Xóa bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh sẽ kê khai đơn giản, minh bạch, dễ dự báo

Phó trưởng Ban Nghiệp vụ thuế Lê Thị Chinh chia sẻ về phương pháp kê khai thuế đối với hộ kinh doanh

Phương pháp kê khai thuế đối với hộ kinh doanh đơn giản, minh bạch

Theo Phó trưởng Ban Nghiệp vụ thuế Lê Thị Chinh, triển khai thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội, Nghị quyết số 138/NQ-CP và 139/NQ-CP của Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Tài chính đã ban hành Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán" kèm theo Quyết định số 3389/QĐ-BTC.

Đề án này xác định các giải pháp căn cơ nhằm hoàn thành mục tiêu chính thức xóa bỏ hình thức thuế khoán kể từ ngày 1/1/2026, tạo bước chuyển quan trọng trong công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh.

Việc chuyển từ thuế khoán sang phương pháp kê khai là sự thay đổi về cách tiếp cận, dựa trên nền tảng đặt niềm tin để người nộp thuế tự kê khai, tự nộp thuế theo doanh thu thực tế phát sinh.

Về tính đơn giản: cách tính thuế theo phương pháp kê khai sử dụng công thức đơn giản: doanh thu thực tế nhân (x) thuế suất theo ngành nghề, lĩnh vực hoạt động. Công thức này giúp hộ kinh doanh dễ hiểu, dễ thực hiện. Hơn nữa, hộ kinh doanh có thể kê khai, nộp thuế trực tuyến thông qua ứng dụng công nghệ và dịch vụ thuế điện tử, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.

Về tính công bằng, minh bạch: phương pháp kê khai khắc phục hạn chế của thuế khoán vì mọi số liệu đều được ghi nhận và kiểm chứng qua hóa đơn điện tử và phần mềm bán hàng. Doanh thu được xác định dựa trên dữ liệu thực tế thay vì ấn định. Nhờ vậy, mức thuế phản ánh đúng quy mô kinh doanh của từng hộ, đảm bảo tính công bằng giữa các hộ kinh doanh.

Về khả năng dự báo và chủ động: Kê khai thuế giúp hộ kinh doanh theo dõi thường xuyên doanh thu, chi phí, lãi, lỗ ngay trên hệ thống điện tử. Điều này cho phép họ chủ động tính toán trước nghĩa vụ thuế, dự trù chi phí, và điều chỉnh, mở rộng hoặc thu hẹp quy mô kinh doanh kịp thời theo thực tế, thay vì phải ước đoán.

Bà Lê Thị Chinh cũng cho biết thêm thực tế cho thấy sự chuyển đổi tích cực đã diễn ra. Trong 9 tháng đầu năm 2025 đã có hơn 18,5 ngàn hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai và gần 2.530 hộ kinh doanh chuyển lên mô hình doanh nghiệp. Đặc biệt, 98% số hộ kinh doanh kê khai đã thực hiện khai, nộp thuế điện tử.

Cơ quan thuế chuyển mình đồng hành và phục vụ

Để hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi, cơ quan thuế đang triển khai quyết liệt các giải pháp đồng bộ trong đề án chuyển đổi.

Theo đó, cơ quan thuế đang hoàn thiện thể chế, chính sách trong đó trọng tâm là chủ trì xây dựng Luật Quản lý thuế, tham mưu sửa đổi Luật thuế Thu nhập cá nhân (dự kiến trình Quốc hội vào tháng 10/2025). Các Thông tư, Nghị định hướng dẫn cũng được rà soát để đảm bảo khung pháp lý rõ ràng, đơn giản hóa và tự động hóa mẫu biểu kê khai. Đồng thời, cơ quan thuế phối hợp hoàn thiện hướng dẫn về chế độ kế toán đáp ứng yêu cầu đơn giản, giúp hộ kinh doanh có thể thực hiện mà không cần thuê kế toán.

Để đơn giản hóa thủ tục và phát triển dịch vụ thuế điện tử thông minh: ngành thuế đang thực hiện cắt giảm thời gian xử lý thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ thông qua việc cung cấp các dịch vụ thuế điện tử thông minh, dễ sử dụng, thân thiện với người dùng (miễn phí). Các dịch vụ này tích hợp toàn bộ quy trình từ đăng ký, kê khai, nộp thuế đến hoàn thuế trên Cổng thông tin điện tử, Cổng dịch vụ công quốc gia và ứng dụng eTax Mobile. Các chức năng mới như tờ khai điện tử thông minh được phát triển theo hướng tự động điền sẵn thông tin, hộ kinh doanh chỉ cần kiểm tra và xác nhận.

Về công tác tuyên truyền và hỗ trợ: Cục Thuế đã xây dựng Kế hoạch truyền thông nhằm giúp bà con hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích thiết thực của chính sách. Công tác tuyên truyền được đa dạng hóa, kết hợp ứng dụng công nghệ hiện đại như AI, Chatbot. Cơ quan Thuế cũng thành lập các Tổ công tác hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi tại tất cả các địa phương để trực tiếp hướng dẫn quy trình, với mục tiêu để mỗi hộ kinh doanh cảm nhận được sự đồng hành và phục vụ chu đáo.

Bà Lê Thị Chinh cũng nhấn mạnh việc áp dụng phương pháp kê khai thuế không chỉ là công cụ tính thuế chính xác hơn mà còn là cơ chế xây dựng văn hóa tuân thủ tự nguyện. Quá trình chuyển đổi này đánh dấu bước chuyển từ mô hình quản lý dựa trên kiểm tra, giám sát sang mô hình dựa trên niềm tin và minh bạch dữ liệu. Khi dữ liệu được số hóa và liên thông, cơ quan thuế chuyển từ vai trò “quản lý - kiểm tra” sang “hỗ trợ - phục vụ”.

Với những giải pháp đã và sẽ triển khai, cơ quan thuế sẽ tiếp tục đồng hành cùng người nộp thuế xuyên suốt quá trình chuyển đổi. Khi được tạo điều kiện và nhìn nhận đúng vai trò, có thể tin tưởng rằng hộ kinh doanh sẽ trở thành lực lượng kinh tế năng động, cạnh tranh, phát triển bền vững, đóng góp tích cực với sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.