Hải quan Đồng Nai: Kiểm soát hiệu quả hàng hóa XNK qua “bộ lọc” quản lý rủi ro

Việc vận hành máy soi container giúp Hải quan Đồng Nai nâng cao hiệu quả kiểm soát rủi ro nhưng vẫn đảm bảo thuận lợi cho DN. Ảnh: N.H

Phát hiện nhiều vi phạm

Với đặc thù địa bàn có nhiều KCX-KCN, các DN đăng ký làm thủ tục tại Cục Hải quan Đồng Nai chủ yếu là DN có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động trong các lĩnh vực đầu tư kinh doanh, gia công, sản xuất sản phẩm xuất khẩu, chế xuất… Các mặt hàng xuất nhập khẩu phần lớn là nguyên phụ liệu ngành may mặc, giày da; linh kiện, phụ tùng xe gắn máy, sản phẩm gỗ, xuất nhập khẩu nông sản, sản xuất thức ăn chăn nuôi; xuất nhập khẩu các mặt hàng hóa chất, tiền chất, phế liệu thép và phế liệu nhựa phục vụ hoạt động gia công, sản xuất hàng xuất khẩu.

Nhằm đảm bảo công tác kiểm soát hải quan trên địa bàn nhưng vẫn tạo điều kiện thuận lợi cho các DN xuất nhập khẩu, Cục Hải quan Đồng Nai đã áp dụng các biện pháp rủi ro nhằm xác định đối tượng trọng điểm, mặt hàng trọng điểm, mức độ rủi ro trên cơ sở phân tích tần suất, dấu hiệu rủi ro, vi phạm để có biện pháp kiểm soát phù hợp theo từng phương thức thủ đoạn.

Đơn vị đã tập trung các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác áp tiêu chí rủi ro, phân luồng tờ khai hàng hóa. Đồng thời tập trung đánh giá tiêu chí rủi ro, tính tuân thủ pháp luật của nhóm doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu dưới 365 ngày, doanh nghiệp có số lượng tờ khai nhỏ, không thường xuyên, mở tờ khai nhập, không mở tờ khai xuất…

Cùng với đó, đơn vị cũng vận hành hiệu quả các trang thiết bị hiện đại trong hoạt động nghiệp vụ hải quan như máy soi chiếu container, seal định vị điện tử, hệ thống giám sát trực tuyến camera… để rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa đồng thời nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về Hải quan trong điều kiện dịch bệnh diễn biến phức tạp.

Từ đầu năm đến nay, Cục Hải quan Đồng Nai đã thực hiện phân luồng để ra quyết định kiểm tra hải quan đối với trên 500.000 tờ khai. Trong đó, luồng Xanh chiếm gần 73%, luồng Vàng chiếm 24% và luồng Đỏ chiếm tỷ lệ 3%. Đơn vị đã xử lý gần 700 lượt thông tin quản lý rủi ro, thu thập thông tin 170 DN; đồng thời áp 368 tiêu chí phân tích. Qua công tác kiểm soát rủi ro, Cục Hải quan Đồng Nai đã phát hiện gần 40 vụ vi phạm với tổng trị giá hàng vi phạm gần 17 tỷ đồng. Trong đó, các rủi ro chủ yếu được ghi nhận là rủi ro trong đưa hàng hóa gửi kho ngoại quan, quản lý hàng tạm nhập – tái xuất; rủi ro trong hoạt động hủy, sửa tờ khai hải quan, khai bổ sung; rủi ro về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và các rủi ro về trị giá, số lượng, trọng lượng…

Điển hình như Công ty TNHH B. đã vi phạm quy định không xuất trình hàng hóa đang chịu sự giám sát hải quan để cơ quan hải quan kiểm tra theo quy định của pháp luật, tiêu thụ hàng hóa đang chịu sự giám sát hải quan. Theo đó, Cục Hải quan Đồng Nai đã ra quyết định xử phạt DN này số tiền 42 triệu đồng. Cục Hải quan Đồng Nai cũng phát hiện Công ty TNHH S.M VN vi phạm quy định về quản lý nguyên liệu dẫn đến thực tế tồn kho thiếu so với chứng từ kế toán, sổ kế toán, hồ sơ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; đồng thời khai sai mã số hàng hóa, thuế suất nhập khẩu, dẫn đến thiếu số thuế phải nội. Do đó, DN đã bị xử phạt 142 triệu đồng.

Tiếp tục nâng cấp “bộ lọc” quản lý rủi ro

Xuất phát từ tình hình kinh tế - xã hội trong bối cảnh đại dịch Covid-19, Cục Hải quan Đồng Nai dự báo trong 6 tháng cuối năm có thể phát sinh các hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc qua Việt Nam để xuất khẩu vào thị trường Mỹ, châu Âu gồm các sản phẩm gỗ, dệt may, sắt thép, nhôm, các sản phẩm điện gia dụng… Cùng với đó là hành vi nhập khẩu máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng không đúng điều kiện tiêu chuẩn quy định tại Quyết định 18/2019/QĐ-TTg ngày 19/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ.

Cục Hải quan Đồng Nai cũng đưa vào tầm ngắm các DN nhập khẩu máy móc thiết bị, nguyên liệu vật tư để gia công, sản xuất xuất khẩu nhưng quá chu kỳ sản xuất không có sản phẩm xuất khẩu; DN nhập khẩu các mặt hàng rượu, bia, thuốc lá, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đồ gia dụng, đồ điện tử nhập khẩu gửi kho ngoại quan để xuất đi Trung Quốc và Campuchia…

Trên cơ sở những nhận định đó, thời gian tới, Cục Hải quan Đồng Nai sẽ tiếp tục triển khai thực hiện Quyết định số 623/QĐ-TCHQ về việc ban hành bộ chỉ số quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan; Thông tư 81/2019/TT-BTC ngày 15/11/2019 của BTC quy định quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan, Quyết định 2218/QĐ-TCHQ ngày 26/8/2020 của TCHQ hướng dẫn thực hiện thông tư 81/2019/TT-BTC.

Cụ thể, đơn vị sẽ tăng cường thu thập, xử lý thông tin; xây dựng, quản lý, áp dụng hồ sơ DN trọng điểm; đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ các quy định về xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, quyền sở hữu trí tuệ trong hoạt động xuất nhập khẩu. Song song đó, Cục Hải quan Đồng Nai cũng sẽ chú trọng sử dụng hiệu quả nguồn lực trang thiết bị, cơ sở vật chất, nâng cao tỷ lệ phát hiện vi phạm…