Lạng Sơn: Phát sinh bất cập khi soi chiếu hàng hóa bằng máy soi container

	Hải quan Lạng Sơn: Kiểm soát chặt buôn lậu dịp Tết
	Hải quan Lạng Sơn: Đặt mục tiêu thu vượt bằng giải pháp tích cực ngay từ đầu năm
	Thuốc bắc, thực phẩm, hàng may mặc lậu ồ ạt tràn vào nội địa

Quá trình thực hiện soi chiếu hàng hóa bằng máy soi container tại Lạng Sơn. Ảnh: H.Nụ

Theo Cục Hải quan Lạng Sơn, kể từ ngày 8/1, Cục đã triển khai thực hiện soi chiếu đối với tất cả lô hàng của các tờ khai XNK được thực hiện thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị. Tuy nhiên, sau 20 ngày triển khai thực hiện soi chiếu 100% lô hàng đã phát sinh khó khăn, vướng mắc.

Theo Cục Hải quan Lạng Sơn, hàng ngày, tại cửa khẩu Hữu Nghị tiếp nhận khoảng 500 lượt xe Trung Quốc chở hàng NK, tương ứng với khoảng 600 xe Việt Nam bốc xếp sang tải số hàng này; khoảng 80 đến 100 phương tiện Việt Nam XK. Trong khi đó, việc quản lý hàng hóa XNK tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị vẫn thực hiện trong điều kiện tình hình dịch bệnh Covid- 19 đang diễn biến phức tạp.

Công chức Hải quan Hữu Nghị kiểm tra hàng hóa NK. Ảnh: H.Nụ

Việc vận chuyển hàng hóa XNK qua biên giới vẫn phải thông qua Đội lái xe chuyên trách. Đội lái xe chuyên trách hiện nay còn thiếu, chưa đáp ứng được năng lực vận chuyển hàng hóa XNK trên địa bàn, dẫn tới tình trạng hàng hóa thường xuyên ùn tắc tại cửa khẩu. Mặt khác, các phương tiện vận tải Trung Quốc chở hàng sang Việt Nam thường tập trung vào buổi chiều cũng làm gia tăng áp lực lên cửa khẩu dẫn đến ùn tắc cục bộ.

Cục Hải quan Lạng Sơn cũng cho biết, năng lực soi chiếu của máy soi container được trang bị theo công suất thiết kế đạt 25 container/giờ (ngày làm việc 8 giờ). Tuy nhiên, với điều kiện phân luồng giao thông và diện tích bến bãi như hiện nay, năng lực thực tế chỉ đạt 12 container/giờ. Ngày làm việc 10 tiếng thì số lượng container thực tế chỉ đạt 120 container/ngày. Với số lượng phương tiện kể trên, thì số hàng hóa được soi chiếu chỉ đạt 25% tổng số hàng hóa XNK tại cửa khẩu hiện nay.

Bên cạnh đó, vị trí đặt máy soi hiện tại cần nhiều diện tích sử dụng và đã được khảo sát để đảm bảo điều kiện kỹ thuật soi chiếu, an toàn phóng xạ. Do đó, vị trí đặt máy hiện tại chỉ mang tính chất tạm thời. Về lâu dài cần bố địa điểm mới đáp ứng yêu cầu về vị trí, diện tích, an toàn phóng xạ và thuận tiện cho việc di chuyển của phương tiện chuyên chở hàng hóa đưa vào soi chiếu. Trong khi đó, việc di chuyển máy soi đến vị trí mới cần có thời gian khảo sát, xây dựng phương án và các thủ tục đăng ký an toàn bức xạ, bố trí thêm kinh phí..., mặt khác phải phù hợp với thực tế quy hoạch bến bãi và khả năng đáp ứng diện tích tại cửa khẩu.

Ngoài ra, theo Cục Hải quan Lạng Sơn, việc thực hiện soi chiếu hàng hóa NK trên xe Trung Quốc trước khi sang tải sang xe Việt Nam và soi chiếu hàng hóa XK được tập kết tại bãi Xuân Cương trước khi sang tải sang phương tiện Trung Quốc với điều kiện địa điểm đặt máy soi như hiện nay (tại cổng B5) đã và sẽ dẫn đến xe Trung Quốc hoặc xe Việt Nam sau khi vào bãi sẽ phải đi xuyên qua bãi để đến vị trí soi chiếu sau đó quay lại các khu bốc xếp, sang tải dẫn đến việc xung đột giao thông gây ùn tắc nghiêm trọng trong và ngoài địa điểm kiểm tra tập trung.

Từ những khó khăn vướng mắc nêu trên, Cục Hải quan Lạng Sơn cho rằng, cần phải đưa ra các giải pháp nhằm tối ưu hóa hơn nữa để công tác soi chiếu đạt hiệu quả cao.

Cục Hải quan Lạng Sơn đề xuất và kiến nghị Tổng cục Hải quan, trước mắt chỉ thực hiện lựa chọn soi chiếu phù hợp với năng lực thực tế của máy soi được trang bị là khoảng 120 container/ngày đúng với quy định tại điểm 5 phần 1 của Quy trình soi chiếu theo Quyết định 3272/QĐ-TCHQ ngày 8/12/2020 của Tổng cục Hải quan.

Việc soi chiếu hàng hóa thực hiện trên cơ sở đánh giá rủi ro, chỉ lựa chọn các lô hàng XNK đóng trong container, xe thùng kín. Chưa thực hiện soi chiếu các lô hàng NK chở trên các xe siêu trường, siêu trọng, quá tải vượt kích thước máy soi; các mặt hàng máy móc để trần; xe ô tô tải, phương tiện vận tải mới; các lô hàng đã được phân luồng đỏ kiểm tra thủ công, hàng quá cảnh; chuyển cảng.

Đối với các mặt hàng, nhóm mặt hàng không được soi chiếu, đơn vị phân tích, đánh giá rủi ro, xây dựng hồ sơ rủi ro để theo dõi và áp dụng các biện pháp kiểm soát rủi ro phù hợp.

Về lâu dài, để thực hiện soi chiếu 100% lô hàng của các tờ khai XNK được thực hiện thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị theo chỉ đạo của Cục Quản lý rủi ro và toàn bộ các lô hàng NK theo yêu cầu quản lý của mô hình hải quan hiện đại cần phải bố trí địa điểm lắp đặt máy soi di động hiện tại sang vị trí mới và trang bị thêm máy soi cố định.