Thông tư 40 mở đường tiết giảm chi phí cho doanh nghiệp xuất khẩu

C/O — chứng từ xuất xứ giúp hàng Việt hưởng ưu đãi thuế và thông quan thuận lợi.

Bộ Công thương chính thức ban hành Thông tư số 40/2025/TT-BCT quy định về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa và chấp thuận bằng văn bản cho thương nhân tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa xuất khẩu.

Thông tư có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, là bước cụ thể hóa quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại theo Nghị định số 146/2025/NĐ-CP của Chính phủ.

Điểm nổi bật nhất của Thông tư 40 là việc xác lập rõ ràng hai nhóm chủ thể có thẩm quyền thực hiện việc cấp C/O và văn bản chấp thuận tự chứng nhận xuất xứ.

Theo đó, Cục Xuất nhập khẩu thuộc Bộ Công Thương tiếp tục là cơ quan chủ trì, đồng thời mở rộng quyền hạn cho các tổ chức được Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương giao nhiệm vụ.

Sự phân quyền mạnh mẽ này nhằm đảm bảo tính thống nhất, toàn diện trong công tác quản lý nhà nước về xuất xứ hàng hóa, đồng thời phù hợp với chủ trương của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Đặc biệt, việc triển khai cấp C/O và văn bản chấp thuận phải được thực hiện mà không làm gián đoạn các điều ước hoặc thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Để được giao nhiệm vụ quan trọng này, các cơ quan, tổ chức cần đáp ứng những điều kiện chặt chẽ. Đó là việc đảm bảo đội ngũ nhân lực đủ năng lực, được đào tạo và tập huấn kiến thức chuyên sâu về xuất xứ hàng hóa, có tài khoản thu phí chứng nhận xuất xứ hàng hóa.

Một yếu tố không thể thiếu trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay là hạ tầng số ổn định để triển khai Hệ thống quản lý và cấp chứng nhận xuất xứ điện tử của Bộ Công Thương (eCoSys) tại địa chỉ www.ecosys.gov.vn. Hệ thống này đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện thông suốt quy trình thu phí, cấp C/O dưới dạng điện tử và truyền dữ liệu.

Ngoài ra, việc có khu vực lưu trữ riêng cùng trang thiết bị cần thiết cho hồ sơ, chứng từ cũng là yêu cầu bắt buộc. Việc đáp ứng các điều kiện này được thực hiện trên cơ sở tự đánh giá và báo cáo cho cấp trên.

Với vai trò mới được phân quyền, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm lớn trong việc tổ chức triển khai công tác cấp C/O và văn bản chấp thuận trong vòng 90 ngày kể từ ngày Thông tư có hiệu lực. Đồng thời, các địa phương cũng cần công bố công khai thông tin quản lý nhà nước về xuất xứ hàng hóa, hướng dẫn thương nhân, cũng như giám sát và xử lý vi phạm trong quá trình thực hiện.

Các tổ chức được UBND cấp tỉnh giao nhiệm vụ cũng phải duy trì các điều kiện đã được quy định, thực hiện đúng quy trình, thủ tục cấp C/O, đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Những tổ chức này cũng cần theo dõi, hướng dẫn thương nhân, kiểm tra xác minh các C/O đã cấp và báo cáo định kỳ về tình hình cấp C/O và thu phí.

Về phía Bộ Công Thương, Cục Xuất nhập khẩu sẽ giữ vai trò chủ trì trong việc tổng hợp tình hình, xây dựng chương trình đào tạo, và kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất các cơ quan cấp C/O. Trong khi đó, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chịu trách nhiệm quản lý hạ tầng kỹ thuật của Hệ thống eCoSys, đảm bảo kết nối dữ liệu với Cổng thông tin một cửa quốc gia, tạo tài khoản và cấp mã số cho các đơn vị có thẩm quyền.

Thông tư số 40/2025/TT-BCT không chỉ là một quy định pháp luật mới mà còn là một bước tiến quan trọng hướng tới cải cách hành chính, minh bạch hóa quy trình và ứng dụng công nghệ số vào công tác quản lý xuất xứ hàng hóa. Điều này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam, giúp họ nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế toàn cầu.