Bài 4: Lợi ích thiết thực, doanh nghiệp mong mở rộng Chương trình doanh nghiệp tuân thủ

Phó Chi cục trưởng Hải quan khu vực II Đỗ Thanh Quang cùng đoàn công tác đến thăm và làm việc với Công ty Intel Việt Nam. Ảnh: T.H

Đa dạng hình thức hỗ trợ doanh nghiệp

Quản lý địa bàn có số lượng doanh nghiệp XNK lớn, với trên 50.000 doanh nghiệp, Chi cục Hải quan khu vực II đã triển khai nhiều giải pháp khuyến khích doanh nghiệp tham gia Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan (gọi tắt là Chương trình).

Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực II Đỗ Thanh Quang, Chi cục Hải quan khu vực II đã chủ động xây dựng kế hoạch hành động gửi các doanh nghiệp tham gia và thông báo định kỳ về tình hình hoạt động XNK, tình hình vi phạm pháp luật hải quan và đưa các khuyến nghị tác động đến mức độ tuân thủ của doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả tuân thủ của doanh nghiệp. Đồng thời Chi cục Hải quan khu vực II đã triển khai tuyên truyền thông qua nhiều hình thức nhằm khuyến khích, vận động doanh nghiệp tham gia.

Bên cạnh đó, đơn vị cũng triển khai xác nhận tư cách thành viên trên Hệ thống VNACCS/VCIS, Hệ thống thông tin quản lý rủi ro và gửi danh sách các doanh nghiệp tham gia cho tất cả các đơn vị thuộc và trực thuộc chi cục để hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, nâng cao sự hỗ trợ cho doanh nghiệp thành viên.

Các đơn vị cũng bố trí số điện thoại đường dây nóng riêng để thực hiện giải đáp vướng mắc kịp thời về thủ tục hải quan trong 24 giờ kể từ khi tiếp nhận yêu cầu, đề nghị hỗ trợ của doanh nghiệp thành viên.

Tại các đội hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu đều bố trí cửa ưu tiên, biển chỉ dẫn để kiểm tra hồ sơ, đồng thời phân công công chức có trình độ để kiểm tra hồ sơ, hàng hóa doanh nghiệp tham gia Chương trình; các đơn vị được sự chỉ đạo của lãnh đạo trong việc phối hợp với doanh nghiệp kinh doanh kho bãi cảng bố trí khu vực riêng để các doanh nghiệp thành viên thuận tiện nhận hàng. Đặc biệt, bố trí, phân công lãnh đạo đội, công chức theo dõi, đôn đốc thực hiện theo các yêu cầu của các đơn vị đầu mối về việc hỗ trợ doanh nghiệp thành viên.

Tờ khai hải quan của doanh nghiệp được phân cho các công chức có trình độ nghiệp vụ cao thực hiện kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa để hỗ trợ tốt nhất cho doanh nghiệp, tạo điều kiện để thông quan hàng nhanh chóng. Nếu có trường hợp phát sinh, các đội công tác chủ động đề xuất các phương án để xử lý kịp thời cho doanh nghiệp hoặc báo cáo lên cấp trên đối với các trường hợp vượt thẩm quyền.

Cùng với đó, đơn vị đã xây dựng quy chế phối hợp với đơn vị kho bãi cảng để có khu vực riêng cho việc kiểm tra thực tế hàng hoá của doanh nghiệp thành viên; phân công lãnh đạo chi cục, công chức theo dõi, đôn đốc thực hiện theo các yêu cầu của các đơn vị đầu mối về việc hỗ trợ doanh nghiệp thành viên.

Đặc biệt, đơn vị phổ biến toàn văn Quyết định số 2790/QĐ-TCHQ ngày 04/12/2024 của Tổng cục Hải quan và nội dung Chương trình được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của đơn vị trong đó có cụ thể hóa một số điểm mới của Chương trình so với Chương trình thí điểm trước đây, các hoạt động, lợi ích của Chương trình đối với doanh nghiệp tham gia.

Với việc đa dạng hình thức tuyên truyền, hỗ trợ doanh nghiệp, lượng doanh nghiệp tham gia Chương trình ngày một tăng. Đến nay, trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh có 20 doanh nghiệp tham gia Chương trình.

Đặc biệt, trên địa bàn Bình Dương có 40 doanh nghiệp tham gia Chương trình. Hầu như các doanh nghiệp tham gia chương trình xếp hạng doanh nghiệp và mức độ tuân thủ của doanh nghiệp đều vẫn giữ ổn định. Đáng chú ý có 1 doanh nghiệp tăng mức độ tuân thủ.

Mở rộng để hỗ trợ doanh nghiệp tốt hơn

Sau khi ký kết, qua theo dõi đánh giá tình hình mức độ tuân thủ của các doanh nghiệp thành viên, Chi cục Hải quan khu vực II nhận định, các doanh nghiệp đã có sự chuyển biến tích cực trong tuân thủ pháp luật hải quan, có 4 doanh nghiệp nâng mức độ tuân thủ từ mức 4: tuân thủ trung bình và mức 3: tuân thủ cao lên mức 2: tuân thủ rất cao.

Với những kết quả đã đạt được, Chương trình nhận được nhiều phản hồi tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp khi được hưởng các lợi ích trong việc được giảm tỷ lệ kiểm tra, hỗ trợ làm thủ tục hải quan thuận lợi, chủ động phòng tránh các vi phạm trong quá trình hoạt động xuất nhập khẩu.

Doanh nghiệp tham gia Chương trình được làm thủ tục hải quan tại cửa ưu tiên. Ảnh: T.H

Thêm vào đó, các doanh nghiệp đều nhận thấy, việc tham gia Chương trình đưa quan hệ đối tác giữa cơ quan Hải quan và doanh nghiệp trở thành đối tác tin cậy, các doanh nghiệp không ngừng lan tỏa những lợi ích của Chương trình đến với các đối tác, doanh nghiệp xuất nhập khẩu khác. Đồng thời, cũng giúp doanh nghiệp trong việc quản lý, kiểm soát tình hình hoạt động XNK của mình, chủ động phòng tránh vi phạm. Đây chính là yếu tố tiên quyết để nâng cao mức độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp.

Là một trong những doanh nghiệp tham gia Chương trình từ khi còn thực hiện thí điểm, ông Trần Văn Úc, Trưởng phòng XNK, Công ty TNHH Panasonic cho rằng, cơ quan Hải quan đã làm tốt vai trò hướng dẫn doanh nghiệp nâng cao tính tuân thủ.

Theo ông Trần Văn Úc, trong hoạt động XNK, doanh nghiệp muốn làm tốt, đúng quy định cần nâng cao tính tuân thủ pháp luật hải quan. Từ hiệu quả thực tế qua công tác tham vấn, hỗ trợ, hướng dẫn của Hải quan Bình Dương (cũ) hiện là Chi cục Hải quan khu vực II trong thời gian qua, doanh nghiệp rất mong muốn được cơ quan Hải quan tổ chức nhiều hơn nữa các lớp tập huấn nghiệp vụ chuyên đề để hướng dẫn thủ tục, văn bản mới cho doanh nghiệp. Qua đó, giúp doanh nghiệp nắm vững các quy định pháp luật hải quan, thực hiện đúng, tránh được sai sót.

Được nâng mức tuân thủ sau khi tham gia Chương trình, ông Vũ Văn Tuyên, Giám đốc XNK Công ty CP dược liệu Trung ương 2 chia sẻ, doanh nghiệp được hệ thống thông tin ngành Hải quan ghi nhận đánh giá tuân thủ xếp hạng tăng 2 bậc. “Việc tăng được hạng mức tuân thủ pháp luật hải quan ngoài việc giúp doanh nghiệp tránh được các sai sót trong quá trình làm thủ tục hải quan, không bị xử phạt vi phạm hành chính, còn giúp doanh nghiệp tạo được uy tín cao đối với khách hàng, đối tác…”, ông Vũ Văn Tuyên đánh giá.

Cũng được tăng từ hạng 3 lên hạng 2 sau một năm tham gia Chương trình tuân thủ pháp luật hải quan, đại diện Công ty Pepsico Việt Nam cho biết, công ty là một trong những doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài được Cục Hải quan TPHCM (nay là Chi cục Hải quan khu vực II) chọn ký kết tham gia Chương trình tuân thủ pháp luật hải quan trong đợt đầu tiên. Ngoài việc được hỗ trợ nâng cao mức độ tuân thủ, từ đó giảm tỷ lệ kiểm tra đối với hàng hóa XNK, doanh nghiệp được hưởng các ưu đãi về thủ tục trong quá trình tự nguyện tuân thủ pháp luật; được ưu tiên hỗ trợ, đảm bảo tạo thuận lợi tối đa để giải quyết khi doanh nghiệp thực hiện thủ tục XNK tại cửa khẩu...

Với số lượng doanh nghiệp lớn, để đáp ứng yêu cầu mở rộng Chương trình, lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực II cho rằng, cần nghiên cứu và phát triển một phần mềm riêng về Chương trình để tương tác giữa Hải quan và doanh nghiệp, tạo điều kiện cho phép doanh nghiệp thành viên có thể tự tra cứu các thông tin đang được cơ quan Hải quan cung cấp theo từng quý tại thông báo định kỳ thông tin về tình hình hoạt động của công ty như: số lượng tờ khai, loại hình, kim ngạch, mức độ và nguyên nhân doanh nghiệp xếp vào mức độ tuân thủ hiện tại...

Điều này không những giúp cho doanh nghiệp có thể kịp thời kiểm soát hạn chế rủi ro trong nội bộ doanh nghiệp mà còn chủ động điều chỉnh, khắc phục các sai sót, vi phạm thông qua trong việc thực hiện thông báo định kỳ cho doanh nghiệp.

Đối với các công ty kinh doanh kho, cảng cần phối hợp với cơ quan Hải quan để có cơ chế ưu tiên cửa riêng, xếp dỡ hàng hoá nhanh chóng, giảm tối đa thời gian giao nhận hàng cho doanh nghiệp.