Hải quan TPHCM: Chuyển đổi số để nâng cao năng lực quản lý, tạo thuận lợi thương mại

Hải quan TPHCM đối thoại chuyên đề với các hãng hàng không. Ảnh: T.H

Chuyển đổi số trong hoạt động quản lý và điều hành

Theo Cục Hải quan TPHCM, xác định ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số là một quá trình tất yếu, nhằm chuyển đổi các hoạt động quản lý nhà nước về Hải quan trên môi trường số hiện đại, an ninh, an toàn. Trong thời gian vừa qua, bám sát các yêu cầu và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài Chính và Tổng cục Hải quan về Kế hoạch chuyển đổi số, Cục Hải quan TPHCM đã ban hành kế hoạch và thành lập Ban chỉ đạo đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động, đưa ra chiến lược, kế hoạch và định hướng trong các hoạt động chuyển đổi số.

Tính từ thời điểm thành lập Ban chỉ đạo đến nay, Cục Hải quan TPHCM đã có những đóng góp về mô hình, giải pháp thực hiện, xây dựng quy trình trên tất cả các mảng lĩnh vực trong ngành Hải quan.

Trong đó, Cục Hải quan TPHCM đã triển khai thành công một số đề án, chương trình mang tính đột phá. Cụ thể, Cục đã xây dựng và triển khai thành công Hệ thống quản trị tập trung HCAS- hệ thống ứng dụng công nghệ trong quản lý hành chính nội bộ với chỉ đạo điều hành và hỗ trợ xử lý nghiệp vụ. Theo đó, nhiều nguồn thông tin phục vụ cho quản lý nội ngành và nghiệp vụ hải quan được số hóa trên hệ thống để có thể quản lý, theo dõi, phân tích bằng các công nghệ hiện đại.

Hiện nay, hệ thống HCAS đã được xây dựng 21 phân hệ, được ứng dụng trong việc xử lý khối lượng công việc lớn hàng ngày. Trong đó, để phục vụ doanh nghiệp được tốt hơn, Cục Hải quan TPHCM đã tăng cường nguồn lực hoàn thiện phân hệ TFP nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp trong Đề án Thủ tục hải quan trong hoạt động Logistics và chống ùn tắc tại cảng Cát Lái bằng việc tăng cường năng lực cho công chức Hải quan trong việc kịp thời xử lý theo các ưu tiên về thời gian thông quan, giảm thiểu được thời gian chờ đợi, tăng hiệu quả của Đề án, góp phần lớn cho việc tạo thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp.

Cùng với đó, Cục Hải quan TPHCM xây dựng và triển khai thành công Đề án tạo thuận lợi Logistics tại cảng Cát Lái. Hiện đề án này được áp dụng với 200 doanh nghiệp, chiếm 80% lưu lượng hàng hóa XNK qua cảng. Với điểm nổi bật hàng hóa được thông quan ngay tại cầu cảng, giúp rút ngắn thời gian thông quan, giải phóng hàng; giảm chi phí lưu, đảo chuyển và nâng hạ container. Cục Hải quan TPHCM đã cùng doanh nghiệp kinh doanh cảng tháo gỡ khó khăn, nhanh chóng giải phóng hàng, qua đó tăng sức chứa bãi lưu container, khả năng tiếp nhận tàu, chủ động kinh doanh, khai thác cảng, đồng thời giảm thời gian giải phóng hàng, giảm chi phí làm hàng cho doanh nghiệp, nâng cao năng lực quản trị của cơ quan Hải quan,

Hiến kế hoàn thiện hệ thống pháp luật

Là đơn vị lớn nhất cả nước với đặc thù địa bàn quản lý đa dạng, phát sinh hầu hết các loại hình XNK, Cục Hải quan TPHCM thường xuyên bám sát thực tiễn hoạt động để chủ động hiến kế hoàn thiện quy định chính sách pháp luật, cắt giảm thủ tục hành chính, đơn giản hóa - minh bạch hóa quy trình thủ tục hải quan, giải quyết khó khăn, vướng mắc người dân và doanh nghiệp, giảm chi phí xuất nhập khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Cụ thể, tham gia góp ý xây dựng Đề án quản lý chuyên ngành; Đề án Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu do Tổng cục Hải quan xây dựng và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 38/2021/QĐ-TTg ngày 12/1/2021.

Đến nay, trong lúc xây dựng nghị định để thực hiện, Cục Hải quan TPHCM đã chủ động ký các Quy chế phối hợp với các cơ quan kiểm tra chuyên ngành trên địa bàn thanh phố để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Cụ thể là các Quy chế phối hợp giữa Cục Hải quan TPHCM với 10 đơn vị, gồm: Trung tâm Chất lượng nông lâm thủy sản Vùng IV; Công ty TNHH Giám định Vinacontrol TPHCM; Trung tâm Giám định và Chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy (VIETCERT); Công ty SGS Việt Nam; Công ty cổ phần Giám định và Khử trùng (FCC); Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM, Viện Y tế công cộng TPHCM; Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng 3; Trung tâm Kiểm định và Khảo nghiệm thuốc Bảo vệ thực vật phía nam; Cơ quan Thú y Vùng VI.

Cục Hải quan TPHCM cũng đã chủ động đề xuất cơ chế đặc thù nhập khẩu hàng hóa giai đoạn cao điểm phòng chống dịch; đề xuất và phối hợp triển khai thành công Đề án thu phí cảng biển theo Nghị quyết 10/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân Thành phố. Tính từ ngày triển khai (1/4/2022) đến nay, đã thu cho ngân sách TPHCM gần 3.000 tỷ đồng.

Đặc biệt, từ năm 2017 đến nay, Cục Hải quan TPHCM đã triển khai và duy trì Chương trình Cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan Hải quan là đối tác tin cậy, đồng hành cùng phát triển, Cục Hải quan TPHCM đã thực hiện các hoạt động cụ thể như: gặp gỡ đối thoại các Tổng Lãnh sự, Lãnh sự, Tham tán Hải quan, Tham tán thương mại; gặp gỡ, đối thoại với hầu hết các cộng đồng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại thành phố Hồ Chí Minh; tổ chức Hội nghị Tôn vinh doanh nghiệp hàng năm… được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận và đánh giá cao.

Với những nỗ lực, sáng tạo không ngừng nghỉ trong công tác cải cách hành chính, tạo thuận lợi thương mại, Cục Hải quan TPHCM vinh dự luôn là đơn vị đứng đầu về cải cách hành chính nhiều năm liên tiếp trong Ngành. Đặc biệt, dù mới là năm thứ 2 tham gia đánh giá Chỉ số cải cách hành chính theo yêu cầu của UBND TPHCM, Hải quan TPHCM đã đạt được xếp loại Tốt với tổng số điểm đứng cao nhất trong Khối cơ quan ngành dọc theo Quyết định số 1128/QĐ-UBND ngày 29/3/2023 về việc công bố kết quả Chỉ số cải cách hành chính của TP.HCM...