Sửa Luật Hải quan hướng đến đột phá phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo

Xin ông cho biết lý do sửa đổi, bổ sung một số quy định tại Luật Hải quan lần này?

Trong bối cảnh thế giới ngày càng phát triển mạnh mẽ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Cục Hải quan đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thích ứng và triển khai các chính sách liên quan.

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia chính là kim chỉ nam cho những bước tiến đột phá về khoa học, công nghệ, đầu tư, đầu tư công, mua sắm công, ngân sách nhà nước, tài sản công, sở hữu trí tuệ… trong đó có lĩnh vực hải quan.

Ông Âu Anh Tuấn.

Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 192/2025/QH15 và Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội, Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Tài chính (Cục Hải quan) đã tổ chức rà soát các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành trong lĩnh vực hải quan để đề xuất những chính sách đột phá, tháo gỡ kịp thời điểm nghẽn về pháp luật, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu 8%.

Với mục tiêu trên, dự thảo Luật Hải quan lần này đã sửa đổi, bổ sung về điều kiện áp dụng và chế độ ưu tiên đối với doanh nghiệp công nghiệp bán dẫn, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp thành lập mới từ dự án đầu tư sản xuất sản phẩm công nghệ cao; doanh nghiệp thực hiện dự án sản xuất sản phẩm công nghệ số trọng điểm, dự án xây dựng trung tâm trí tuệ nhân tạo, trung tâm tính toán hiệu năng cao trí tuệ nhân tạo...

Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu tại chỗ.

Ông có thể cho biết cụ thể hơn các nội dung tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hải quan?

Công nghiệp bán dẫn là cốt lõi của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 5, là động lực phát triển nền tảng cho các tiến bộ về khoa học, công nghệ.

Hiện nay nhiều nước trong khu vực và trên thế giới đã có các chính sách thu hút nguồn lực đầu tư nước ngoài và trong nước nhằm phát triển ngành công nghiệp bán dẫn như chính sách tạo thuận lợi thương mại mà ưu đãi thủ tục hải quan là một phần trong đó.

Nhằm tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo Luật Hải quan đã sửa đổi quy định về điều kiện áp dụng chế độ ưu tiên và chế độ ưu tiên cho các doanh nghiệp này.

Theo đó, doanh nghiệp không cần điều kiện tuân thủ pháp luật hải quan, pháp luật thuế trong 2 năm liên tiếp và điều kiện về kim ngạch. Với quy định này, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo.

Ngoài ra, dự thảo còn đề cập tới vấn đề nào khác nhằm tạo thuận lợi thương mại, trong bối cảnh các bộ, ngành đang nỗ lực kiến tạo các động lực cho tăng trưởng, thưa ông?

Để minh bạch về chế độ ưu tiên, dự thảo Luật Hải quan đã bổ sung quy định chế độ ưu tiên đối với doanh nghiệp này được áp dụng đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao, công nghệ số trọng điểm theo danh mục do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với bộ quản lý ngành, lĩnh vực để thống nhất ban hành.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ trong việc thực hiện nhiệm vụ tập trung tháo gỡ các vướng mắc về thể chế, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi; nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về xuất nhập khẩu hàng hoá, đặc biệt là hoạt động mua bán hàng hoá giữa các doanh nghiệp chế xuất hoạt động trong nước để giảm thời gian thông quan và thủ tục tương đương với các nước trong khu vực.

Đồng thời xuất phát từ thực tiễn quản lý, kiểm tra, giám sát hải quan, cần phải tháo gỡ điểm nghẽn về pháp lý, tạo hành lang pháp lý rõ ràng minh bạch, thống nhất và ổn định cho hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ, dự thảo Luật Hải quan đã bổ sung 1 điều quy định về kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ.

Theo đó, sẽ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp về thời gian, chi phí, đồng thời loại bỏ các điểm nghẽn, đảm bảo ổn định chính sách, doanh nghiệp tiếp tục thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ.

Trong quá trình xây dựng, Cục Hải quan đã tiến hành lấy ý kiến cộng đồng doanh nghiệp, các Hiệp hội có liên quan và được đánh giá cao.

Xin cảm ơn ông!