Chặng đường 80 năm: Ngành Thuế là lực lượng nòng cốt xây dựng và phát triển đất nước

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã gắn Huân chương Lao động hạng Nhất lên lá cờ truyền thống của Cục Thuế

Những thành tựu nổi bật hành trình 80 năm

Điểm lại quá trình 80 năm xây dựng và phát triển, Cục trưởng Mai Xuân Thành cho biết, ngành Thuế đã đi qua 4 giai đoạn lịch sử gắn liền với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc:

Giai đoạn 1945-1975, từ Sắc lệnh số 27 ngày 10/9/1945, ngành Thuế ra đời với sứ mệnh cao cả là tạo nguồn lực nuôi quân, góp sức kháng chiến, khơi dậy tinh thần yêu nước, góp phần vào Đại thắng mùa Xuân năm 1975, thống nhất đất nước.

Bước sang giai đoạn 1975-1990, sau ngày thống nhất, ngành Thuế đã trải qua quá trình hoàn thiện hệ thống chính sách để khắc phục các hạn chế, bất cập còn tồn tại của nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung. Tại Đại hội 6 của Đảng năm 1986 đã mở ra công cuộc Đổi mới toàn diện, chuyển sang cơ chế quản lý mới, khẳng định rõ vai trò của thuế là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế;

Giai đoạn 1990-2011, đã đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của ngành với việc tổ chức hệ thống cơ quan thuế theo ngành dọc từ Trung ương đến địa phương; ban hành chính sách thuế thống nhất với 9 sắc thuế; và đặc biệt là Luật Quản lý thuế năm 2007 mở ra cơ chế tự khai, tự nộp, tiến gần chuẩn mực quốc tế, tạo nền tảng cho quản lý thuế hiện đại.

Từ năm 2011 đến nay, ngành Thuế đã đạt nhiều thành tựu đột phá trong cải cách, hiện đại hóa toàn diện, nổi bật là việc xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử về người nộp thuế, triển khai hóa đơn điện tử toàn quốc, số hóa hệ thống quản lý thuế, hướng đến xây dựng hệ thống quản lý thuế trên nền tảng dữ liệu lớn và tích hợp trí tuệ nhân tạo, khẳng định vị thế tiên phong của ngành Tài chính trong kỷ nguyên số, tích cực tham gia xây dựng chính phủ điện tử, chính phủ AI.

Có thể khẳng định, dù trong thời kỳ chiến tranh bảo vệ tổ quốc trước kia hay khi đất nước đã được hòa bình ngày nay, ngành Thuế vẫn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, đó là bảo đảm thu ngân sách bền vững, giữ vững cân đối về tài chính - ngân sách, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội.

Tập thể Cục Thuế vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất

Đến nay, tổng thu ngân sách nhà nước do ngành Thuế quản lý liên tục tăng trưởng ấn tượng. Theo đó, từ 5,2 nghìn tỷ đồng năm 1990, nay đã vượt 1,7 triệu tỷ đồng và dự kiến sẽ vượt mốc trên 2 triệu tỷ đồng vào năm 2025 (tăng gấp 380 lần so với năm 1990). Cơ cấu thu chuyển biến tích cực, tỷ trọng thu nội địa tăng dần qua các năm, cho thấy sự phát triển bền vững từ nội lực nền kinh tế.

Hệ thống chính sách, pháp luật thuế được xây dựng ngày càng đầy đủ, đồng bộ, hiện đại và phù hợp thông lệ quốc tế, mở rộng cơ sở thu, bao quát hầu hết nguồn thu và các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.

Trong hợp tác quốc tế về thuế, đã tham mưu Chính phủ, Bộ Tài chính ký kết Hiệp định tránh đánh thuế hai lần với hơn 75 quốc gia, tham gia các cơ chế hợp tác thuế đa phương như Hiệp định đa phương về cải cách thuế, Hiệp định hỗ trợ hành chính thuế, Diễn đàn hợp tác chung thực hiện BEPS… qua đó tạo lập môi trường đầu tư minh bạch, khuyến khích hoạt động sản xuất kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp và đảm bảo lợi ích quốc gia.

Trong công tác cải cách hiện đại hoá và chuyển đổi số công tác quản lý thuế, từ những nghiệp vụ thủ công ban đầu, đến nay, ngành Thuế đã thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ, xây dựng hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và cung cấp hàng loạt các dịch vụ thuế điện tử tiên tiến như: Hoá đơn điện tử, hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, ứng dụng eTax Mobile, Cổng thông tin dành cho nhà cung cấp nước ngoài… Đến nay có trên 99% doanh nghiệp sử dụng dịch vụ khai thuế, nộp thuế điện tử; 100% doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử; và gần 7 triệu người sử dụng eTax Mobile.

Bên cạnh đó, ngành Thuế luôn được đánh giá là cơ quan đi đầu trong kết nối dữ liệu quốc gia và sử dụng hiệu quả nguồn dữ liệu theo Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Việc kết nối định danh điện tử cá nhân, tổ chức đã giúp cơ quan thuế làm sạch dữ liệu định danh cho người nộp thuế là cá nhân và tổ chức, doanh nghiệp.

Mới đây nhất, Cục Thuế đã công bố Cổng thông tin thuế hỗ trợ doanh nhân và ban hành bộ 3 cuốn sổ tay thuế điện tử dành cho chủ doanh nghiệp, kế toán trưởng và hộ, cá nhân kinh doanh. Bộ sổ tay được tích hợp AI hỗ trợ hỏi - đáp thông minh, giúp tra cứu và áp dụng chính sách và thủ tục hành chính thuế nhanh chóng, thuận tiện. Đây là thành quả thiết thực, thể hiện tinh thần đổi mới của ngành Thuế trong triển khai các Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị.

Với phương châm “lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ” ngành thuế đã chủ động cắt giảm từ 435 TTHC đã giảm xuống còn 304 TTHC vào năm 2021 và còn 219 TTHC vào đầu năm 2025. Việc cắt giảm này không những không làm ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý mà còn tạo điều kiện để đẩy mạnh điện tử hóa, số hóa các quy trình, khuyến khích người nộp thuế tích cực tham gia và giám sát hoạt động quản lý thuế.

Lực lượng cán bộ thuế ngày càng vững mạnh, “vừa hồng, vừa chuyên”, không ngừng học hỏi, rèn luyện, nâng cao năng lực chuyên môn và đạo đức công vụ. Hiện nay, tỷ lệ cán bộ, công chức có trình độ đại học trở lên chiếm 97%, trong đó gần 32% có trình độ sau đại học.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại tại Lễ kỷ niệm.

5 nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn mới

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng ghi nhận và đánh giá cao những đóng góp của ngành Thuế trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và phát triển đất nước và đã được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu cao quý.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng yêu cầu để hoàn thành tốt nhiệm vụ trong thời gian tới ngành Thuế cần tập trung vào một số nhiệm vụ trong trọng tâm:

Một là, hoàn thiện thể chế và chính sách thuế. Trong đó ngành Thuế cần chủ động rà soát, đề xuất sửa đổi các văn bản pháp luật về quản lý thuế để đảm bảo tính đồng bộ, minh bạch, công bằng, dễ hiểu, dễ thực hiện. Việc này không chỉ nhằm huy động nguồn lực hợp lý cho ngân sách mà còn tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, khuyến khích đổi mới sáng tạo và khắc phục những điểm nghẽn thể chế còn tồn tại.

Hai là, tăng cường quản lý thu và chống thất thu. Ngành Thuế phải quản lý chặt chẽ, khai thác hiệu quả các nguồn thu tiềm năng, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thương mại điện tử, kinh tế số và hoạt động xuyên biên giới. Đồng thời, cần kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, chống gian lận hóa đơn, hoàn thuế.

Ba là, đẩy mạnh cải cách hành chính và nâng cao chất lượng phục vụ người nộp thuế, đảm bảo mọi thủ tục được đơn giản, rõ ràng, dễ tiếp cận, dễ thực hiện. Phấn đấu 100% thủ tục hành chính thuế được thực hiện trực tuyến, liên thông, toàn trình trên môi trường số.

Lãnh đạo Bộ Tài chính tặng quà tri ân các thế hệ lãnh đạo ngành Thuế qua các thời kỳ

Bốn là, tiếp tục thực hiện chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý thuế, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung. Đây là nhiệm vụ xuyên suốt, trọng tâm của toàn ngành. Ngành Thuế cần khẩn trương xây dựng, triển khai Dự án Tái thiết kế hệ thống công nghệ thông tin toàn ngành, đảm bảo hiện đại hóa đồng bộ hệ thống, dữ liệu đầu vào "đúng, đủ, sạch, sống".

Bên cạnh đó, cần tiếp tục xây dựng hệ thống quản lý thuế tập trung, tích hợp, thông minh, ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây, phân tích dữ liệu theo thời gian thực để nâng cao hiệu quả quản lý thuế và kịp thời kiểm soát chặt chẽ các rủi ro.

Đồng thời, mở rộng, đa dạng hóa các dịch vụ thuế số, tạo môi trường giao dịch nhanh chóng, minh bạch, an toàn, thuận tiện cho mọi người nộp thuế. Ngoài ra, ngành Thuế cần tiếp tục rà soát, tái thiết kế quy trình nghiệp vụ quản lý, bảo đảm thống nhất, khoa học, minh bạch, giảm chồng chéo, loại bỏ các thủ tục không cần thiết, từ đó nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong quản lý.

Năm là, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, gắn với siết chặt kỷ luật, kỷ cương. Ngành Thuế cần quan tâm phát triển đội ngũ cán bộ, công chức thuế có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuyên môn giỏi, đạo đức trong sáng, tác phong chuyên nghiệp. Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng quản lý hiện đại, năng lực công nghệ thông tin, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác thuế trong kỷ nguyên số.

Có thể nói trải qua 80 năm xây dựng và trưởng thành, ngành Thuế đã chứng minh vai trò là lực lượng nòng cốt, tin cậy và kiên định, đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự phát triển của đất nước và đời sống của Nhân dân.

Những thành tựu to lớn, toàn diện và bền vững mà ngành đã đạt được là niềm tự hào của nhiều thế hệ cán bộ, công chức, viên chức thuế, đồng thời cũng là nền tảng, động lực để toàn ngành vững bước trong giai đoạn phát triển mới.