Khẳng định vai trò tham mưu xây dựng và hoàn thiện thể chế trong quản lý nhà nước về hải quan

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường

Xin Phó Tổng cục trưởng một số đánh giá về kết quả công tác nổi bật mà Vụ Pháp chế đã đạt được trong 30 năm qua?

- Trong 30 năm xây dựng và phát triển, Vụ Pháp chế luôn khẳng định vai trò quan trọng là cơ quan tham mưu, giúp Lãnh đạo Tổng cục Hải quan thực hiện việc quản lý nhà nước trong lĩnh vực hải quan bằng pháp luật.

Hệ thống pháp luật hải quan ngày càng hoàn thiện, thủ tục hải quan được đơn giản hóa, tạo cơ sở pháp lý ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa ngành Hải quan, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, đồng thời bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan, bảo đảm nguồn thu ngân sách, phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người khai hải quan. Kết quả đạt được của công tác xây dựng thể chế và thực hiện pháp luật hải quan thời gian qua có phần đóng góp của Vụ Pháp chế thể hiện trong các mặt công tác như:

Tham gia vào quá trình soạn thảo các văn bản quy phạm pháp luật về hải quan, cấp ý kiến thẩm định cho hàng trăm quy trình, quy chế nghiệp vụ của ngành hải quan; chủ trì tham mưu cho ngành xây dựng Luật Hải quan qua các thời kỳ: Luật Hải quan năm 2001, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hải quan năm 2005; Luật Hải quan năm 2014.

Pháp chế Hải quan: Dấu ấn 30 năm xây dựng và phát triển (HQ Online) - Trải qua 30 năm từ khi thành lập đến nay (8/5/1993 - 8/5/2023), công tác pháp chế của ngành Hải quan đã ...

Chủ trì xây dựng các Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan, đảm bảo hành vi vi phạm được xử lý kịp thời, đồng thời tham mưu cho Lãnh đạo Tổng cục hướng dẫn thực hiện thống nhất công tác xử lý vi phạm hành chính trong toàn ngành, góp phần ngăn chặn, phòng ngừa các hành vi vi phạm; hướng dẫn, hỗ trợ hải quan điạ phương tham gia tố tụng hành chính tại Tòa án. Một số vụ án có sự tham gia của Vụ Pháp chế đã thay đổi quyết định của Tòa án.

Công tác tuyên truyền hỗ trợ, phổ biến pháp luật của ngành Hải quan ngày càng được tăng cường, triển khai đồng bộ, toàn diện ở tất cả các cấp trong toàn Ngành, dưới nhiều hình thức đa dạng, phong phú, các vướng mắc của DN đã được tháo gỡ kịp thời thông qua các hội nghị đối thoại từ cấp chi cục, cục, tổng cục.

Nhìn lại chặng đường 30 năm với kết quả đạt được trong công tác hoàn thiện thể chế, văn bản chính sách pháp luật hải quan ở từng thời kỳ, CBCC Vụ Pháp chế ngày càng mạnh về chất lượng, 100% CBCC được đào tạo chính quy về Luật, Kinh tế, Ngoại thương, đa số có trình độ Thạc sỹ, một số tiến sĩ Luật đã công tác và trưởng thành từ đơn vị. Các cán bộ trưởng thành từ Vụ Pháp chế đã trở thành cán bộ giàu năng lực giữ vị trí chủ chốt ở các cục hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố và các đơn vị thuộc, trực thuộc Tổng cục.

Để hoàn thiện pháp luật hải quan, theo Phó Tổng cục trưởng, Vụ Pháp chế cần đặt mục tiêu định hướng gì trong thời gian sắp tới?

- Một trong những mục tiêu trọng tâm mà Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới đã đặt ra là: “Hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán; bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật".

Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 đã xác định mục tiêu của thể chế là hệ thống pháp luật được xây dựng, hoàn thiện theo hướng hiện đại, đồng bộ, thống nhất, minh bạch, phù hợp với cam kết quốc tế; trọng tâm là xây dựng Luật Hải quan thay thế Luật Hải quan hiện hành đảm bảo cơ sở pháp lý đầy đủ để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về hải quan, xây dựng mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh, biên giới thông minh, hải quan xanh; ứng dụng công nghệ thông tin và công nghệ tiên tiến trong quản lý Nhà nước về hải quan; kết nối, trao đổi thông tin với các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân, DN tham gia hoạt động XNK.

Song song với việc xây dựng Luật Hải quan thay thế Luật Hải quan hiện hành, cần rà soát toàn bộ hệ thống văn bản pháp luật về hải quan hiện hành, xác định các văn bản quy định chi tiết Luật Hải quan, để kịp thời soạn thảo, ban hành đồng bộ với Luật Hải quan mới, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật hải quan.

Lĩnh vực hải quan liên quan đến nhiều lĩnh vực quản lý của các bộ, ngành, cơ quan Hải quan không chỉ thực hiện pháp luật hải quan mà còn thực hiện quy định của pháp luật có liên quan đặc biệt là công tác kiểm tra chuyên ngành. Do đó, cần chủ động rà soát, kiến nghị sửa đổi hệ thống pháp luật về quản lý và kiểm tra chuyên ngành để cải cách toàn diện hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa quy trình, thủ tục kiểm tra, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng đặc biệt trong bối cảnh các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và Việt Nam ký kết bắt đầu có hiệu lực.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, thời gian tới, tập thể lãnh đạo, công chức Vụ Pháp chế cần quyết tâm không ngừng, nâng cao hơn nữa tính chủ động, nhạy bén, đổi mới sáng tạo, phát huy trí tuệ tập thể, tập trung nguồn lực trong đơn vị cũng như phối hợp sử dụng hiệu quả nguồn lực trong và ngoài Ngành để xây dựng Luật Hải quan và hệ thống văn bản hướng dẫn Luật Hải quan mới đáp ứng mục tiêu, yêu cầu theo Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030.

Nhân kỷ niệm 30 năm thành lập Vụ Pháp chế, Tổng cục Hải quan, thay mặt Lãnh đạo Tổng cục xin ghi nhận và đánh giá cao thành tích của các thế hệ CBCC Vụ Pháp chế qua các thời kỳ. Chúc tập thể Lãnh đạo, các CBCC Vụ Pháp chế luôn đoàn kết, phát huy thành tích để có những thành công hơn nữa trong giai đoạn tới.

Xin cảm ơn Phó Tổng cục trưởng!