Triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền: Từ chủ trương lớn đến hành động cụ thể

Ảnh minh họa

Góp phần minh bạch hóa hoạt động kinh doanh

Triển khai mục tiêu cải cách, hiện đại hóa ngành thuế góp phần xây dựng Chính phủ số, Chính phủ kiến tạo theo chỉ đạo của Chính phủ, kể từ ngày 1/7/2022, Bộ Tài chính, ngành Thuế đã triển khai thành công hóa HĐĐT trên phạm vi toàn quốc.

Tiếp nối thành công này, từ ngày 15/12/2022, Tổng cục Thuế (nay là Cục Thuế - pv) bắt đầu triển khai giải pháp HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền đối với một số lĩnh vực kinh doanh bán lẻ trực tiếp đến người tiêu dùng – vốn là nhóm đối tượng có khối lượng giao dịch lớn, phát sinh thường xuyên, nhưng chưa có sự quản lý thuế đầy đủ.

Việc triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền là một bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số, số hóa công tác quản lý thuế, đặc biệt có ý nghĩa trong công tác quản lý thuế đối với các hộ cá nhân kinh doanh trong bối cảnh hiện nay.

Giải pháp HĐĐT từ máy tính tiền không chỉ đơn thuần là công cụ kỹ thuật mà còn mang ý nghĩa quan trọng về mặt quản lý nhà nước và minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ điện tử.

Theo Nghị định mới, từ ngày 1/6/2025, các doanh nghiệp, hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán kê khai thuế và hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên hoạt động trong các ngành nghề như: trung tâm thương mại, siêu thị, bán lẻ, ăn uống, nhà hàng, khách sạn, vận tải hành khách, chiếu phim, giải trí... bắt buộc phải sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Cục Thuế đã khẩn trưởng chỉ đạo các thuế tỉnh, thành phố rà soát, xây dựng kế hoạch triển khai đối với các cơ sở kinh doanh thuộc diện triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền năm 2025.

Đồng thời, ban hành các văn bản hướng dẫn, giao chỉ tiêu cụ thể cho cơ quan thuế các tỉnh, thành phố, yêu cầu đến hết tháng 6/2025 phải đảm bảo 100% cơ sở kinh doanh đủ điều kiện thực hiện đăng ký, sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.

Để bảo đảm khả thi, Cục Thuế đã cung cấp danh sách chi tiết các cơ sở kinh doanh thuộc ngành nghề triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, trên cơ sở dữ liệu thuế hiện có, đồng thời yêu cầu các địa phương rà soát thực tế để lập kế hoạch triển khai sát đúng với từng hộ kinh doanh cụ thể.

Một điểm đáng chú ý là Bộ Tài chính đã có Công văn số 3987/BTC-TCT ngày 31/3/2025 gửi Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố đề nghị chỉ đạo các cơ quan địa phương phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế đẩy mạnh triển khai thực hiện HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.

Văn bản cũng đề xuất UBND các tỉnh, thành phố phương án hỗ trợ kinh phí ban đầu mua sắm máy tính, máy in cho các hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc, nhưng chưa có điều kiện hạ tầng công nghệ thông tin.

Song song với đó, cơ quan thuế các địa phương đã bố trí bộ phận hỗ trợ thường trực tại trụ sở và tại địa bàn dân cư, kể cả ngoài giờ hành chính và ngày nghỉ, để tư vấn, giải đáp vướng mắc cho người nộp thuế, hướng dẫn chi tiết về quy trình sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, giúp hộ kinh doanh thực hiện đúng quy định và tránh sai sót.

Nhằm hỗ trợ giảm chi phí sử dụng HĐĐT và lưu trữ dữ liệu cho hộ kinh doanh, cơ quan thuế đã làm việc với các nhà cung cấp giải pháp công nghệ, đề nghị xây dựng các phần mềm có thể tích hợp giữa phần mềm bán hàng và giải pháp HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền. Đồng thời hỗ trợ lập tờ khai, nộp thuế trực tiếp ngay trên phần mềm hóa đơn.

Việc này giúp tiết kiệm thời gian, giảm thao tác thủ công, phù hợp với trình độ công nghệ thông tin và nguồn lực của hộ cá thể.

Công chức thuế phụ trách địa bàn cũng phối hợp với các nhà cung cấp giải pháp để phân loại hộ kinh doanh theo ngành nghề, quy mô, điều kiện công nghệ thông tin..., từ đó tư vấn mô hình sử dụng phù hợp nhất, tránh gây lãng phí và tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người nộp thuế.

Kết quả khả quan, tạo nền tảng cho chuyển đổi số bền vững

Trong báo cáo sơ kết 6 tháng đầu năm 2025, Cục Thuế cho biết, tính đến nay cả nước đã có gần 239.000 cơ sở kinh doanh đăng ký sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền. Riêng 6 tháng đầu năm 2025, có khoảng 146.000 cơ sở kinh doanh đăng ký mới, trong đó trên 45.000 hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm đã hoàn tất triển khai theo đúng quy định của Nghị định 70/2025/NĐ-CP.

Những con số này không chỉ thể hiện quyết tâm của ngành Thuế trong hiện đại hóa công tác quản lý mà còn cho thấy sự đồng thuận ngày càng lớn từ phía hộ kinh doanh, nếu được hỗ trợ đúng cách và kịp thời.

Triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là chính sách lớn, góp phần nâng cao tính minh bạch, công bằng trong môi trường kinh doanh, tạo nền tảng vững chắc để ngành Thuế thực hiện thành công chuyển đổi số, hướng tới nền quản trị công hiện đại, hiệu quả.

Vì vậy, ngành Thuế đang tiếp tục khẩn trương xây dựng và triển khai ứng dụng ngừng sử dụng hóa đơn theo quy định Nghị định 70/2025/NĐ-CP, trong đó ban hành “Bộ chỉ số tiêu chí và quy trình áp dụng quản lý rủi ro trong việc đánh giá, xác định người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro rất cao trong sử dụng hóa đơn điện tử”.

Tiếp tục xây dựng sơ đồ hệ sinh thái của các doanh nghiệp phục vụ quản lý thuế và phòng chống gian lận hóa đơn; hoàn thiện hệ số K phù hợp với thực tiễn, đồng thời mở rộng các ngành nghề áp dụng và thực hiện giải pháp ngừng xuất hóa đơn đối với các trường hợp có rủi ro cao.

Phó Cục trưởng Cục Thuế - ông Mai Sơn từng nhiều lần khẳng định, mục tiêu cuối cùng là thúc đẩy sự minh bạch. Ngành Thuế cam kết sẽ tiếp tục phối hợp, hỗ trợ để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi số và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.