Truy xuất nguồn gốc: Chìa khóa chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng
Minh bạch truy xuất nguồn gốc: Trụ cột cạnh tranh của doanh nghiệp ngành bán lẻ Truy xuất nguồn gốc hàng hóa: giải pháp thiết thực để minh bạch thị trường Thêm công cụ bảo vệ người tiêu dùng |
![]() |
ruy xuất nguồn gốc không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan quản lý nhà nước mà còn là trách nhiệm của doanh nghiệp và người tiêu dùng. |
Định danh và truy xuất: Hai trụ cột quản lý thị trường
Theo ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), việc minh bạch hóa xuất xứ hàng hóa là yêu cầu sống còn, đặc biệt khi Việt Nam đã tham gia sâu rộng vào các hiệp định thương mại tự do (FTA).
Ông Linh cho rằng, truy xuất nguồn gốc không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan quản lý nhà nước mà còn là trách nhiệm của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Chỉ khi sản phẩm có “chứng minh thư” rõ ràng về nguồn gốc, quy trình sản xuất và hành trình lưu thông thì thị trường mới minh bạch, bền vững.
Trong nhiều năm qua, thị trường Việt Nam luôn phải đối mặt với vấn nạn hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng kém chất lượng, hàng giả mạo xuất xứ. Những sản phẩm này len lỏi từ chợ truyền thống, cửa hàng tiện lợi đến siêu thị và các sàn thương mại điện tử (TMĐT), gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp chân chính và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người tiêu dùng.
“Truy xuất nguồn gốc hàng hóa là công cụ quan trọng để phòng ngừa và phát hiện sớm các hành vi gian lận thương mại, giả mạo xuất xứ, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đồng thời, đây cũng là nền tảng để cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng cùng tham gia giám sát thị trường, hình thành thói quen tiêu dùng có trách nhiệm”, ông Linh nhấn mạnh.
Thời gian qua, Chính phủ liên tục ban hành các văn bản quan trọng để tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại. Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị số 13/CT-TTg và Công điện số 72/CĐ-TTg, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn và xử lý vi phạm.
Thực hiện chị đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã ban hành kế hoạch cao điểm giám sát, kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu và gian lận thương mại tại Quyết định số 1398/QĐ-BCT. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại để xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc đồng bộ, sử dụng các nền tảng như blockchain, internet vạn vật, mã QR, mã vạch GS1… nhằm đảm bảo khả năng truy xuất toàn trình, chính xác và minh bạch.
“Cần phải có một hệ thống truy xuất nguồn gốc thống nhất, sử dụng công nghệ hiện đại, dễ tiếp cận, kết nối với hệ thống quản lý của các bộ, ngành khác và phù hợp với thông lệ quốc tế. Khi đó, mỗi sản phẩm sẽ có một mã định danh duy nhất, giống như căn cước công dân của hàng hóa”, ông Linh cho hay.
Ông Trần Hữu Linh khẳng định, định danh và truy xuất nguồn gốc là hai yếu tố cốt lõi trong mô hình quản lý thị trường hiện đại. Trong đó, định danh giúp nhận diện sản phẩm từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng. Truy xuất nguồn gốc cung cấp thông tin xác thực về hành trình, quy trình sản xuất và chất lượng sản phẩm.
Sự kết hợp giữa hai yếu tố này sẽ tạo ra một hệ sinh thái quản lý minh bạch, giúp mọi giao dịch được kiểm chứng, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
Hoàn thiện hành lang pháp lý, hướng đến minh bạch toàn diện
Thực tế cho thấy, mặc dù lực lượng quản lý thị trường đã xử lý hàng chục nghìn vụ vi phạm mỗi năm, song tình trạng gian lận vẫn diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi, đặc biệt trên môi trường số.
Trước thực trạng đó, Bộ Công Thương đã chỉ đạo tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh trực tuyến. Đồng thời, phối hợp với các sàn TMĐT nhằm phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
“Chúng tôi đang hướng đến mô hình quản lý dựa trên dữ liệu, thay vì chỉ kiểm tra theo phương pháp truyền thống”, chia sẻ điều này, ông Linh cho hay: Doanh nghiệp giữ vai trò tiên phong trong việc minh bạch hóa nguồn gốc sản phẩm. Truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu, mà còn là giấy thông hành đưa hàng Việt vượt qua các rào cản kỹ thuật khi xuất khẩu.
Ngoài ra, người tiêu dùng cũng cần thay đổi thói quen tiêu dùng, chủ động kiểm chứng thông tin sản phẩm trước khi mua, góp phần tạo ra áp lực lành mạnh buộc doanh nghiệp phải minh bạch.
Hiện nay, Bộ Công Thương đang xây dựng Nghị định về tiêu chí xuất xứ hàng hóa lưu thông trong nước. Khi được ban hành, văn bản này sẽ là căn cứ pháp lý quan trọng để phân biệt hàng thật hàng giả, hàng Việt hay hàng nhập khẩu, từ đó hỗ trợ cơ quan chức năng chống gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Song song với đó, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đang phối hợp triển khai các công nghệ hiện đại để xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về sản phẩm. Hệ thống này sẽ cho phép cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng cùng truy cập, giám sát thông tin sản phẩm một cách công khai, minh bạch.
Không chỉ dừng lại ở yếu tố kỹ thuật, ông Linh nhấn mạnh vai trò của truyền thông và nâng cao nhận thức xã hội. Để minh bạch nguồn gốc phát huy hiệu quả, cần sự tham gia đồng bộ của toàn xã hội. Theo đó, người tiêu dùng cần chủ động kiểm tra thông tin hàng hóa trước khi mua. Doanh nghiệp nghiêm túc công khai dữ liệu sản xuất và xuất xứ. Báo chí đóng vai trò lan tỏa, hướng dẫn, giám sát và thúc đẩy hành vi tiêu dùng đúng đắn.
“Truy xuất nguồn gốc không chỉ là công cụ kỹ thuật của quản lý thị trường, mà là chìa khóa mở cánh cửa phát triển bền vững cho thương mại trong nước. Khi hàng hóa được định danh rõ ràng, truy xuất minh bạch, doanh nghiệp chân chính sẽ được bảo vệ, người tiêu dùng được đảm bảo quyền lợi, và niềm tin đối với hàng Việt sẽ được củng cố vững chắc”, Ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Tin liên quan

Đà Nẵng: Phát hiện hàng tấn bánh kẹo, đường không rõ nguồn gốc bày bán tràn lan
10:45 | 08/10/2025 Tiêu dùng

Bắc Ninh: Mạnh tay xử lý vi phạm, siết chặt kiểm soát tiêu dùng trực tuyến
09:25 | 07/10/2025 Tiêu dùng

Thêm công cụ bảo vệ người tiêu dùng
16:20 | 03/10/2025 Tiêu dùng

Siết gian lận xuất xứ để bảo vệ người tiêu dùng và uy tín hàng Việt
16:22 | 10/10/2025 Tiêu dùng

Đình chỉ, thu hồi 3 sản phẩm của Vinamake
09:32 | 09/10/2025 Tiêu dùng

13 mỹ phẩm bị Bộ Y tế thu hồi số công bố
09:21 | 09/10/2025 Tiêu dùng

Phát hiện gần 6.000 sản phẩm giày dép giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng
20:40 | 07/10/2025 Tiêu dùng

Thu hồi toàn quốc thuốc Pyfaclor Kid do vi phạm chất lượng
09:45 | 07/10/2025 Tiêu dùng

Siết quản lý thực phẩm: Đề xuất tăng mức phạt, công khai cơ sở vi phạm
16:24 | 06/10/2025 Tiêu dùng

Chuyển Công an điều tra vụ sản xuất yến chưng có dấu hiệu hàng giả
20:29 | 04/10/2025 Tiêu dùng

Quảng Ngãi: Thu giữ và tiêu hủy 673 bao thuốc lá điếu nhập lậu
10:34 | 03/10/2025 Tiêu dùng

Truy xuất nguồn gốc hàng hóa: giải pháp thiết thực để minh bạch thị trường
18:00 | 02/10/2025 Tiêu dùng

Giá xăng dầu đồng loạt tăng từ chiều ngày 2/10
16:26 | 02/10/2025 Tiêu dùng

Thương mại điện tử tiếp tục là "điểm nóng” về mặt hàng vi phạm
10:29 | 29/09/2025 Tiêu dùng

(INFOGRAPHICS): Kết quả công tác nổi bật của ngành Hải quan tháng 9/2025
10:14 | 09/10/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Kế hoạch thực hiện Hiệp định Thương mại Việt Nam - Lào
08:00 | 09/10/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): 9 tháng nhập khẩu 155.000 ô tô
14:02 | 08/10/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

(INFOGRAPHICS): Mức thuế suất áp dụng cho doanh nghiệp theo Luật Thuế TNDN mới
08:48 | 07/10/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật của ngành Hải quan trong thực hiện "Bộ tứ trụ cột"
11:28 | 06/10/2025 Infographics