Đổi mới công tác quản lý đôn đốc thu hồi nợ thuế

Trên cơ sở nhiệm vụ được Chính phủ, Bộ Tài chính giao, Cục Thuế đã cụ thể hóa, giao chỉ tiêu thu nợ, xử lý nợ và tiền thuế nợ cho Thuế tỉnh, thành phố để lập kế hoạch thu nợ theo tháng, quý và giao chỉ tiêu thu nợ cho từng cán bộ, công chức quản lý nợ.

Tính đến ngày 30/6/2025, tổng số tiền thuế nợ ngành thuế quản lý ước khoảng 239.818 tỷ đồng

Đồng thời, ngay từ đầu năm, Cục Thuế đã tổ chức Hội nghị trực tuyến hướng dẫn rà soát, chuẩn hóa dữ liệu, chuẩn bị công tác khóa sổ kế toán năm 2024, trong đó phân nhóm các khoản nộp thừa để rà soát, xử lý. Một số địa phương đã có giải pháp để rà soát xử lý ngay các khoản nộp thừa sai, thừa ảo ngay sau hội nghị như Hà Nội (giảm 27.598 tỷ đồng), Hưng Yên (987 tỷ đồng), Hà Nam (822 tỷ đồng), Lào Cai (757 tỷ), Bắc Ninh (618 tỷ).

Trên cơ sở kết quả hội nghị, Cục Thuế đã có phương án hướng dẫn các Thuế tỉnh, thành phố triển khai công tác chuẩn hóa dữ liệu, quán triệt cơ quan thuế các cấp khẩn trương thực hiện các biện pháp chuẩn hóa cơ sở dữ liệu còn phải nộp, nộp thừa; báo cáo tiến độ rà soát nợ, nộp thừa định kỳ hàng tuần về Cục Thuế cho đến khi việc báo cáo kết quả rà soát được thực hiện tại hệ thống ứng dụng quản lý thuế. Cùng với đó, Cục Thuế đã nâng cấp ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ chuẩn hóa dữ liệu nhằm hỗ trợ kiểm soát, theo dõi kết quản chuẩn hóa dữ liệu phải nộp, nộp thừa.

Cục Thuế cũng đã tham mưu Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định số 49/2025/NĐ-CP ngày 28/2/2025, trong đó quy định chi tiết về ngưỡng nợ thuế áp dụng tạm hoãn xuất cảnh và các trường hợp cụ thể bị áp dụng. Đồng thời, ban hành Công điện chỉ đạo các Thuế tỉnh, thành phố triển khai tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các quy định này đến người nộp thuế trên địa bàn.

Thực tế cho thấy, nhiều cá nhân, doanh nghiệp khi biết được thông tin về việc cơ quan thuế áp dụng biện pháp này, đã chủ động thu xếp tài chính để hoàn thành nghĩa vụ thuế nhằm gỡ bỏ lệnh tạm hoãn xuất cảnh.

Tính đến thời điểm báo cáo, cơ quan thuế các cấp đã ban hành thông báo tạm hoãn xuất cảnh 63.170 người nộp thuế với tổng số tiền thuế nợ là 84.227 tỷ đồng, trong đó có 37.544 người nộp thuế bỏ địa chỉ kinh doanh với số tiền thuế nợ là 13.572 tỷ đồng. Cơ quan thuế đã thu được 5.066 tỷ đồng của 7.998 người nộp thuế đang bị tạm hoãn xuất cảnh, trong đó có 2.893 người nộp thuế với số tiền là 265 tỷ đồng của người nộp thuế đang bỏ địa chỉ kinh doanh.

Để việc thực thi biện pháp tạm hoãn xuất cảnh thực sự phát huy vai trò như một công cụ pháp lý hữu hiệu, chính xác và mang tính răn đe cao cần thiết có cơ chế phối hợp linh hoạt hiện đại giữa cơ quan thuế và Cục Quản lý xuất nhập cảnh, ngày 12/5/2025, Cục Thuế và Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã ký kết Quy chế phối hợp thông tin tạm hoãn xuất cảnh bằng điện tử.

Theo đó, thay thế phương thức gửi thông báo tạm hoãn xuất cảnh theo phương thức truyền thống (bằng văn bản giấy, chuyển phát nhanh...) vốn tiềm ẩn nhiều hạn chế như chậm trễ, thiếu đồng bộ, phát sinh chi phí hành chính không cần thiết, bằng cách chia sẻ, xử lý, sử dụng thông tin tạm hoãn xuất cảnh theo phương thức điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan quản lý trong việc xác định đối tượng, áp dụng biện pháp cưỡng chế thuế đúng pháp luật, kịp thời và hiệu quả.

Bên cạnh đó, để kịp thời đánh giá tình hình thực hiện và tìm kiếm giải pháp tháo gỡ khó khăn, trong tháng 5/2025, Cục Thuế đã tổ chức Hội nghị trực tuyến kiểm đếm công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế với sự tham gia của 20 Thuế tỉnh, thành phố, 43 điểm cầu bộ phận một cửa và 350 điểm cầu đội thuế cấp huyện. Hội nghị đã rà soát thực trạng, thống kê kết quả 5 tháng đầu năm; đề ra các giải pháp thiết thực, nhằm nâng cao hiệu quả thu hồi nợ trong các tháng cuối năm, đặc biệt là tại các địa bàn, lĩnh vực có rủi ro nợ cao.

Với triển tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp, tính đến ngày 30/6/2025, tổng số tiền thuế nợ ngành thuế quản lý ước khoảng 239.818 tỷ đồng, giảm 4,6% so với thời điểm ngày 31/05/2025, tăng 17,9% so với thời điểm ngày 31/12/2024.

Cơ quan thuế đã thu đạt 43.109 tỷ đồng tiền thuế nợ, trong đó thu bằng biện pháp quản lý nợ là 40.292 tỷ đồng; thu bằng biện pháp cưỡng chế nợ là 2.817 tỷ đồng.

Theo cơ quan thuế, nguyên nhân tiền nợ thuế tăng cao chủ yếu là do các khoản tiền thuế được gia hạn theo các nghị định của Chính phủ đã hết thời gian gia hạn nhưng người nộp thuế chưa kịp thời nộp vào ngân sách nhà nước. Thêm vào đó, tiền chậm nộp 0,03%/ngày tính trên số tiền chậm nộp tăng lên làm tổng số tiền thuế nợ tăng.