Giảm thủ tục, chuyển đổi số toàn diện trong quản lý thuế

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn trình bày tờ trình dự án Luật.

Dự kiến cắt giảm 96 thủ tục hành chính

Chiều 13/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Trình bày tờ trình dự án Luật, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, dự thảo Luật lần này có 9 chương và 53 điều. Dự thảo lược bỏ 10 điều về: hội đồng tư vấn thuế xã, phường; thứ tự thanh toán tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt; 8 điều về hoạt động thanh tra thuế để đảm bảo theo đúng Luật Thanh tra mới ban hành.

Theo Thứ trưởng, dự thảo Luật không quy định thủ tục hành chính mới. Các thủ tục hành chính được điện tử hóa toàn trình, liên thông, ứng dụng công nghệ, tối đa hóa dữ liệu từ cơ sở dữ liệu quốc gia để giảm khai báo cho người nộp thuế. Dự kiến luật và các văn bản quy định chi tiết sẽ cắt giảm 96 thủ tục hành chính, tương đương với 44% thủ tục hành chính hiện hành và đơn giản hóa 63 thủ tục hành chính, chiếm 28,8%.

Liên quan đến phân quyền, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định tại 32 điều và Bộ Tài chính quy định tại 24 điều để tăng tính linh hoạt, mở rộng thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính.

Theo tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật sửa đổi quy định mã số thuế của cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là số định danh cá nhân của cá nhân, chủ hộ gia đình, chủ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được cấp theo quy định của pháp luật về căn cước.

Đối với việc chậm nộp tiền thuế, dự thảo Luật bổ sung quy định giao Chính phủ quy định điều chỉnh mức tính tiền chậm nộp phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ. Đồng thời, bổ sung 2 trường hợp phải nộp tiền chậm nộp: cơ quan, tổ chức được giao quản lý các khoản thu thuộc ngân sách nhà nước chậm hoặc thiếu thuế so với quy định; cơ quan, tổ chức khấu trừ, nộp thay, nộp chậm hoặc thiếu thuế so với quy định.

Về hóa đơn điện tử, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nguyên tắc lập, quản lý, sử dụng, đối tượng sử dụng hóa đơn điện tử. Trong đó, bổ sung quy định rõ trách nhiệm của người nộp thuế, người mua, tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn, cơ quan thuế trong việc lập, quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử.

Cùng với đó, bổ sung quy định chương trình khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ và khen thưởng người tiêu dùng tố giác cơ sở kinh doanh không lập và giao hóa đơn điện tử từ nguồn kinh phí được ngân sách nhà nước đảm bảo hàng năm bằng 0,1% trên tổng số thu thuế giá trị gia tăng nội địa của năm trước. Giao Chính phủ quy định thời điểm lập hóa đơn điện tử.

Bổ sung trường hợp hoàn thuế tự động

Thực hiện chủ trương xóa bỏ thuế khoán theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, dự thảo Luật sửa đổi theo hướng: hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh căn cứ mức doanh thu thực tế hằng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, tự xác định thuộc đối tượng không chịu thuế, đối tượng không phải nộp thuế, đối tượng chịu thuế, đối tượng phải nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế.

Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng phải nộp thuế, thực hiện khai thuế, tính thuế đối với từng loại thuế theo kỳ tính thuế. Chính phủ quy định chi tiết Điều này, bao gồm phương pháp tính thuế giá trị gia tăng; hồ sơ, thủ tục kê khai doanh thu, kê khai thuế và nộp thuế. Bộ Tài chính quy định chế độ kế toán áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Cũng theo tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật bổ sung trường hợp hoàn thuế tự động căn cứ trên cơ sở hồ sơ hoàn thuế của người nộp thuế và cơ sở dữ liệu quản lý thuế. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung quy định hoàn trả cho cá nhân thuộc trường hợp hoàn thuế là người đã chết, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự thì người được thừa kế hoặc người được tòa án giao quản lý tài sản được nhận phần thuế được hoàn theo quy định của pháp luật dân sự.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi báo cáo thẩm tra dự án Luật.

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, về bổ sung quy định thưởng cho cơ quan quản lý thuế, Ủy ban cho rằng, cần có chế độ để bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế, tương tự như cán bộ Thanh tra, cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật, cán bộ tại các địa phương có cơ chế đặc thù.

Điều này càng quan trọng trong bối cảnh cán bộ, công chức thuế đang chịu những áp lực lớn về công việc do yêu cầu mới trong cách thức quản lý thu và việc thực hiện sắp xếp lại bộ máy sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chế độ thù lao, thu nhập của cán bộ ngành thuế. Ủy ban đề nghị Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến về đề xuất chính sách này.

Đối với các hộ/cá nhân kinh doanh sẽ chuyển từ cơ chế khoán sang kê khai, Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo tính toán, đánh giá tác động cụ thể về sự thay đổi trong nghĩa vụ thuế cho các hộ/cá nhân kinh doanh. Trong trường hợp cần thiết có thể cân nhắc phương án điều chỉnh lại các mức thuế suất trong các luật chính sách.

Liên quan đến hoàn thuế, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ về hoàn thuế tự động; đồng thời cung cấp thêm thông tin đánh giá về tính khả thi, mức độ rủi ro của hệ thống. Trên cơ sở đó quyết định phạm vi áp dụng mang tính đại trà hay thí điểm từng bước, tránh trường hợp phát sinh rủi ro hệ thống không được dự kiến trước.

Ngoài ra, cần bổ sung quy định giao cơ quan liên quan ban hành văn bản dưới Luật quy định chi tiết về quy trình thực hiện với trách nhiệm cụ thể, rõ ràng qua từng khâu để bảo đảm phù hợp các quy định liên quan của luật chính sách.