Nhu cầu tiêu thụ gia tăng, doanh nghiệp thép đứng trước nhiều cơ hội

Các doanh nghiệp ngành thép còn đối mặt nhiều khó khăn. Ảnh: DNCC

Nhiều cơ hội từ thị trường trong nước

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong năm 2024 và sang năm 2025, ngành thép có thể chứng kiến sự gia tăng tiêu thụ thép trong nước nhờ vào các dự án lớn của Chính phủ và đầu tư tư nhân vào cơ sở hạ tầng. Việc đẩy mạnh các chương trình phát triển hạ tầng như xây dựng các tuyến cao tốc, sân bay, đường sắt và các khu đô thị thông minh sẽ tạo ra nhu cầu thép lớn cho ngành xây dựng.

Ngoài ra, việc các thị trường quốc tế như Mỹ, EU và ASEAN dần phục hồi sau đại dịch cũng tạo ra cơ hội xuất khẩu cho các doanh nghiệp thép Việt Nam. Mặc dù có sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia sản xuất thép lớn như Trung Quốc, Ấn Độ hay Nhật Bản nhưng với chất lượng thép ngày càng được cải thiện, cộng với lợi thế chi phí sản xuất thấp, thép Việt Nam vẫn có cơ hội gia tăng xuất khẩu trong thời gian tới.

Báo cáo mới nhất của VSA cho hay, tính chung 10 tháng năm 2024, sản xuất thép thô đạt hơn 18,194 triệu tấn, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2023. Tiêu thụ thép thô nội bộ và xuất bán đạt 17,796 triệu tấn, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt 2,322 triệu tấn, tăng 56% so với cùng kỳ 2023 (chủ yếu là xuất khẩu phôi thép dẹt). Sản xuất thép thành phẩm các loại đạt 24,473 triệu tấn, tăng 8,5%. Bán hàng thép thành phẩm đạt 24,472 triệu tấn, tăng 15,6% so với 10 tháng 2023.

Theo VSA, mức tăng trưởng được ghi nhận ở tất cả các mặt hàng, trong đó cuộn cán nguội (CRC) đạt cao nhất 41,9%, tôn mạ kim loại và sơn phủ màu 35,1%, thép xây dựng 15,7% và ống thép 6,4%, riêng thép cuộn cán nóng (HRC) giảm nhẹ so với cùng kỳ 2023. Xuất khẩu thép thành phẩm 10 tháng năm 2024 đạt 7,119 triệu tấn, tăng 6,2% so với cùng kỳ 2023. Tốc độ tăng trưởng đều ở các mặt hàng trừ HRC giảm 26,3%.

Về phía doanh nghiệp, tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát (HPG), trong quý 3/2024, doanh số thép thô tăng 17% so với cùng kỳ năm trước; doanh số thép xây dựng trong 9 tháng năm 2024 tăng 29% so với cùng kỳ, dẫn dắt bởi mức tăng 84% của xuất khẩu và 16% của nội địa nhờ vào sự phục hồi của hoạt động xây dựng.

Với Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoa Sen (HSG), báo cáo tài chính hợp nhất niên độ tài chính (NĐTC) 2023-2024 (từ ngày 1/10/2023 đến 30/9/2024) ghi nhận sản lượng tăng 35% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế của HSG cũng cải thiện tích cực từ mức 30 tỷ đồng trong NĐTC 2022-2023 lên mức 510 tỷ đồng trong NĐTC 2023-2024, tăng gần 1.600% và hoàn thành 102% so với kế hoạch kinh doanh.

HSG cho biết, các sản phẩm tôn Hoa Sen, ống thép Hoa Sen, ống nhựa Hoa Sen luôn đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe nhất của tất cả các thị trường xuất khẩu. Và để tận dụng thị trường trong nước, HSG đã đẩy mạnh sở hữu hơn 115 siêu thị Hoa Sen Home trên toàn quốc, kinh doanh hơn 15 ngành hàng với hơn 3.000 mã hàng vật liệu xây dựng cơ bản..., đồng thời đổi mới phương thức bán hàng, tiếp cận khách hàng thông qua thương mại điện tử.

Chủ động trước thách thức về giá và môi trường

Theo phân tích của các chuyên gia Công ty Chứng khoán MBS, giá thép xây dựng và HRC sẽ có mức hồi phục tích cực kể từ quý 4/2024 khi áp lực từ Trung Quốc được giảm bớt. Trong năm 2025, MBS đưa ra kỳ vọng giá thép xây dựng và HRC có thể tăng lần lượt 7% và 6% so với cùng kỳ, đạt mức 611 USD và 590 USD/tấn.

Vì thế, MBS ước tính, với Hoà Phát, lợi nhuận ròng trong giai đoạn 2024-2025 có thể tăng 74% và 51% so với cùng kỳ năm 2023 nhờ sản lượng tăng trưởng và biên lợi nhuận gộp cải thiện. Hơn nữa, Hoà Phát có thể giành lại thị phần nhờ thuế chống bán phá giá cho HRC, thu hẹp mức chênh lệch của thép Trung Quốc và Việt Nam. Tương tự, với HSG, MBS dự báo lợi nhuận ròng trong năm 2024-2025 có thể tăng trưởng lần lượt 2,33% và 6% so với cùng kỳ.

Thép Nam Kim cũng được MBS dự báo sẽ được hưởng lợi trong bối cảnh sản lượng và giá bán phục hồi, nhu cầu xuất khẩu được cải thiện khi dự kiến triển vọng thị trường EU và Mỹ tích cực. Lợi nhuận sau thuế của Nam Kim sẽ bước vào chu kỳ phục hồi với tốc độ tăng trưởng lần lượt 287% và 111% so với cùng kỳ năm 2023 trong giai đoạn 2024-2025 nhờ doanh thu tăng trưởng 20% và 17%.

Nhưng các chuyên gia cho rằng, thách thức còn rất lớn khi biến động giá nguyên liệu đầu vào như quặng sắt, than cốc và năng lượng luôn là yếu tố gây áp lực lớn đối với các doanh nghiệp thép. Bên cạnh đó là sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ quốc tế, đặc biệt từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Cùng với đó, những yêu cầu về bảo vệ môi trường đang gia tăng không chỉ từ Việt Nam mà còn từ các thị trường xuất khẩu lớn. Bài toán đầu tư vào công nghệ giảm thiểu ô nhiễm môi trường đòi hỏi một khoản chi phí lớn không phải doanh nghiệp nào cũng đủ khả năng tài chính.

Hiện nhiều doanh nghiệp thép đã ứng dụng công nghệ sản xuất sạch và mở rộng xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị ngành thép. Tuy vậy vẫn cần tiếp tục đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và thực hiện các giải pháp phát triển xanh để đối phó với những thách thức.