Sức trẻ xung kích thực hiện khát vọng Hải quan số, Hải quan thông minh

Bí thư Đoàn thanh niên Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) Phạm Thanh Hoa: Góp sức trẻ vào công cuộc chuyển đổi số của ngành Hải quan

Năm 2010, khi vừa tốt nghiệp Đại học, tôi đăng ký thi tuyển công chức Tổng cục Hải quan và trúng tuyển vào Cục Giám sát quản lý về hải quan. Và từ thời điểm đó, tôi đã gắn bó với công tác hải quan đến nay bước sang năm thứ 14. Ở tại thời điểm này, với mảng công việc tham mưu, công tác quản lý tại các cửa khẩu biên giới, đất liền, có lẽ tôi là một trong số ít công chức hải quan may mắn đã được đi đến tất cả các cửa khẩu dọc chiều dài đất nước hình chữ S xinh đẹp, ngay cả những cửa khẩu phụ, lối mở chưa thuộc địa bàn hoạt động của cơ quan Hải quan. Tôi cũng đã được đến khảo sát, nắm bắt tình hình thực tế, trao đổi và làm việc với chính quyền địa phương ở những vùng biên giới xa xôi còn chưa phát triển.

Với 3 tuyến biên giới đất liền được tiếp giáp với các nước Trung Quốc, Lào và Campuchia, mỗi một tuyến biên giới đã là một cơ chế quản lý hoàn toàn đặc thù để phù hợp với pháp luật của mỗi bên, chưa kể ở mỗi một tuyến, công tác quản lý hải quan lại tiếp tục được chia nhỏ thành các khu vực cửa khẩu như quản lý tại cửa khẩu quốc tế thì khác với cửa khẩu chính, cửa khẩu phụ, lối mở. Sự nhận thức và tuân thủ về pháp luật của doanh nghiệp, người dân địa phương biên giới là một thách thức không chỉ cơ quan Hải quan nói riêng mà còn của các cơ quan quản lý nhà nước tại cửa khẩu nói chung.

Tuy nhiên, cũng do lợi thế của bản thân, cùng với sự quan tâm, chỉ bảo của lãnh đạo đơn vị, cũng như các đồng nghiệp đi trước, tôi đã có cái nhìn tổng quan hơn về quản lý giám sát đường bộ, để từ đó mạnh dạn đề xuất với lãnh đạo các cấp về những ý tưởng đổi mới trong công tác chuyên môn nghiệp vụ được giao, với mong muốn đưa ra một mô hình quản lý giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh đổi mới, cải cách, tạo thuận lợi và đặc biệt phải mang tính thực tiễn cao, triển khai áp dụng sẽ khả thi tại tất cả các cửa khẩu, các tuyến biên giới, một mô hình thống nhất chung toàn ngành.

Năm 2023, được lãnh đạo tin tưởng, tôi đã được tham gia Tổ công tác của Tổng cục Hải quan nghiên cứu về Mô hình thí điểm cửa khẩu thông minh Việt Nam – Trung Quốc. Mô hình cửa khẩu thông minh theo sáng kiến của Trung Quốc bản chất là một phương thức giao nhận mới, không có tác động tiêu cực đến công tác quản lý hải quan. Hơn nữa phương thức này còn nhiều khả năng phù hợp và bổ trợ cho các giải pháp xây dựng hải quan thông minh, đặc biệt là công tác giám sát hàng hóa nhập khẩu. Điều này hoàn toàn phù hợp để đồng bộ giữa cửa khẩu thông minh với Hải quan số, mô hình Hải quan thông minh của Việt Nam trong thời gian tới. Đồng thời, đây là nhiệm vụ trọng tâm mang tính chính trị quốc gia, nhiệm vụ trọng tâm của ngành và là thời cơ để cơ quan Hải quan triển khai thí điểm các nội dung cải cách hiện đại hóa, chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan, đặc biệt là việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan có liên quan trong việc thực hiện thủ tục đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu .

Tuy nhiên, làm thế nào để giám sát hiệu quả phương tiện, hàng hóa xuất nhập khẩu thuộc phương thức giao nhận hoàn toàn mới và chưa có tiền lệ này, thật sự vừa là thách thức vừa là cơ hội đối với tôi và các đồng nghiệp. Với tinh thần của một công chức trẻ, lòng nhiệt huyết và tình yêu dành cho ngành, tôi sẽ cùng với các đồng nghiệp hải quan tiếp tục cống hiến hết mình, cùng nhau làm việc và làm việc chăm chỉ, luôn học tập, nâng cao kiến thức bản thân để thúc đẩy phát triển và thực hiện nhiệm vụ theo nhiệm vụ của mình, góp phần thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm mà ngành đặt ra, hướng tới một lực lượng Hải quan chuyên nghiệp, hiện đại và thân thiện.

Phó Bí thư Đoàn Thanh niên Cục Hải quan TPHCM Trần Anh Tuấn: Thanh niên - lực lượng nòng cốt thực hiện hải quan số, hải quan thông minh

Thực hiện chủ đề “Năm chuyển đổi số các hoạt động của Đoàn”, Đoàn Thanh niên Cục Hải quan TPHCM đã tích cực đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động đoàn và nghiệp vụ chuyên môn tại đơn vị. Trong đó, tổ chức số hóa các hoạt động của Đoàn như: tham gia ứng dụng của Thanh niên Việt Nam do Trung ương Đoàn triển khai; xây dựng và sử dụng phần mềm Quản lý đoàn viên; tổ chức các Hội thi trắc nghiệm trực tuyến tìm hiểu về các sự kiện lịch sử, học tập Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc, khảo sát đánh giá một số vấn đề cụ thể hoặc thu thập thông tin, tình hình dư luận xã hội trong đoàn… Như vậy, có thể thấy Đoàn Thanh niên Cục Hải quan TPHCM ngày càng chú trọng và tích cực hưởng ứng trong việc tuyên truyền thông tin, sự kiện nhằm góp phần lan tỏa những hình ảnh đẹp của ngành Hải quan nói chung và Thanh niên TPHCM nói riêng đến với người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Cùng với đó, Đoàn Thanh niên Cục Hải quan TPHCM sẵn sàng đảm nhận các nhiệm vụ: “Nâng cao hiệu quả hoạt động công vụ, đẩy mạnh cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội”. Trong đó, thường xuyên tổ chức các hoạt động “Ngày thứ Bảy tình nguyện, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp”, “Làm hết việc chứ không hết giờ”; cử đoàn viên thanh niên tham gia các tổ, nhóm hỗ trợ tư vấn, giải quyết thủ tục hải quan ngay tại các Chi cục Hải quan cửa khẩu; thiết lập các nhóm Zalo, Viber, trang thông tin điện tử (Fanpage) để tiếp nhận, giải đáp trực tuyến các vướng mắc, phản ảnh trong quá trình làm thủ tục hải quan.

Đặc biệt từ 2022 đến nay, Đoàn Thanh niên Cục Hải quan TPHCM đã xác lập các chương trình công trình thanh niên, mô hình giải pháp và hoạt động chủ động gắn liền với chuyên môn nghiệp vụ tại đơn vị như: cập nhật dữ liệu, thông tin trên các phân hệ hiện hành, như: thông báo kết quả phân tích phân loại, chứng thư giám định; … trên hệ thống Quản trị hải quan tích hợp (HCAS) nhằm giúp hỗ trợ cán bộ, công chức nhanh chóng tra cứu từ đó giúp giảm thời gian thông quan hàng hóa…

Với việc ngày càng trẻ hóa đội ngũ, đoàn viên thanh niên Cục Hải quan TPHCM được xác định sẽ là lực lượng xung kích tham gia cùng đơn vị thực hiện Hải quan số, Hải quan thông minh trong thời gian tới.

Bí thư Đoàn thanh niên Cục Hải quan Nghệ An Trần Đăng Trường: Công chức Hải quan trẻ ngày càng thể hiện rõ ý chí, bản lĩnh

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hải quan, vừa tạo thuận lợi cho hoạt động XNK hàng hóa của cộng đồng DN, Cục Hải quan Nghệ An đang bắt tay vào thực hiện quyết liệt công tác chuyển đổi số cùng với toàn ngành xây dựng và triển khai thành công hệ thống Hải quan số, Hải quan thông minh.

Hải quan Nghệ An tập trung triển khai nhiều hoạt động để từng bước ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các khâu nghiệp vụ. Trong đó, Hải quan Nghệ An đã xây dựng kế hoạch về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa đến năm 2025. Mục tiêu là xây dựng và phát triển Cục Hải quan Nghệ An hiện đại đến năm 2025 cơ bản hoàn thành Hải quan số, tạo nền tảng xây dựng Hải quan thông minh. Theo đó, các quy trình thủ tục hải quan đơn giản được số hóa tối đa; các lĩnh vực nghiệp vụ được tích hợp, liên thông, tự động hóa mức độ cao; đẩy mạnh hoạt động kiểm tra sau thông quan, giảm tỷ lệ kiểm tra trong quá trình làm thủ tục hải quan…

Là công chức của Hải quan Việt Nam, tôi thực sự tự hào khi cơ quan Hải quan ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí và uy tín trong mắt cộng đồng DN, đối tác và bạn bè thế giới. Tuy nhiên, để thực hiện nhiệm vụ một cách tốt nhất chúng tôi luôn trăn trở, suy nghĩ, tập trung nghiên cứu kỹ thuật, công nghệ và các văn bản pháp luật có liên quan trong lĩnh vực công tác được giao, trao đổi học tập thêm các đồng nghiệp, tổng kết kinh nghiệm, nâng cao năng lực chuyên môn vận dụng vào thực tiễn công tác.

Trước những yêu cầu cải cách hành chính và nâng cao chất lượng nền công vụ nói chung và yêu cầu về cải cách, hiện đại hóa ngành Hải quan nói riêng, tôi cho rằng, việc nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC Hải quan trẻ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời đại số là nhiệm vụ quan trọng. Trong đó, thực hiện và nâng cao đạo đức công vụ là một trong những tiêu chí, chỉ số quan trọng đánh giá chất lượng, hiệu quả của Ngành. Không chỉ bản thân tôi mà hầu hết các CBCC Hải quan trẻ đều cầu thị lắng nghe, trao đổi, tìm tòi học hỏi nâng cao kiến thức chuyên môn và đưa ra những giải pháp, mô hình hay, cách làm sáng tạo để góp phần nâng cao chất lượng đạo đức công vụ gắn với thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị của Ngành.

Có thể nói rằng, đội ngũ CBCC Hải quan trẻ đang ngày càng thể hiện rõ ý chí, bản lĩnh cũng như năng lực của mình để có thể góp phần to lớn vào sự phát triển chung của Hải quan Việt Nam.

Phó Đội trưởng thuộc Chi cục Kiểm tra sau thông quan (Cục Hải quan Lạng Sơn) Đặng Hồng Vân: Chủ động tiếp cận, nỗ lực học hỏi để áp dụng công nghệ và phương thức quản lý hải quan hiện đại

Năm 2023 tôi vinh dự được tham gia Hội nghị và Triển lãm công nghệ năm 2023 của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) do Hải quan Việt Nam đăng cai tổ chức tại Hà Nội. Qua sự kiện này, tôi thêm tự hào về vai trò, vị thế của Hải quan Việt Nam.

Tại Hội nghị và Triển lãm công nghệ năm 2023 của WCO tôi có cơ hội được tiếp cận với các trang thiết bị, công nghệ hiện đại phục vụ công tác quản lý hải quan. Ngoài ra, tôi cũng được học hỏi kinh nghiệm từ các đồng nghiệp đến từ Hải quan các nước phát triển…

Đây cũng là những mục tiêu, giải pháp quan trọng mà Hải quan Việt Nam đang hướng tới để xây dựng lực lượng Hải quan chính quy, hiện đại, thực hiện Hải quan số, Hải quan thông minh.

Là một công chức trẻ, tôi ý thức được rằng, để lĩnh hội, áp dụng được những kiến thức, những bài học kinh nghiệm về quản lý hải quan hiện đại góp phần vào tiến trình cải cách, phát triển và hiện đại hóa Hải quan Việt Nam trong giai đoạn mới, bản thân tôi sẽ phải không ngừng nỗ lực, cố gắng học hỏi để trau dồi kiến thức, nâng cao năng lực, trình độ, nhất là các nội dung liên quan đến Hải quan số, Hải quan thông minh, Hải quan Xanh, việc ứng dụng trang thiết bị hiện đại vào công tác chuyên môn, nghiệp vụ…

Với lĩnh vực tôi đang công tác là kiểm tra sau thông quan đòi hỏi phải nghiên cứu, phân tích, đánh giá liên quan đến khối lượng lớn hồ sơ, tài liệu, vì vậy, nếu áp dụng thành công các công nghệ mới sẽ giúp giảm tải và nâng cao hiệu suất, chất lượng làm việc của cán bộ công chức…

Phó Đội trưởng Đội Nghiệp vụ Hải quan thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả (Cục Hải quan Quảng Ninh) Đào Bá Dương: Đẩy mạnh tự động hóa để đơn giản hóa thủ tục hải quan

Trong năm 2023, cá nhân tôi dưới vai trò là lãnh đạo Đội Nghiệp vụ Hải quan thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả đã nghiên cứu, tham mưu triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại; đồng hành, hỗ trợ, thu hút doanh nghiệp và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về hải quan để duy trì nguồn thu bền vững từ nhóm doanh nghiệp thường xuyên; tăng thu, phát triển nguồn thu từ nhóm doanh nghiệp mới; kịp thời phát hiện các hành vi gian lận của doanh nghiệp làm thất thu ngân sách nhà nước.

Kết quả, các giải pháp đã được Cục Hải quan Quảng Ninh công nhận là sáng kiến cấp cơ sở; công tác thu ngân sách nhà nước của đơn vị về đích trước thời hạn 2 tháng; ngoài ra thu hút được 35 doanh nghiệp mới với số thu ngân sách từ doanh nghiệp mới trên 500 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, dưới vai trò là Phó Bí thư Đoàn Thanh niên Cục Hải quan Quảng Ninh, đã cùng với Ban Chấp hành đề xuất với Đảng ủy, lãnh đạo Cục đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong phát triển các kênh truyền thông để phục vụ tuyên truyền, cung cấp thông tin, hỗ trợ doanh nghiệp, giáo dục truyền thống cho công chức, người lao động. Đoàn Thanh niên đứng ra đảm nhận xây dựng Phòng truyền thống điện tử (2 phiên bản nội bộ và Internet); Kênh Youtube của Cục Hải quan Quảng Ninh và kênh Zalo OA (Official Account) Cục Hải quan Quảng Ninh.

Bước sang năm 2024, trong bối cảnh ngành Hải quan đang tích cực triển khai xây dựng các bài toán nghiệp vụ, CNTT hướng đến mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh, cá nhân tôi mong muốn các bài toán nghiệp vụ được xây dựng trên cơ sở lắng nghe ý kiến đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp; đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan theo hướng đẩy mạnh việc tự động hóa của hệ thống; giảm các thao tác của công chức Hải quan, giảm thời gian thông quan, chi phí cho doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục hải quan. Đồng thời, hệ thống Hải quan số, Hải quan thông minh có khả năng kết xuất dữ liệu nhanh chóng, hiệu quả để góp phần nâng cao chất lượng phục vụ công tác báo cáo, tham mưu cho các cấp lãnh đạo.