Thay đổi toàn diện hệ thống biểu mẫu, tài khoản và sổ sách kế toán

Các thay đổi mới sẽ giúp doanh nghiệp đơn giản hóa công tác ghi chép, lập báo cáo, chuẩn hóa dữ liệu kế toán.

Thông tư số 99/2025/TT-BTC thay thế Thông tư số 200/2014/TT-BTC, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026 và áp dụng cho năm tài chính bắt đầu từ hoặc sau ngày 1/1/2026.

Điểm nổi bật là thay đổi toàn diện hệ thống biểu mẫu, tài khoản và sổ sách kế toán, bao gồm: danh mục và biểu mẫu chứng từ kế toán; hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp; sổ kế toán gồm 42 mẫu; biểu mẫu báo cáo tài chính.

Những thay đổi này giúp doanh nghiệp đơn giản hóa công tác ghi chép, lập báo cáo, đồng thời phù hợp với xu hướng số hóa, chuẩn hóa dữ liệu kế toán.

Thông tư đã bổ sung quy định về quản trị và kiểm soát nội bộ. Doanh nghiệp phải xây dựng quy chế quản trị nội bộ và quy trình kiểm soát; phân định rõ trách nhiệm của từng bộ phận, cá nhân trong quá trình ghi nhận, xử lý và quản lý giao dịch kinh tế; đảm bảo tuân thủ pháp luật về kế toán, doanh nghiệp và các quy định liên quan.

Điểm đặc biệt đáng chú ý đó là Thông tư đã quy định rõ về kế toán khi sử dụng đơn vị tiền tệ khác Đồng Việt Nam. Báo cáo tài chính mang tính pháp lý để doanh nghiệp công bố ra công chúng và nộp cho các cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam là Báo cáo tài chính được trình bày bằng Đồng Việt Nam.

Do đó, doanh nghiệp phải chuyển đổi Báo cáo tài chính từ đơn vị tiền tệ trong kế toán sang Đồng Việt Nam, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Khi chuyển đổi Báo cáo tài chính được lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam, doanh nghiệp phải quy đổi các chỉ tiêu của Báo cáo tài chính theo nguyên tắc: tài sản và nợ phải trả được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.

Vốn chủ sở hữu được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế tại ngày góp vốn. Chênh lệch đánh giá lại tài sản được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế tại ngày đánh giá…

Theo đánh giá, việc đưa ra các quy định tại Thông tư số 99/2025/TT-BTC là nỗ lực cải cách mạnh mẽ của Bộ Tài chính trong việc hiện đại hóa chế độ kế toán, phù hợp với chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế.