Ngăn chặn doanh nghiệp lợi dụng tự kê khai để gian lận, trốn thuế

Công chức Hải quan Hữu Nghị (Cục Hải quan Lạng Sơn) kiểm tra lô hàng găng tay đã qua sử dụng của Công ty TNHH Ngọc Diệp. Ảnh: Thành Nguyễn

Ra quyết định xử phạt trên 26 tỷ đồng

Theo ông Nguyễn Bảo Ngọc, Trưởng phòng Chống buôn lậu và xử lý vi phạm, Cục Hải quan Lạng Sơn, để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện các thủ tục trong hoạt động xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa, cơ quan Hải quan đã và đang nỗ lực áp dụng nhiều giải pháp, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm đơn giản hóa thủ tục hải quan. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng việc không phải khai thông tin trước về hàng hóa nhập khẩu để cố tình gian lận, buôn lậu, vận chuyển một số mặt hàng có giá trị vào nội địa.

Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp còn thực hiện các hành vi như nhập khẩu hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; nhập khẩu hàng không đúng với khai hải quan về chủng loại, số lượng, trị giá, hàng hóa thuộc diện cấm nhập khẩu; tự ý tiêu thụ hàng hóa đang chịu sự giám sát hải quan (hàng quá cảnh, kinh doanh tạm nhập tái xuất).

Điển hình, ngày 11/3/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma đã phát hiện và kiểm tra 2 tờ khai trên 4 container của Công ty TNHH Logistics Hải Lâm, địa chỉ tại tầng 1 khu thương mại chung cư Hoàng Gia, đường Lạc Long Quân, phường Kinh Bắc, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh, đăng ký làm thủ tục theo loại hình vận chuyển độc lập về ICD Phúc Lộc Ninh Bình.

Kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa, Chi cục Hải quan Chi Ma phát hiện 1 tờ khai, doanh nghiệp khai báo 14 mục hàng nhưng thực tế không có 14 mục hàng này; 17 mục hàng không có trong khai báo; tờ khai còn lại khai báo 13 mục hàng nhưng thực tế cũng không có 13 mục hàng này.

Tiếp tục điều tra, xử lý, hiện Hải quan Chi Ma đang phối hợp với Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) củng cố hồ sơ, xác định vi phạm để xử lý theo đúng quy định.

Cũng trong tháng 3/2021, với sự kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Cục Hải quan Lạng Sơn) đã lật tẩy “chiêu thức” mà Công ty TNHH Ngọc Diệp (địa chỉ tại TP Lạng Sơn) đã thực hiện nhằm qua mắt lực lượng chức năng. Theo hồ sơ, mặc dù khai báo hải quan là nhập gần 6 tấn găng tay mới 100% để phục vụ công nhân trong các nhà máy nhưng Công ty TNHH Ngọc Diệp lại nhập găng tay đã qua sử dụng có xuất xứ Trung Quốc.

Với kết quả điều tra, xác minh và những chứng cứ, tài liệu đã thu thập được về vụ việc vi phạm, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị xác định, hành vi vi phạm của Công ty TNHH Ngọc Diệp có dấu hiệu của tội “Sản xuất, buôn bán hàng cấm” được quy định tại Điều 190 Bộ luật Hình sự, có tình tiết tăng nặng định khung là “Buôn bán qua biên giới”.

Trước hành vi nhập khẩu hàng cấm và ảnh hưởng đến kết quả phòng chống dịch Covid-19 tại Việt Nam, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội buôn bán hàng cấm đối với Công ty TNHH Ngọc Diệp.

Đây chỉ là 2 vụ việc điển hình mà Hải quan Lạng Sơn phát hiện doanh nghiệp lợi dụng sự thông thoáng trong quá trình làm thủ tục hải quan, thông quan hàng hóa của cơ quan Hải quan về kê khai để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại với số lượng hàng hóa lớn. Đặc biệt, hành vi nhập khẩu hàng hóa đã qua sử dụng liên quan đến công tác phòng chống dịch Covid-19 cho thấy sự thiếu hiểu biết về pháp luật của doanh nghiệp trong vấn đề này còn hạn chế.

Đẩy mạnh giám sát trọng điểm

Ông Vy Công Tường, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết, tình trạng buôn lậu thông qua hoạt động kê khai hải quan sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp. Đặc biệt, tình trạng sử dụng hóa đơn bán hàng để lưu thông hàng hóa sản xuất ngoài Việt Nam không có nguồn gốc nhập khẩu hay việc lợi dụng đặc thù của dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh để đưa hàng hóa vào sâu trong nội địa đang gây nhiều khó khăn cho việc kiểm tra, xử lý của các cơ quan chức năng.

Để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các doanh nghiệp có hành vi buôn lậu, gian lận thương mại thông qua việc kê khai hải quan, Hải quan Lạng Sơn đã chỉ đạo các đơn vị hải quan cửa khẩu tăng cường thu thập thông tin về doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp đã bị xử lý về hành vi này.

Từ kết quả phân luồng của Cục Hải quan Lạng Sơn cho thấy, trong 6 tháng đầu năm, đã có 701 doanh nghiệp bị hệ thống quản lý rủi ro của cơ quan Hải quan đưa vào diện “luồng Đỏ”. Dựa trên kết quả này, Hải quan Lạng Sơn sẽ thường xuyên thực hiện kiểm tra thực tế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu của những doanh nghiệp này.

Ngoài ra để ngăn chặn các hành vi gian lận của các doanh nghiệp qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn, Tổng cục Hải quan đã tăng cường đầu tư máy móc hiện đại, lắp đặt tại cửa khẩu, giao Cục Hải quan Lạng Sơn quản lý, vận hành để thực hiện việc soi chiếu container. Theo đó, 6 tháng đầu năm, Hải quan Lạng Sơn đã tiến hành triển khai soi chiếu 4.216 lượt phương tiện vận chuyển hàng hóa.

Nhằm tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát đối với hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu, Hải quan Lạng Sơn đã chỉ đạo các đơn vị hải quan cửa khẩu, các phòng chuyên môn trực thuộc tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, trong đó chú trọng việc buộc doanh nghiệp, người được ủy quyền… phải thông báo cho cơ quan Hải quan thông tin về hàng hóa nhập khẩu trước khi làm thủ tục đưa hàng hóa qua các cửa khẩu...

Song song đó, Hải quan Lạng Sơn cũng sẽ đẩy mạnh kiểm tra sau thông quan. Tăng cường giám sát hải quan tại các địa điểm kiểm tra, nơi tập kết hàng hóa; giám sát các kho chứa hàng hóa, đẩy mạnh giám sát cơ động nhằm ngăn chặn hiệu quả các hành vi buôn lậu, gian lận trong kê khai hàng hóa xuất nhập khẩu.