Hai hệ thống thay đổi mô hình quản lý tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài

	Mở rộng Cảng hàng không quốc tế Nội Bài để khắc phục quá tải
	Công bố hệ thống quản lý, giám sát tự động tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài
	Triển khai phương thức dẫn đường mới tại cảng hàng không quốc tế Nội Bài

Hàng hóa nhập khẩu được kiểm tra qua máy soi tại kho hàng hóa của Sân bay Nội Bài. Ảnh: TKTS

Đổi mới phương thức quản lý

Trong những năm qua, ngành Hải quan nói chung và Cục Hải quan Hà Nội nói riêng đã triển khai ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong toàn bộ quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK đường biển, đường bộ, và đường sắt. Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT đối với quy trình thủ tục hải quan đối với đường hàng không chưa được triển khai một cách tổng thể, đồng bộ. Do đó, sự kết nối trao đổi thông tin giữa cơ quan Hải quan với các doanh nghiệp kinh doanh cảng và các hãng hàng không vẫn còn nhiều hạn chế, dẫn đến khó khăn cho việc theo dõi, quản lý hàng hóa XNK, thời gian lưu giữ hàng hóa lâu, chi phí lưu kho lớn. Không những thế phương thức quản lý dựa vào kiểm tra hồ sơ giấy và giám sát thủ công khó đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan trong bối cảnh khối lượng công việc cần thực hiện ngày cành tăng, vượt xa nguồn lực về con người của cơ quan Hải quan.

Trong bối cảnh đó, Cục Hải quan Hà Nội đã chủ động nghiên cứu, đề xuất và được Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan giao là đơn vị đầu tiên của ngành Hải quan triển khai thí điểm Hệ thống một cửa quốc gia và Hệ thống giám sát hải quan tự động tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, với mục tiêu là hình thành hệ thống CNTT đồng bộ, hoàn chỉnh, quản lý, giám sát tự động được toàn bộ hàng hóa từ khi đưa vào đến khi đưa ra khỏi kho hàng không nhanh chóng, chính xác, cung cấp dịch vụ công trực tuyến mọi lúc, mọi nơi, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động XNK.

Cục Hải quan Hà Nội đã tập trung nguồn lực, quyết liệt và khẩn trương triển khai thực hiện, thành lập Ban triển khai, tổ chức, đôn đốc các đơn vị phối hợp thực hiện đồng thời các nhóm công việc như: phối hợp với Cục Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan, Cục Giám sát quản lý về hải quan rà soát, hoàn thiện bài toán nghiệp vụ, yêu cầu chức năng hệ thống và quy trình quản lý; làm việc với Cảng hàng không quốc tế Nội Bài kết nối tự động với cổng thông tin một cửa quốc gia và hệ thống quản lý khai thác bay của cảng. Song song đó, đơn vị cùng các doanh nghiệp kho và Vietnam Airlines khảo sát hiện trạng, nghiên cứu các chuẩn quốc tế kết nối trong lĩnh vực hàng không và triển khai kết nối, trao đổi thông tin tự động qua hệ thống; nghiên cứu áp dụng số quản lý hàng hóa theo khuyến nghị của Tổ chức Hải quan thế giới. Số quản lý này được sử dụng thống nhất để trao đổi thông tin, quản lý hàng hóa từ trước thời điểm hàng hóa đến cho tới khi hàng hóa được vận chuyển qua khu vực giám sát hải quan; sử dụng mã vạch QRCODE để nâng cao tính tự động của hệ thống…

Trên cơ sở những kết quả đã đạt được sau hơn 2 năm triển khai thí điểm, mới đây Tổng cục Hải quan đã có thông báo triển khai chính thức Hệ thống một cửa quốc gia và Hệ thống giám sát hải quan tự động tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài từ ngày 14/8/2020, từ đó làm cơ sở để triển khai trên toàn bộ các Cảng hàng không sân bay quốc tế trong cả nước.

Đáp ứng mục tiêu cải cách và quản lý

Theo đánh giá của Cục Hải quan Hà Nội, việc triển khai hệ thống đã mang lại lợi ích lớn cho cơ quan Hải quan trong công tác quản lý, đảm bảo công tác cải cách hiện đại hóa, ứng dụng CNTT trong thủ tục hải quan; nâng cao hiệu lực, hiệu quả cho hoạt động kiểm tra, quản lý giám sát của cơ quan hải quan. Thời gian kiểm tra, giám sát, thông quan hàng hóa từ trung bình khoảng 3h - 6h giảm xuống dưới 10 phút đối với mỗi lô hàng.

Hơn nữa, việc triển khai hai hệ thống trên cũng tạo tiền đề để áp dụng quản lý rủi ro trong quá trình thực hiện kiểm tra, giám sát chặt chẽ, đảm bảo tập trung vào các chuyến bay, các đối tượng trọng điểm, ngăn chặn các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua các cảng hàng không quốc tế, trong bối cảnh lưu lượng hàng hóa lưu thông rất lớn, trung bình mỗi ngày có 200 chuyến bay quốc tế và trên 5.300 lô hàng được làm thủ tục tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài. Những tiện ích trên hệ thống giúp cán bộ công chức hải quan tra cứu, đối soát thông tin vận đơn trên tờ khai hải quan do người khai hải quan khai báo, xuất trình với thông tin vận đơn do hãng hàng không, người phát hành vận đơn khai báo, nhằm đấu tranh, phát hiện, ngăn chặn kịp thời (trước, trong và sau thông quan) hành vi sửa thông tin vận đơn, làm giả vận đơn để thực hiện hành vi gian lận thương mại, buôn lậu qua đường hàng không.

Còn đối với doanh nghiệp kinh doanh kho và hãng hàng không, với việc triển khai hai hệ thống trên đã đảm bảo cho các doanh nghiệp kinh doanh kho bãi, hãng hàng không thực hiện kết nối trao đổi thông tin với cơ quan Hải quan bằng hình thức điện tử thay nộp hồ sơ giấy thủ công, giúp tiết kiệm được thời gian, chi phí, nhân lực, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Hệ thống một cửa quốc gia và Hệ thống quản lý, giám sát hải quan tự động đảm bảo tiếp cận chuẩn mực theo thông lệ quốc tế về kết nối giữa cơ quan Hải quan với các doanh nghiệp ngành hàng không.

Đặc biệt đối với các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động XNK, Hệ thống giám sát hải quan tự động tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp trong hoạt động XNK, giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu tiết kiệm được thời gian, chi phí đi lại, chi phí lưu kho bãi, nâng cao hiệu quả kinh tế.