Thẩm quyền quản lý việc tái nhập hàng hóa đã xuất khẩu

Danh mục cấm NK thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Xây dựng

Để có căn cứ hướng dẫn DN, Bộ Tài chính (Cục Hải quan) đã có văn bản số 11240/BTC-CHQ ngày 23/7/2025 trao đổi với Bộ Xây dựng liên quan đến việc tái NK xe ô tô, phụ tùng xe ô tô đã XK.

Về việc này, theo Bộ Xây dựng, tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 69/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý ngoại thương nêu rõ, xe ô tô tay lái bên phải; phụ tùng, động cơ đã qua sử dụng của xe ô tô thuộc Danh mục hàng hóa cấm NK và thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng).

Tại khoản 2 Điều 10 Luật Quản lý ngoại thương và khoản 3 Điều 5 Nghị định 69/2018/NĐ-CP quy định Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định cho phép NK hàng hóa cấm NK nhằm phục vụ mục đích phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học.

Ảnh minh họa. Ảnh: T.H

Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng, ngày 12/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 146/2025/NĐ-CP quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại. Theo đó khoản 1 Điều 28 Nghị định 146/2025/NĐ-CP đã phân quyền nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ tại Luật Quản lý ngoại thương như sau “Nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ quyết định cho phép XNK hàng hóa quy định tại khoản 1 Điều 10 Luật Quản lý ngoại thương nhằm phục vụ mục đích đặc dụng, bảo hành, phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, y tế, sản xuất dược phẩm, bảo vệ quốc phòng, an ninh quy định tại khoản 2 Điều 10 Luật Quản lý ngoại thương do bộ, cơ quan ngang bộ có thẩm quyền quản lý thực hiện”.

Ngoài ra, tại khoản 2 Điều 15 Nghị định 69/2018/NĐ-CP quy định “Thương nhân được tạm nhập hàng hóa mà thương nhân đã XK để tái chế, bảo hành theo yêu cầu của thương nhân nước ngoài và tái XK trả lại thương nhân nước ngoài. Thủ tục tạm nhập, tái xuất thực hiện tại cơ quan Hải quan, không phải có Giấy phép tạm nhập, tái xuất”.

Đối chiếu với các quy định hiện hành, Bộ Xây dựng cho rằng, trường hợp DN NK xe ô tô tay lái bên phải; phụ tùng, động cơ đã qua sử dụng của xe ôtô (thuộc Danh mục hàng hóa cấm NK) nhằm phục vụ mục đích đặc dụng, bảo hành, phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học thì phải được Bộ Xây dựng cho phép.

Phải được Thủ tướng Chính phủ quyết định cho phép

Trước đó, liên quan đến vấn đề này Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã trả lời công văn số 52/CHQ-GSQL ngày 10/3/2025 của Cục Hải quan về vướng mắc liên quan đến tạm nhập, tái xuất hàng hóa theo hình thức khác của DN.

Theo đó, Cục Xuất nhập khẩu cho biết, tại khoản 1 Điều 41 Luật Quản lý ngoại thương quy định: “Trừ trường hợp kinh doanh tạm nhập, tái xuất quy định tại Điều 39 của Luật này, thương nhân được tạm nhập vào Việt Nam hàng hóa không thuộc Danh mục hàng hóa cấm XNK; hàng hóa không thuộc diện tạm ngừng XK, tạm ngừng NK theo hợp đồng với nước ngoài để phục vụ mục đích bảo hành, bảo dưỡng, thuê, mượn hoặc để sử dụng vì mục đích khác trong một khoảng thời gian nhất định rồi tái xuất chính hàng hóa đó ra khỏi Việt Nam”.

Công chức Hải quan hướng dẫn DN hoàn thiện thủ tục hải quan Ảnh: H.Nụ

Và tại khoản 2 Điều 15 Nghị định 69/2018/NĐ-CP đã quy định rõ, thương nhân được tạm nhập hàng hóa mà thương nhân đã XK để tái chế, bảo hành theo yêu cầu của thương nhân nước ngoài và tái XK trả lại thương nhân nước ngoài. Thủ tục tạm nhập, tái xuất thực hiện tại cơ quan Hải quan, không phải có Giấy phép tạm nhập, tái xuất.

Theo đó, Cục Xuất nhập khẩu cho rằng, về nguyên tắc, việc tạm nhập hàng hóa mà thương nhân đã XK để tái chế, bảo hành theo yêu cầu của thương nhân nước ngoài, sau đó tái xuất trả lại thương nhân nước ngoài theo quy định tại khoản 2 Điều 15 Nghị định 69/2018/NĐ-CP phải đảm bảo tuân thủ theo quy định tại khoản 1 Điều 41 Luật Quản lý ngoại thương.

Do đó, căn cứ thực tế của hàng hóa và đối chiếu các quy định hiện hành, Cục Xuất nhập khẩu cho rằng, trường hợp xác định các phụ tùng, linh kiện, động cơ, pin xe điện đã qua sử dụng, được tháo rời từ ô tô do chính DN sản xuất, XK thuộc Danh mục hàng hóa cấm NK theo quy định pháp luật thì DN không được tạm nhập, tái xuất hàng hóa vào Việt Nam theo quy định tại khoản 1 Điều 41 Luật Quản lý ngoại thương.

Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh về điều này, việc DN tái nhập về Việt Nam ô tô tay lái nghịch đã sản xuất, XK trước đó để sửa chữa, điều chỉnh, sau đó xuất sang thị trường nước ngoài khác, không thuộc phạm vi điều chỉnh của hoạt động tạm nhập, tái xuất quy định tại khoản 1 Điều 29 Luật Thương mại, khoản 1 Điều 41 Luật Quản lý ngoại thương và Điều 15 Nghị định 69/2018/NĐ-CP.

Liên quan đến NK hàng hóa cấm NK, tại khoản 2 Điều 10 Luật Quản lý ngoại thương và khoản 3 Điều 5 Nghị định 69/2018/NĐ-CP quy định: Thủ tướng Chính phủ quyết định cho phép XNK hàng hóa cấm XNK nhằm phục vụ mục đích đặc dụng, bảo hành, phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, y tế, sản xuất dược phẩm, bảo vệ quốc phòng, an ninh.

Theo đó, Cục Xuất nhập khẩu cho rằng, trường hợp DN có nhu cầu NK ô tô tay lái nghịch, linh kiện, phụ tùng ô tô đã qua sử dụng, thuộc diện cấm NK, DN cần nghiên cứu các quy định và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.