VCCI đề xuất, nới quản lý tiền kiểm sàn thương mại điện tử nhỏ

Hiện nay, nhiều sàn TMĐT nhỏ chỉ cho phép người bán đăng tải thông tin sản phẩm như một kênh quảng cáo, tiếp thị, một "biển rao vặt online".

VCCI vừa góp ý về dự thảo Quyết định phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2025 của Bộ Công Thương.

Theo VCCI, TMĐT giờ đây đã trở thành xu hướng tất yếu với sự tham gia đông đảo của doanh nghiệp, cá nhân. Các phương thức kiểm tra, giám sát ngày càng hoàn thiện, cùng với kiến thức và kỹ năng của người tiêu dùng được nâng cao. Do đó, các cơ quan liên quan cần nghiên cứu, xác định lại rủi ro của các hoạt động TMĐT để cắt giảm thủ tục hành chính và đẩy mạnh sang hoạt động hậu kiểm.

Về yêu cầu tất cả các sàn TMĐT, bất kể quy mô và hình thức hoạt động, đều phải thực hiện thủ tục cấp phép trước khi hoạt động, VCCI cho rằng, phương thức quản lý này là chưa hợp lý đối với một số sàn TMĐT nhỏ hoặc các sàn mới phát hành thử nghiệm (start-up).

Nhiều sàn chỉ cho phép người bán đăng tải thông tin sản phẩm như một kênh quảng cáo, tiếp thị, một "biển rao vặt online", còn giao dịch (giao kết, thanh toán, vận chuyển) đều thực hiện thông qua các phương thức khác như điện thoại, nhắn tin… do đó, không có nhiều rủi ro trong mô hình hoạt động này.

Hơn nữa, trong lĩnh vực mạng xã hội, có tính chất và tác động tương tự, pháp luật cho phép quản lý lỏng hơn với các mạng xã hội nhỏ (chỉ cần thông báo nếu lượt truy cập thấp, cấp phép khi đủ lớn) theo Nghị định số 147/2024.

VCCI lập luận rằng, Nghị định số 85/2021 được ban hành đã phần nào giảm phạm vi website có chức năng đặt hàng trực tuyến. Tuy nhiên, việc giảm này là không có nhiều ý nghĩa, vì lập website bán hàng hiện nay đã phổ biến (44% doanh nghiệp sở hữu website, trong đó 42% có tính năng đặt hàng trực tuyến).

Số lượng hồ sơ thông báo rất lớn, lên tới 105.103 hồ sơ vào năm 2023. Trong khi, chưa có đánh giá nào cho thấy nào cho thấy việc doanh nghiệp không đăng ký website TMĐT bán hàng tác động tiêu cực đến kinh tế - xã hội.

Như vậy, các thủ tục cấp phép trước khi hoạt động đang tạo áp lực lớn với các sàn TMĐT nhỏ và nên chuyển sang hậu kiểm để quản lý hiệu quả và linh hoạt.

Từ đó, VCCI đề xuất, Bộ Công Thương xem xét cho các sàn TMĐT nhỏ (hoặc chỉ cung cấp tính năng giới thiệu, trưng bày sản phẩm) chỉ cần thực hiện thủ tục thông báo khi bắt đầu hoạt động và sẽ thực hiện thủ tục cấp phép khi đã phát triển đến một ngưỡng nhất định.