Nỗ lực giúp doanh nghiệp nâng mức độ tuân thủ pháp luật

Lãnh đạo Chi cục Hải quan quản lý các KCN Yên Phong (Cục Hải quan Bắc Ninh) trao Giấy chứng nhận doanh nghiệp thành viên cho đại diện Công ty TNHH Bao bì Zhong Jian Việt Nam.

289 doanh nghiệp tham gia

Tính đến ngày 28/2/2024, cơ quan Hải quan đã ký kết biên bản ghi nhớ với 289 doanh nghiệp tham gia Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan.

Cụ thể, trong giai đoạn 1 (năm 2022), Tổng cục Hải quan đã thực hiện ký kết biên bản ghi nhớ, đồng thời cùng xây dựng Kế hoạch hành động tự nguyện tuân thủ đối với 213 doanh nghiệp thành viên. Trong giai đoạn 2, Tổng cục Hải quan đã đôn đốc và hướng dẫn, các cục hải quan tỉnh, thành phố chủ động tuyên truyền, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia Chương trình và được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận và ủng hộ.

Ông Phạm Duy Khiêm, Giám đốc, Quản lý Chuỗi cung ứng toàn quốc, DKSH Việt Nam: Lợi ích khi tham gia Chương trình doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ DKSH Việt Nam rất tự hào là một trong những doanh nghiệp đầu tiên được Tổng cục Hải quan lựa chọn tham gia Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan. Trong suốt thời gian tham gia, DKSH luôn được cơ quan Hải quan hỗ trợ, hướng dẫn tuân thủ pháp luật hải quan, nhanh chóng giải đáp các vướng mắc, kiến nghị liên quan đến đánh giá tuân thủ pháp luật, chủ động phòng tránh các sai sót trong hoạt động xuất nhập khẩu. Chúng tôi đánh giá rất cao tính thiết thực, hữu ích của Chương trình. Chương trình không chỉ mang lại lợi ích cho riêng doanh nghiệp tham gia, mà đây còn là bước đầu tạo tiền đề vững chắc đối với mục tiêu lan toả các doanh nghiệp khác đồng thời xây dựng môi trường hoạt động tuân thủ pháp luật tự nguyện của cả cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam.

Năm 2023, cơ quan Hải quan đã thực hiện ký kết biên bản ghi nhớ đối với 76 doanh nghiệp, tăng 36% số lượng doanh nghiệp thành viên so với năm 2022 và vượt 16% chỉ tiêu đề ra (theo Quyết định số 123/QĐ-TCHQ ngày 31/1/2023 về việc giao chỉ tiêu cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hải quan, tạo thuận lợi thương mại năm 2023). Cũng tính riêng từ năm 2023 đến nay, tỷ lệ phân luồng tờ khai (Xanh-Đỏ-Vàng) của các doanh nghiệp thành viên đã có sự cải thiện, qua đó, tỷ lệ kiểm tra hồ sơ, kiểm tra hàng hóa giảm đã giúp cho các doanh nghiệp tiết kiệm kinh phí và giảm thời gian thông quan.

Thống kê từ Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan) cho thấy, tình hình phân luồng tờ khai của các doanh nghiệp thành viên trong giai đoạn từ 2022 đến 2/2024, đối với hàng hóa nhập khẩu, tỷ lệ tờ khai luồng Xanh tăng 6,16%; tờ khai luồng Vàng giảm 5,61% và tờ khai luồng Đỏ giảm 0,55%. Tương tự, đối với hàng hóa nhập khẩu, tờ khai luồng Xanh tăng 14,42%; tờ khai luồng Vàng giảm 13,73%; tỷ lệ tờ khai luồng Đỏ giảm 0,69%. Số tờ khai luồng Xanh tăng, ngược lại luồng Vàng, luồng Đỏ giảm là do có sự cải thiện về mức độ tuân thủ pháp luật của 101 doanh nghiệp thành viên (chiếm 136% so với thời điểm trước khi triển khai Chương trình).

Điều đáng nói, mức độ tuân thủ của nhiều doanh nghiệp thành viên đã có sự cải thiện hoặc giữ mức độ tuân thủ ở Mức 2 (Tuân thủ cao), Mức 3 (Tuân thủ trung bình) so với thời điểm trước khi tham gia Chương trình. Mức tuân thủ của doanh nghiệp tăng lên là do doanh nghiệp không phát sinh vi phạm trong quá trình tham gia hoặc vi phạm của doanh nghiệp đã quá thời gian đánh giá (365 ngày kể từ ngày có quyết định xử phạt).

Chuyển động tích cực từ cơ quan Hải quan

Có thể nói, để nâng mức độ tuân thủ của doanh nghiệp, ở các cục hải quan địa phương căn cứ vào nội dung kế hoạch hành động, tình hình thực tế hoạt động doanh nghiệp đã có những cách làm hay, phù hợp. Các đơn vị đã tăng cường công tác tuyên truyền đến cộng đồng doanh nghiệp có mức độ tuân thủ cao, mức độ rủi ro thấp sẽ giảm tỷ lệ tờ khai luồng Vàng, luồng Đỏ, kiểm tra soi chiếu.

Các cục hải quan địa phương đã tiếp nhận và kịp thời hỗ trợ, xử lý các vướng mắc của doanh nghiệp thành viên. Cùng với đó, các đơn vị đã rà soát hồ sơ doanh nghiệp, thực hiện thu thập, cập nhật đầy đủ thông tin của doanh nghiệp vào hệ thống ngành Hải quan, thường xuyên trao đổi các thông tin ảnh hưởng đến mức độ tuân thủ, xếp hạng của doanh nghiệp. Đồng thời, theo dõi, rà soát tình hình hoạt động, mức độ tuân thủ của các doanh nghiệp thành viên, qua đó đưa ra cảnh báo phù hợp, sát với thực tế hoạt động của doanh nghiệp.

Đơn cử như các Cục Hải quan: Bắc Ninh, Quảng Ninh, Bình Dương, Đồng Nai… đã chủ động rà soát việc nợ lệ phí và thông báo ngay cho doanh nghiệp để hoàn thành kịp thời việc nộp lệ phí theo quy định, qua đó góp phần nâng cao mức độ tuân thủ của doanh nghiệp.

Cục Hải quan Bình Dương đã căn cứ vào tình hình hoạt động XNK của doanh nghiệp, thông báo cho doanh nghiệp yêu cầu về số lượng tờ khai cần phải duy trì hoặc cần đạt được để giữ mức độ tuân thủ ở mức cao hoặc nâng cao mức độ tuân thủ của doanh nghiệp.

Còn tại Cục Hải quan Quảng Ninh, ngoài tham gia nhóm chuyên trách của Tổng cục Hải quan, Cục đã thành lập Tổ chuyên trách để trao đổi, nắm bắt thông tin triển khai thông suốt, khoa học. Tại các chi cục hải quan cửa khẩu phân công công chức chuyên quản, cá thể hóa trách nhiệm để công chức chủ động hỗ trợ, giúp doanh nghiệp thành viên cải thiện mức độ tuân thủ pháp luật.

Để tiến tới triển khai chính thức Chương trình, mới đây, Cục Quản lý rủi ro đã phối hợp với Cục Hải quan Quảng Ninh và Cục Hải quan Hải Phòng tổ chức Hội thảo chuẩn bị sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình thí điểm hỗ trợ doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan.

Hội thảo đã tập trung thảo luận, đề ra một số giải pháp triển khai Chương trình trong giai đoạn mới. Đó là, điều kiện, tiêu chí về đối tượng tham gia Chương trình, mời thêm các hiệp hội doanh nghiệp xuất nhập khẩu tham gia với vai trò thành viên danh dự để hỗ trợ, tư vấn. Bố trí nguồn lực để nâng cao hiệu quả của các nhóm hỗ trợ đối với doanh nghiệp thành viên. Đồng thời, thiết lập cơ chế điều phối, cơ chế kiểm tra, giám sát, theo dõi giữa cơ quan Hải quan và các doanh nghiệp thành viên, cũng như nhận diện doanh nghiệp thành viên trên các hệ thống nghiệp vụ của Ngành trên phạm vi toàn quốc.