Gỡ vướng chính sách thuế Giá trị gia tăng cho doanh nghiệp thủy sản

Doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu. Ảnh: Nguyễn Hiền

Nội dung vướng mắc của doanh nghiệp liên quan đến khoản 1 Điều 4 Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013, khoản 5 Điều 5 Thông tư số 219/2013/TT-BTC, Điều 11 Thông tư số 219/2013/TT-BTC và Mục b.1 Khoản 3 Điều Thông tư 83/2014/TT-BTC ngày 26/6/2014.

Theo đó, một số công ty chế biến thủy hải sản có cả mặt hàng thủy hải sản đông lạnh (không qua gia nhiệt) và mặt hàng đông lạnh đã qua hấp, luộc chín cho rằng, nguyên liệu thủy sản sử dụng đầu vào của hai mặt hàng này đều giống nhau.

Tuy nhiên, thuế suất thuế GTGT áp dụng khi công ty xuất bán phế liệu của 2 loại mặt hàng trên lại khác nhau.

Đó là, theo hướng dẫn của cơ quan thuế địa phương: Đối với các loại phế liệu, phế phẩm, phụ phẩm được xác định là mặt hàng thủy hải sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế, bảo quản thông thường bằng các hình thức quy định tại Khoản 1 Điều 4 Thông tư 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 của Bộ Tài chính thì thuộc đối tượng không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT theo quy định tại Khoản 5 Điều 5 Thông tư 219/2013/TT-BTC.

Đối với các loại phế liệu, phể phẩm, phụ phẩm của các mặt hàng thủy hải sản được xác định là mặt hàng đã qua chế biến (luộc chín...) thì thuộc diện áp dụng thuế suất thuế GTGT theo mức thuế suất phổ thông là 10% theo quy định tại Điều 11 Thông tư 219/2013/TT-BTC.

Giải đáp vướng mắc trên, Cục Thuế hướng dẫn cho rằng, tại khoản 1 Điều 5 Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025) quy định về đối tượng không chịu thuế như sau:

“1. Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bán ra và ở khâu nhập khẩu.

Tại khoản 1 Điều 4 Nghị định số 181/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng quy định về đối tượng không chịu thuế như sau:

“1. Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cả nhân tự sản xuất, đánh bắt bản ra và ở khâu nhập khẩu. Trong đó, các sản phẩm chỉ qua sơ chế thông thường là các sản phẩm mới được làm sạch, phơi, sấy khô, bóc vỏ, xay xát, xay vỡ mảnh, nghiền vỡ mảnh, xay bỏ vỏ, xát bỏ vỏ, tách hạt, tách cọng, cắt, xay, đánh bóng hạt, hồ hạt, chia tách ra từng phần, bỏ xương, băm, lột da, nghiền, cán mỏng, ướp muối, đóng hộp kín khí, bảo quản lạnh (ướp lạnh, đông lạnh), bảo quản bằng khí sunfuro, bảo quản theo phương thức cho hóa chất để tránh thối rữa, ngâm trong dung dịch lưu huỳnh hoặc ngâm trong dung dịch bảo quản khác và các hình thức bảo quản thông thường khác.

Trường hợp không xác định được thì Bộ Nông nghiệp và Môi trường có trách nhiệm căn cứ vào quy trình sản xuất sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt do người nộp thuế cung cấp để xác định là sản phẩm chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bản ra và ở khâu nhập khẩu theo quy định của pháp luật."

Tại khoản 5 Điều 9 Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 quy định về thuế suất như sau:

“5. Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu thì áp dụng thuế suất giá trị gia tăng theo mức thuế suất quy định cho sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản.

Phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu được thu hồi để tái chế, sử dụng lại khi bán ra áp dụng mức thuế suất theo thuế suất của mặt hàng phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu bán ra.

Căn cứ hướng dẫn tại điểm a khoản 2 Điều 10 Thông tư số 69/2025/TT-BTC quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng và hướng dẫn thực hiện Nghị định số 181/2025/NĐ-CP ngày 01 tháng 7 năm 2025 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng.

Căn cứ các quy định trên, từ ngày 01/7/2025, pháp luật thuế GTGT đã có quy định cụ thể về sản phẩm thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường và các hình thức sơ chế thông thường, quy định cụ thể về thuế suất của phế phẩm, phụ phẩm. Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 của Bộ Tài chính đã hết hiệu lực thi hành. Đề nghị Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam nghiên cứu các quy định trên để thực hiện theo quy định.