Nỗ lực cải cách thể chế tạo môi trường đầu tư và kinh doanh thuận lợi

Đánh giá tình hình cho thấy, bối cảnh quốc tế vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng, các căng thẳng thương mại, chính sách bảo hộ gia tăng, tình hình thế giới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường. Đặc biệt, việc Hoa Kỳ bất ngờ công bố chính sách thuế đối ứng ở mức cao trên diện rộng đối với các nước, trong đó có Việt Nam, đã tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đe dọa nghiêm trọng chuỗi cung ứng và dòng chảy thương mại, đầu tư quốc tế.... kéo theo nhiều hệ lụy cho các nền kinh tế.

Trước tình hình trên, bám sát các kế hoạch, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Chính phủ, Bộ Tài chính và sự nỗ lực không ngừng của công chức, viên chức, người lao động, Cục Hải quan đã tập trung triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, kịp thời, hiệu quả công tác cải cách hành chính nhằm bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm soát hải quan, với mục tiêu cao nhất là phục vụ người dân và DN.

Lãnh đạo Cục Thuế, Cục Hải quan trực tiếp trả lời vướng mắc cho DN Hàn Quốc. Ảnh: Trung Kiên

Ngay từ đầu năm, Cục Hải quan đã bám sát các kế hoạch của Bộ Tài chính, chú trọng triển khai công tác cải cách hành chính bảo đảm chất lượng, đúng thời hạn; tích cực nghiên cứu triển khai và ban hành kế hoạch hành động về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 và Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 8/1/2025 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2025.

Theo Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ, cơ quan Hải quan luôn tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh việc nghiên cứu rà soát cắt giảm đơn giản hóa thủ tục hải quan, loại bỏ các quy định không cần thiết, không hợp lý; hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho người dân, DN.

Đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác nghiệp vụ, quản lý, điều hành, nâng cao chất lượng quy định và hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính; tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách quản lý hải quan để tạo môi trường đầu tư và kinh doanh thuận lợi, nâng cao sức cạnh tranh cho cộng đồng DN.

Để hoàn thành các mục tiêu đặt ra, Cục Hải quan đã tập trung nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn nghiệp vụ sâu; bố trí thời gian hợp lý, chủ động xây dựng kế hoạch chi tiết xây dựng văn bản theo tháng, theo tuần và kiểm soát chặt chẽ công việc theo kế hoạch.

Theo đó, các văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo thực hiện đúng theo trình tự, thủ tục quy định và các văn bản hướng dẫn thi hành cũng được ban hành kịp thời nhằm tăng cường cải cách hành chính, tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn của cộng đồng DN, hạn chế các quy định chồng chéo giữa các cơ quan quản lý, bảo đảm tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả..

Kết quả cho thấy, trong 9 tháng của năm 2025, Cục Hải quan đã tích cực đẩy mạnh công tác hoàn thiện cơ chế, chính sách và đạt được nhiều kết quả.

Cụ thể, Cục Hải quan đã chủ trì, phối hợp với Vụ Pháp chế (Bộ Tài chính) xây dựng, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hải quan và đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 9 vào ngày 25/6/2025 - Luật số 90/2025/QH 15. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Công chức Hải quan rà soát hồ sơ trên hệ thống VNACCS/VICS. Ảnh: H.Nụ

Ngoài ra, Cục Hải quan đã trình Bộ Tài chính để trình Chính phủ ban hành Nghị định 167/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 08/2015/NĐ-CP; trình Bộ Tài chính ban hành các Thông tư 29/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 191/2015/TT-BТС quy định thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK, quá cảnh gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế đã được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 56/2019/TT-BТС; Thông tư 31/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 23/2021/TT-BTC hướng dẫn việc in, phát hành, quản lý và sử dụng tem điện tử rượu và tem điện tử thuốc lá; Thông tư 47/2025/TT-BTC bãi bỏ các Thông tư quy định về thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK trong bối cảnh dịch Covid-19; Thông tư 51/2025/TT-BTC quy định thủ tục về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa XNK, quá cảnh và phương tiện vận tải XNC, quá cảnh.

Theo ông Nguyễn Văn Thọ, thời gian tới, Cục Hải quan tiếp tục hoàn thiện trình Bộ Tài chính để trình Chính phủ ban hành: Nghị định sửa đổi Nghị định 85/2019/NĐ-CP quy định thực hiện thủ tục hành chính theo Cơ chế một cửa Quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK; Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa XNK được giao dịch qua thương mại điện tử; Nghị định thay thế Nghị định 128/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan; Nghị định thay thế Nghị định 68/2016/NĐ-CP quy định về điều kiện kinh doanh hàng miễn thuế, kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan, tập kết, kiểm tra, giám sát hải quan, đã được sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định 67/2020/NĐ-CP; Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC và Thông tư 39/2018/TT-BTC quy định về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế XNK và quản lý thuế đối với hàng hóa XNK; Thông tư về các chỉ tiêu thông tin thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa XK, NK giao dịch thương mại điện tử; Thông tư sửa đổi Thông tư 50/2018/TT-BTC quy định chỉ tiêu thông tin, mẫu chứng từ khai báo khi làm thủ tục XNC, quá cảnh đối với phương tiện đường hàng không, đường biển, đường sắt, đường bộ và đường sông...

Bên cạnh công tác hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về hải quan, Cục Hải quan còn chú trọng triển khai công tác pháp điển, hợp nhất, rà soát văn bản quy phạm pháp luật; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, phát triển quan hệ đối tác giữa hải quan với DN - xác định là cầu nối để đưa chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với DN; đồng thời góp phần tích cực trong việc hỗ trợ pháp lý và giải đáp các khó khăn, vướng mắc cho người dân và DN trong quá trình làm thủ tục hải quan.