Theo đó, đối với quy định về kiểm dịch thực vật, tại khoản 3 Điều 3 Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật thì: “Kiểm dịch thực vật là hoạt động ngăn chặn, phát hiện, kiểm soát đối tượng kiểm dịch thực vật, đối tượng phải kiểm soát và sinh vật gây hại lạ”.
Trình tự thủ tục kiểm dịch thực vật NK được quy định tại Điều 7 Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT được sửa đổi, bổ sung tại khoản 2 Điều 1 Thông tư 34/2018/TT-BNNPTNT và khoản 4 Điều 2 Thông tư 15/2021/TT-BNNPTNT của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) quy định trình tự, thủ tục kiểm dịch thực vật XNK, quá cảnh và sau NK vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật.
Tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 31/2018/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa: “Xuất xứ hàng hóa là nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ nơi sản xuất ra toàn bộ hàng hóa hoặc nơi thực hiện công đoạn chế biến cơ bản cuối cùng đối với hàng hóa trong trường hợp có nhiều nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ tham gia vào quá trình sản xuất ra hàng hóa đó”.
 |
| Ảnh minh họa. Ảnh: N.H |
Như vậy, việc kiểm tra xác minh xuất xứ, nguồn gốc hàng hóa và việc kiểm dịch thực vật là hai hoạt động quản lý chuyên ngành riêng biệt. Việc kiểm dịch được thực hiện độc lập, căn cứ vào quy định pháp luật chuyên ngành về kiểm dịch thực vật, không phụ thuộc vào kết quả xác minh xuất xứ hay xử lý vi phạm của cơ quan Hải quan.
Theo đó, việc cơ quan kiểm dịch chờ kết quả kiểm tra xác minh, nguồn gốc xuất xứ của lô hàng cũng như biện pháp xử lý hành vi vi phạm (nếu có) của cơ quan Hải quan làm cơ sở để giải quyết thủ tục kiểm dịch đối với lô hàng NK là không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan và không có cơ sở pháp lý.
Liên quan đến quy định về đưa hàng về bảo quản, tại khoản 1 Điều 32 Thông tư 38/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính nêu, trường hợp cơ quan kiểm dịch cho phép đưa hàng hóa về các địa điểm kiểm dịch trong nội địa theo quy định của pháp luật để kiểm dịch thì cơ quan Hải quan căn cứ xác nhận của cơ quan Kiểm dịch tại Giấy đăng ký kiểm dịch hoặc Giấy tạm cấp kết quả kiểm dịch thực vật (đối với hàng có nguồn gốc thực vật) hoặc chứng từ khác của cơ quan Kiểm dịch để giải quyết cho đưa hàng về địa điểm kiểm dịch. Căn cứ trên kết luận kiểm tra của cơ quan chuyên ngành, cơ quan Hải quan quyết định việc thông quan hàng hóa cho DN.
Trường hợp phát sinh vướng mắc về trình tự thủ tục kiểm dịch thực vật đối với lô hàng điều NK, Cục Hải quan đề nghị Hiệp hội Điều Việt Nam liên hệ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để được hướng dẫn, giải quyết vướng mắc.
Đối với quy định về ghi nhãn đối với hàng hóa NK, theo Cục Hải quan, tại khoản 3 Điều 3 Nghị định 43/2017/NĐ-CP thì nhãn gốc của hàng hóa là nhãn thể hiện lần đầu do tổ chức, cá nhân sản xuất hàng hóa gắn trên hàng hóa, bao bì thương phẩm của hàng hóa; Điều 10 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung tại khoản 5 Điều 1 Nghị định 111/2021/NĐ-CP quy định nhãn gốc của hàng hóa NK vào Việt Nam bắt buộc phải thể hiện các nội dung sau bằng tiếng nước ngoài hoặc tiếng Việt khi làm thủ tục thông quan: “Tên hàng hóa; xuất xứ hàng hóa; tên hoặc tên viết tắt của tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa ở nước ngoài”.
Theo đó, khi làm thủ tục thông quan, cơ quan Hải quan căn cứ quy định hiện hành, đối chiếu với thực tế lô hàng NK để kiểm tra các nội dung bắt buộc trên nhãn gốc của hàng hóa NK theo quy định;
Cũng tại Điều 15 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung tại khoản 7 Điều 1 Nghị định 111/2021/NĐ-CP quy định về xuất xứ hàng hóa: “Tổ chức, cá nhân sản xuất, XNK tự xác định và ghi xuất xứ hàng hóa của mình bảo đảm trung thực, chính xác, tuân thủ các quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa XNK, hàng hóa sản xuất tại Việt Nam hoặc các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia”.
Do đó, đối chiếu với các văn bản pháp luật hiện hành và vướng mắc, kiến nghị của Hiệp hội Điều Việt Nam, Cục Hải quan cho biết, trường hợp DN sử dụng bao bì cũ, có dán nhãn hàng hóa trên bao bì cũ thì nhãn gốc của hàng hóa NK khi làm thủ tục hải quan phải thể hiện đầy đủ các nội dung bắt buộc theo Điều 10 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung tại khoản 5 Điều 1 Nghị định 111/2021/NĐ-CP và cơ quan Hải quan căn cứ để kiểm tra, đối chiếu với thực tế lô hàng NK với hồ sơ hải quan.
Trường hợp nhãn gốc hàng hóa NK không thể hiện đầy đủ hoặc ghi không đúng các nội dung bắt buộc khi làm thủ tục thông quan là không phù hợp với quy định tại Điều 10 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung tại khoản 5 Điều 1 Nghị định 111/2021/NĐ-CP và bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.
Cục Hải quan đề nghị Hiệp hội Điều Việt Nam hướng dẫn DN thành viên căn cứ các quy định hiện hành để thực hiện và liên hệ chi cục hải quan khu vực được hướng dẫn cụ thể.
Quá trình thực hiện nếu còn vướng mắc phát sinh về ghi nhãn hàng hóa NK, Cục Hải quan cũng đề nghị Hiệp hội Điều Việt Nam liên hệ với Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chủ trì soạn thảo Nghị định 43/2017/NĐ-CP và Nghị định 111/2021/NĐ-CP để được hướng dẫn cụ thể.
