Hải quan chủ động xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật đáp ứng tình hình mới

Tham dự và chỉ đạo hội nghị có Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ; Phó Cục trưởng Cục Hải quan Âu Anh Tuấn; đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Cục và 19 điểm cầu tại chi cục hải quan khu vực.

Đổi mới tư duy trong xây dựng và tổ chức thực thi pháp luật

Phát biểu tại hội nghị, Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cho biết, việc rà soát, xây dựng và hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hải quan có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý nhà nước, là một trong ba đột phá chiến lược được khẳng định trong nhiều chủ trương, chính sách của Đảng.

Theo đó, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành 4 Nghị quyết “Bộ tứ trụ cột” (gồm Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 59-NQ/TW, Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW), Cục Hải quan đã quán triệt sâu, rộng nội dung 4 Nghị quyết này đến cán bộ, công chức trong toàn ngành Hải quan đảm bảo các Nghị quyết được chuyển hóa thành hành động trong mọi lĩnh vực hoạt động nghiệp vụ của cơ quan Hải quan.

Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Thái Bình

Đồng thời, tiếp tục triển khai hiệu quả các Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị, Cục Hải quan đã chủ động phối hợp với các đơn vị tiến hành rà soát kỹ các nội dung của 4 Nghị quyết chiến lược, xác định rõ nội dung cần thể chế hóa vào pháp luật hải quan.

Các Nghị quyết của Bộ Chính trị đều đề cập đến quan điểm, mục tiêu xây dựng thể chế, trong đó có nhiều nội dung cần nghiên cứu kỹ để liên tục triển khai thực hiện trong quá trình hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật lĩnh vực hải quan đảm bảo định hướng đổi mới tư duy về xây dựng nhà nước pháp quyền, tổ chức thực thi pháp luật cũng như huy động, phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân làm động lực chiến lược cho nền kinh tế - xã hội đất nước.

Cục Hải quan đã đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện, nâng cao chất lượng thể chế, chính sách thông qua việc đổi mới tư duy xây dựng và tổ chức thực thi pháp luật bảo đảm nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, sử dụng các công cụ thị trường để điều tiết nền kinh tế; giảm thiểu sự can thiệp và xoá bỏ các rào cản hành chính, cơ chế “xin - cho", tư duy "không quản được thì cấm", Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ nhấn mạnh.

Theo lãnh đạo Cục Hải quan, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm hướng đến mục tiêu xoá bỏ các rào cản tiếp cận thị trường đảm bảo môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, rõ ràng, nhất quán, ổn định lâu dài, dễ tuân thủ, chi phí thấp. Đồng thời làm minh bạch hoá, số hoá, thông minh hoá, tự động hoá, áp dụng triệt để trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trong thực hiện các quy trình, thủ tục hành chính...

Ngoài ra, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm đảm bảo định hướng chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát. Việc rà soát, hoàn thiện các chính sách thuế, phí, lệ phí theo hướng bảo đảm đối xử công bằng giữa các thành phần kinh tế, giảm thuế suất, mở rộng cơ sở tính thuế, nhất là thu thuế điện tử… Từ đó, mục tiêu hoàn thiện pháp luật, chính sách về dữ liệu, quản trị dữ liệu, tạo thuận lợi cho DN kết nối, chia sẻ, khai thác dữ liệu, bảo đảm an ninh, an toàn…

Hướng tới thực hiện Hải quan số, Hải quan thông minh

Nhấn mạnh về kế hoạch định hướng trong thời gian tới, Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cho rằng, việc rà soát, sửa đổi, hoàn thiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực Hải quan để thực hiện các nghị quyết chiến lược và mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Ngành.

Hội nghị chuyên đề về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật để triển khai các nghị quyết của Bộ Chính trị và thực hiện mô hình Hải quan số diễn ra ngày 1/10/2025. Ảnh: Thái Bình

Từ kết quả rà soát đã xác định được khối lượng lớn văn bản quy phạm pháp luật và quy trình nghiệp vụ cần được sửa đổi, bổ sung nhằm thể chế hóa các quan điểm đột phá của Bộ Chính trị về cải cách, số hóa và tháo gỡ rào cản cho hoạt động kinh tế.

Theo đó, để đáp ứng hiệu quả công tác hoạt động nghiệp vụ, Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ yêu cầu các đơn vị trong toàn Ngành tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị, nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ; tuyên truyền sâu rộng hơn nữa cho cán bộ, công chức (đặc biệt các công chức làm công tác tham mưu, xây dựng chính sách) về nội dung 4 Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị.

Yêu cầu các đơn vị thuộc cơ quan Cục tiếp tục tập trung thực hiện rà soát các chính sách, pháp luật trong văn bản quy phạm pháp luật hải quan và văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để kịp thời đề xuất, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan bảo đảm mục tiêu trong năm 2025 tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và điểm nghẽn về pháp luật theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị. Đồng thời khẩn trương xác định nội dung cần quy định để đảm bảo cơ sở pháp lý thực hiện Hải quan số, Hải quan thông minh.

Đối với các văn bản quy phạm pháp luật phải sửa đổi, bổ sung để thực thi Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính đã được Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt tại Quyết định số 2421/QĐ-BTC ngày 9/7/2025, Cục Hải quan yêu cầu các đơn vị trong toàn Ngành khẩn trương soạn thảo và hoàn thành trong năm 2025 theo đúng yêu cầu.

Đối với các văn bản quy phạm pháp luật nằm trong phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1848/QĐ-TTg ngày 27/8/2025, yêu cầu các đơn vị khẩn trương nghiên cứu, soạn thảo bảo đảm đúng tiến độ theo phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ.