Khung Tiêu chuẩn SAFE 2025 của WCO - Hướng tới thương mại toàn cầu an toàn, bền vững và đổi mới

Lãnh đạo Cục Hải quan Bắc Ninh (nay là Chi cục Hải quan khu vực V) trao Quyết định công nhận doanh nghiệp ưu tiên cho đại diện Công ty TNHH Luxshare-ICT (Vân Trung), tháng 9/2024.

Phát biểu tại lễ công bố, Tổng Thư ký Tổ chức Hải quan thế giới (WCO), ông Ian Saunders khẳng định: “SAFE FoS 2025 là minh chứng rõ ràng cho cam kết bền vững của WCO đối với một môi trường thương mại quốc tế an toàn, minh bạch và đổi mới.”

Những điểm mới nổi bật trong Khung Tiêu chuẩn SAFE 2025

4 năm qua, WCO đã hợp tác chặt chẽ với các cơ quan Hải quan thành viên, Nhóm Tư vấn khu vực tư nhân và nhiều bên liên quan để rà soát, bổ sung, nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp giữa Hải quan – Doanh nghiệp – Các chủ thể chuỗi cung ứng.

Khung tiêu chuẩn SAFE 2025 kế thừa các giá trị cốt lõi, đồng thời bổ sung 4 nội dung then chốt sau:

Thứ nhất, hợp tác với cơ quan bảo vệ môi trường, đưa ra quy định tăng cường phối hợp với các cơ quan môi trường, gắn thương mại với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Thứ hai, mở rộng Chương trình doanh nghiệp ưu tiên (AEO) đến các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (Micro-sized enterprises along with Small and Medium-sized Enterprises, viết tắt MSMEs). Đây là lần đầu tiên, các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa được đưa vào phạm vi của Chương trình doanh nghiệp ưu tiên mở rộng cơ hội tham gia thương mại an toàn, qua đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Thứ ba, các doanh nghiệp ưu tiên áp dụng Bộ quy tắc đạo đức. Quy định mới này nhằm tăng cường tính minh bạch, liêm chính và trách nhiệm trong chuỗi cung ứng, góp phần nâng cao uy tín và sự công nhận của doanh nghiệp.

Thứ tư, ứng phó các mối đe dọa nội gián (nội bộ), Khung tiêu chuẩn SAFE 2025 nhấn mạnh vai trò phối hợp giữa cơ quan Hải quan và các doanh nghiệp ưu tiên trong việc phòng ngừa rủi ro từ nội gián, nâng cao nhận thức và đào tạo nhân sự về các mối đe dọa này.

Ý nghĩa và triển khai

Khung tiêu chuẩn SAFE 2025 tiếp tục khẳng định ba trụ cột hợp tác gồm: Hợp tác cơ quan Hải quan - cơ quan Hải quan; quan hệ đối tác cơ quan Hải quan - Doanh nghiệp; hợp tác cơ quan Hải quan - các cơ quan khác của Chính phủ.

Việc triển khai đồng bộ ba trụ cột này giúp cân bằng giữa tạo thuận lợi thương mại và đảm bảo an ninh chuỗi cung ứng, đồng thời tăng cường sự tin cậy và minh bạch trong hoạt động thương mại quốc tế.

Khung tiêu chuẩn SAFE 2025 được xây dựng nhờ sự tham gia tích cực của các đại diện cơ quan Hải quan từ Australia, Liên minh châu Âu, Guatemala, Vương quốc Anh cùng Phòng Thương mại quốc tế.

Đây là nỗ lực tập thể nhằm củng cố hệ thống phòng vệ toàn cầu và thúc đẩy cải tiến liên tục trong hoạt động thương mại.

Tổng Thư ký Ian Saunders kêu gọi: “Các cơ quan Hải quan, đối tác các ngành và doanh nghiệp ở mọi quy mô hãy cùng áp dụng các tiêu chuẩn này như nền tảng để hướng tới một tương lai an toàn và thịnh vượng hơn”.

Liên hệ thực tiễn Việt Nam

Đối với Hải quan Việt Nam, việc WCO ban hành Khung tiêu chuẩn SAFE 2025 mang ý nghĩa quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa, quản lý rủi ro và phát triển bền vững thương mại quốc tế.

Hải quan Việt Nam đã và đang triển khai mạnh mẽ Chương trình doanh nghiệp ưu tiên trong nước và đã ký kết thoả thuận công nhận lẫn nhau (Mutual Recognition Agreements-MRA) về doanh nghiệp ưu tiên trong khuôn khổ ASEAN và với Hàn Quốc, áp dụng quản lý rủi ro theo chuẩn mực quốc tế, hướng tới giảm thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch, đồng thời đảm bảo kiểm soát hiệu quả chuỗi cung ứng.

Trong bối cảnh xuất nhập khẩu tăng trưởng nhanh, đặc biệt với sự tham gia sâu rộng vào các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, việc bắt đầu nghiên cứu và áp dụng Khung tiêu chuẩn SAFE 2025 phù hợp với điều kiện thực tế sẽ giúp Hải quan Việt Nam nâng cao năng lực phối hợp với các cơ quan quản lý môi trường trong quản lý hàng hóa gắn với yếu tố bền vững; tạo thêm cơ hội để doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia chương trình doanh nghiệp ưu tiên, tăng sức cạnh tranh và hội nhập; củng cố hệ thống phòng ngừa rủi ro và tăng cường đạo đức kinh doanh trong chuỗi cung ứng…

Qua đó, Hải quan Việt Nam sẽ đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp xây dựng môi trường thương mại an toàn, minh bạch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội đất nước.