 |
| Các diễn giả chia sẻ tại diễn đàn |
Dư địa phát triển lớn
Ngày 04/12/2025, tại Diễn đàn “Thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu” Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp cùng Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ TP. Hồ Chí Minh (HASI) và Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển (IPADS) tổ chức.
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu liên tục tái cấu trúc và cạnh tranh khu vực ngày càng mạnh mẽ, công nghiệp hỗ trợ (CNHT) Việt Nam đứng trước cơ hội lớn từ làn sóng dịch chuyển đầu tư, nhưng đồng thời phải đối mặt với áp lực nâng cấp tiêu chuẩn, giảm chi phí logistics, chuyển đổi xanh và tự động hóa. Các chuyên gia nhận định rằng năng lực của nhiều doanh nghiệp CNHT Việt Nam đã có cải thiện đáng kể, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách so với yêu cầu của các tập đoàn đa quốc gia.
Dẫn số liệu về XNK đối với ngành CNHT, bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc ITPC cho biết, tổng kim ngạch XNK tính đến ngày 15/11/2025 vượt 801 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 410,28 tỷ USD và nhập khẩu đạt 390,74 tỷ USD, tạo ra mức xuất siêu 19,54 tỷ USD. Đáng chú ý, các ngành hàng chủ lực ghi nhận mức tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm 2024, như nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 48,3%, tương ứng 30,01 tỷ USD; nhóm máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng tăng 11,7%, tương ứng 5,33 tỷ USD. Tuy nhiên, cơ cấu nhập khẩu vẫn cho thấy nhu cầu rất lớn về linh kiện và bán thành phẩm, đơn cử như nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 6,62 tỷ USD, cùng nhóm máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng đạt 2,59 tỷ USD.
“Những số liệu trên chỉ rõ dư địa phát triển của CNHT trong nước còn rất lớn, đồng thời đặt ra yêu cầu phải nâng cao năng lực cung ứng để giảm phụ thuộc vào nhập khẩu và nâng tầm vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu”, bà Vân nhấn mạnh.
Tại Diễn đàn, bà Trương Thị Chí Bình - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VASI cho biết, mạng lưới doanh nghiệp CNHT Việt Nam hiện đang có quy mô hơn 420 hội viên và doanh thu đạt hơn 4,58 tỷ USD trong năm 2024, tập trung chủ yếu tại ba trung tâm kinh tế lớn là Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM.
Theo bà Bình, để đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế, cộng đồng doanh nghiệp VASI đã chuẩn hóa hệ thống quản lý chất lượng với hàng loạt chứng nhận quốc tế như ISO 9001, IATF 16949 cho ngành ô tô, AS 9100D cho hàng không, cùng các tiêu chuẩn về môi trường và trách nhiệm xã hội như ISO 14001, SA 8000 hay ISO 50001.
 |
| Bà Trương Thị Chí Bình đưa ra nhiều khuyến nghị cho doanh nghiệp |
Hướng tới giai đoạn 2025-2026, theo bà Trương Thị Chí Bình, VASI đang xây dựng một kế hoạch hành động toàn diện tập trung vào việc tối ưu hóa chất lượng, chi phí và giao hàng, đồng thời tích hợp các yếu tố ESG và số hóa vào hoạt động sản xuất. Hiệp hội khuyến nghị các doanh nghiệp cần tập trung quản trị chi phí, lựa chọn phân khúc khách hàng phù hợp theo quy mô và lĩnh vực, đa dạng hóa đối tác và mở rộng công đoạn sản xuất từ cung cấp linh kiện đơn lẻ sang cụm linh kiện, ứng dụng gia công OEM, ODM và OBM.
Tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu
Ông Nguyễn Ngọc Đăng Khoa - Phó Giám đốc phát triển kinh doanh, Công ty SMC Precision, chỉ ra rằng chuỗi cung ứng toàn cầu đang có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ “Toàn cầu hóa” sang “Khu vực hóa” với chiến lược “Trung Quốc +1”, dẫn đến sự gia tăng nhu cầu dịch chuyển sản xuất từ Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc sang Việt Nam, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong nước trở thành nhà cung ứng cấp 2, cấp 3 cho các tập đoàn đa quốc gia.
Tuy nhiên, để nắm bắt cơ hội này, theo ông Khoa, các nhà cung cấp phải đối mặt với những yêu cầu khắt khe về tự động hóa và chuyển đổi số, trong đó mô hình Smart Factory 4.0 đang trở thành tiêu chuẩn với các yêu cầu truy xuất nguồn gốc 100% qua mã QR và hệ thống MES, kiểm soát chất lượng tự động bằng Vision System và quản lý dữ liệu thời gian thực.
Bên cạnh đó, các yếu tố ESG đã trở thành tiêu chí bắt buộc, đòi hỏi doanh nghiệp phải giảm phát thải CO2, sử dụng năng lượng tái tạo và trải qua các cuộc kiểm toán nghiêm ngặt về ESG.
Trong khuôn khổ Diễn đàn, ông Huỳnh Quang Nhung – Phó Tổng Giám đốc Kinh doanh THACO INDUSTRIES, công bố chiến lược phát triển sản xuất công nghiệp thế hệ mới, trong đó trọng tâm là dự án Khu công nghiệp (KCN) chuyên ngành cơ khí tại TP. Hồ Chí Minh, với tổng diện tích quy hoạch lên đến 786 hecta và tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 75.000 tỷ đồng. Đây là bước đi chiến lược của tập đoàn thành viên THACO nhằm đáp ứng xu thế tự động hóa và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo kế hoạch, dự án dự kiến đi vào hoạt động từ tháng 9/2026. KCN được định hướng sản xuất các sản phẩm công nghiệp có hàm lượng kỹ thuật cao như kết cấu công nghiệp nặng, sản phẩm công nghiệp đường sắt, siêu trường, siêu trọng, cùng các sản phẩm cơ khí và CNHT hoàn thiện. Hệ thống sản xuất tại KCN được thiết kế theo chuỗi giá trị khép kín, từ gia công tạo phôi, gia công cơ khí chính xác đến lắp ráp hoàn thiện, với mục tiêu chiến lược là đẩy mạnh xuất khẩu.
Tại Diễn đàn, các diễn giả cũng tập trung vào việc phân tích xu hướng quốc tế và sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, đánh giá năng lực doanh nghiệp CNHT Việt Nam, mức độ đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và khả năng tham gia vào mạng lưới cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia; đồng thời, trình bày các nghiên cứu về mô hình thành công quốc tế trong phát triển cụm CNHT, đặc biệt từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, để đề xuất các chính sách, cơ chế hỗ trợ phù hợp cho Việt Nam.
