế, gần doanh nghiệp

Cán bộ Thuế tỉnh Phú Thọ trao đổi nghiệp vụ. Ảnh: NP.

Ưu đãi thuế dành cho doanh nghiệp nhỏ vừa sát thực tế

Công ty cổ phần thiết bị điện MBT, một doanh nghiệp chuyên sản xuất máy biến áp thành lập từ năm 2009, nhiều năm liền luôn khẳng định vị thế hàng đầu trong ngành sản xuất thiết bị điện tại Việt Nam. Không chỉ chiếm lĩnh thị trường trong nước, MBT còn vươn ra thị trường quốc tế. Đại diện công ty cho biết, bên cạnh nỗ lực từ chính doanh nghiệp, sự hỗ trợ từ cơ chế, chính sách của Nhà nước, đặc biệt là chính sách thuế, đóng vai trò rất quan trọng giúp họ hoạt động hiệu quả hơn.

Một trong những chính sách có tác động rõ rệt đến cộng đồng doanh nghiệp là Luật Thuế TNDN. Theo ông Trần Văn Bắc, Giám đốc chi nhánh miền Nam của MBT, Quốc hội vừa thông qua Luật Thuế TNDN số 67/2025/QH15 có hiệu lực từ 1/10/2025, với nhiều điểm đổi mới sát thực tiễn hoạt động doanh nghiệp.

Luật quy định rõ các ưu đãi thuế theo từng ngành nghề và địa bàn đầu tư, giúp doanh nghiệp hoạch định chiến lược phát triển, đóng góp vào sự phát triển kinh tế chung cũng như phát triển tại từng địa phương và lĩnh vực cụ thể.

So với quy định hiện hành, Luật Thuế TNDN số 67/2025/QH15 không chỉ mở rộng đối tượng chịu thuế và ưu đãi thuế, mà còn quy định chi tiết về các khoản chi phí được trừ và đưa ra mức thuế suất ưu đãi cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

Bên cạnh đó, Luật cũng bổ sung thêm các ngành, nghề được ưu đãi thuế theo quy định hiện hành, bao gồm các dự án đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; cơ sở ươm tạo doanh nghiệp nhỏ và vừa; khu làm việc chung hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017.

Ở góc độ quản lý, theo cơ quan Thuế tỉnh Đắk Lắk, trước đây doanh nghiệp chủ yếu chịu thuế suất thuế TNDN 20% (ngoại trừ các ngành như khai thác dầu khí, tài nguyên hiếm và các trường hợp được ưu đãi thuế suất), nhưng nay nhiều doanh nghiệp có thu nhập dưới 50 tỷ đồng sẽ được áp dụng thuế suất ưu đãi 15%, hoặc 17%. Điều này cho thấy, chính sách thuế đã bám sát với tình hình sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp, để có sự điều chỉnh phù hợp.

Ở góc độ khác, theo Công ty tư vấn thuế Deloitte Việt Nam, Luật mới sẽ áp dụng cho kỳ tính thuế TNDN năm 2025 và bổ sung nhiều ưu đãi thuế. Cụ thể, doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng sẽ áp dụng thuế suất 15%, doanh nghiệp có tổng doanh thu từ trên 3 tỷ đến không quá 50 tỷ đồng sẽ chịu thuế suất 17%, trong khi các doanh nghiệp khác áp dụng mức 20%.

Sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần thiết bị điện MBT. Ảnh: NP.

Do vậy, Deloitte Việt Nam cho rằng, Luật đã thể hiện quyết tâm của Quốc hội và Chính phủ trong việc xây dựng hệ thống pháp lý chặt chẽ, hỗ trợ đồng bộ với các luật chuyên ngành, giúp doanh nghiệp và người nộp thuế tuân thủ pháp luật một cách hiệu quả.

Ở giai đoạn này, các quy định chung được ban hành trước, còn hướng dẫn chi tiết sẽ tiếp tục được triển khai qua các nghị định, thông tư. Do đó, các doanh nghiệp cần tiếp tục theo dõi.

Niềm tin doanh nghiệp được củng cố mạnh mẽ

Từ góc nhìn doanh nghiệp, Deloitte cho rằng trước những thay đổi quan trọng trong Luật Thuế TNDN 2025, các doanh nghiệp cần đánh giá tác động kỹ lưỡng để lập kế hoạch thuế và đầu tư phù hợp.

Việc đánh giá này bao gồm xem xét ảnh hưởng của các thay đổi về thuế đến dòng tiền, lợi nhuận, ưu đãi thuế, quyết định đầu tư và quản trị rủi ro. Deloitte khuyến nghị các doanh nghiệp phối hợp cùng chuyên gia thuế để phân tích chi tiết, đảm bảo tuân thủ luật và hoạch định chiến lược kinh doanh hiệu quả.

Còn ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội, nhận định việc mở rộng đối tượng chịu thuế sẽ giúp tạo sự cân bằng hơn giữa các doanh nghiệp lớn với nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh, lợi nhuận và doanh thu.

Nhờ các ưu đãi thuế, doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ giảm được gánh nặng tài chính, có thêm nguồn lực để đầu tư vào đào tạo, nâng cao năng lực, đổi mới công nghệ và áp dụng các phương thức sản xuất, quản trị kinh doanh hiện đại. Đồng thời, chính sách thuế còn giúp cân bằng cơ hội giữa doanh nghiệp nhỏ và vừa với doanh nghiệp lớn vốn có lợi thế về tài chính và thị trường, từ đó tạo nên môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch và phát triển bền vững.

Thống kê của Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể cho thấy, hiện cả nước có gần 1 triệu doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh, đóng góp trên 40% GDP, tạo khoảng 85% việc làm và là nguồn sinh ra hàng chục nghìn ý tưởng khởi nghiệp mỗi năm.

Nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đã vươn ra thị trường khu vực và quốc tế, trở thành những hạt nhân đổi mới sáng tạo, tiên phong trong chuyển đổi số và xanh hóa sản xuất, ghi dấu ấn trên bản đồ kinh tế toàn cầu.

Bên cạnh hoạt động kinh doanh, khu vực kinh tế tư nhân còn lan tỏa mạnh mẽ tinh thần thi đua yêu nước qua nhiều hoạt động xã hội: tạo sinh kế cho hàng triệu lao động, hỗ trợ người nghèo và vùng khó khăn, đóng góp vào các quỹ cộng đồng như Quỹ vaccine, Quỹ phòng chống thiên tai và Quỹ khuyến học.

Tuy nhiên, khu vực này vẫn đối mặt nhiều thách thức như đa số là doanh nghiệp nhỏ và vừa; tiềm lực tài chính, trình độ quản trị, năng lực công nghệ còn hạn chế; năng suất lao động và sức cạnh tranh chưa cao.

Các chuyên gia nhận định, các quy định ưu đãi thuế trong Luật Thuế TNDN mới sẽ là nguồn lực quan trọng góp phần giúp doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, phát triển bền vững.