Kết quả thu ngân sách là tiền đề bứt phá trong năm 2025

Nhiều yếu tố tích cực

Theo Cục trưởng Cục Thuế XNK Lê Như Quỳnh, năm 2024, số doanh nghiệp (DN) thành lập mới tăng cả về số lượng và vốn đăng ký. Do đó, kim ngạch XNK của cả nước tăng 15,4% so với cùng kỳ năm 2023 và tổng kim ngạch XNK chịu thuế tăng 15,3% so với cùng kỳ năm 2023. Đáng chú ý, kim ngạch NK của một số nhóm hàng hóa đóng góp số thu lớn tăng mạnh khiến cho số thu năm 2024 tăng so với cùng kỳ năm trước.

Cụ thể, tại nhóm các mặt hàng nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng NK phục vụ sản xuất ghi nhận đạt 72 tỷ USD, chiếm 55% tổng kim ngạch NK chịu thuế, tăng 18,3% so với cùng kỳ, làm tăng thu ngân sách khoảng 32.500 tỷ đồng.

Hay tại nhóm mặt hàng than các loại NK đạt 58,5 triệu tấn, trị giá 7,1 tỷ USD, tăng 26,7% về lượng và tăng 8,2% về trị giá, làm tăng thu khoảng 2.600 tỷ đồng; nhóm dầu thô NK đạt 12,3 triệu tấn, trị giá 7,5 tỷ USD, tăng 24,2% về lượng và tăng 19,4% về trị giá, làm tăng thu khoảng 3.800 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo Cục trưởng Lê Như Quỳnh cũng có một số nhóm hàng chiếm tỷ trọng tương đối lớn nhưng số thu giảm so với cùng kỳ như: xăng dầu đạt 7,4 triệu tấn, trị giá 5,7 tỷ USD, giảm 2,4% về lượng và giảm 9,5% về trị giá, làm giảm thu khoảng 3.200 tỷ đồng; sữa và sản phẩm sữa giảm 2,5% về trị giá, làm giảm thu khoảng 200 tỷ đồng.

Công chức Chi cục Hải quan Vũng Áng giám sát, kiểm tra mặt hàng thép XK tại cảng nước sâu Sơn Dương. Ảnh: H. Nụ

Đặc biệt, trong năm 2024 tỷ giá liên tục tăng cao cũng là một trong những nguyên nhân tăng thu thuế từ hàng hóa XNK, ước tính cả năm tăng thu do tỷ giá khoảng 20.000 tỷ đồng. Ngoài ra, ngày 28/12/2023 Chính phủ tiếp tục cho giảm thuế GTGT một số mặt hàng theo Nghị định số 94/2023/NĐ-CP làm giảm thuế GTGT năm 2024 giảm khoảng 19.000 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, nhằm thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu NSNN, Tổng cục Hải quan đã ban hành Chỉ thị 371/CT-TCHQ.

Theo đó, Tổng cục Hải quan yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố tăng cường chống thất thu qua công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát về số lượng, trọng lượng, chủng loại, tên hàng hoá, chính sách thuế (hàng có thuế suất cao, hàng dễ nhầm lẫn về mã HS, hàng hoá thuộc các đối tượng được hưởng ưu đãi thuế) để xác định các nhóm hàng, mặt hàng trọng điểm có rủi ro cao trong khai báo về số lượng, trọng lượng, chủng loại, tên hàng hoá và đưa những DN có rủi ro cao trong hoạt động XNK vào luồng Vàng, luồng Đỏ để thực hiện kiểm tra tại khâu thông quan nhằm ngăn chặn tình trạng khai báo sai số lượng, trọng lượng, chủng loại và tên hàng với mục đích gian lận, trốn thuế...

Thực hiện rà soát, đánh giá mức độ rủi ro và tổ chức kiểm tra các trường hợp miễn, giảm, hoàn, không thu thuế, không chịu thuế đối với các DN chế xuất, gia công, sản xuất XK và các DN thuộc đối tượng miễn, giảm, hoàn, không thu thuế, không chịu thuế khác trên cơ sở đối chiếu hồ sơ miễn, giảm, hoàn, không thu thuế, không chịu thuế với các quy định; rà soát, phân loại, thu hồi và xử lý nợ thuế phát sinh trước ngày 1/1/2024, đồng thời không để phát sinh nợ mới trong năm 2024, đến nay số nợ thuế đã thu hồi và xử lý 738,8 tỷ đồng.

Tăng tốc trong năm 2025

Cục trưởng Lê Như Quỳnh cho biết, năm 2025, Tổng cục Hải quan được Quốc hội giao dự toán thu NSNN theo Nghị quyết số 159/2024/QH15 ngày 13/11/2024 là 411.000 tỷ đồng; dự toán 2025 được xây dựng trên cơ sở tăng trưởng GDP 6,5-7%; giá dầu thô 75 – 80 USD/thùng.

Đứng trước những tác động khách quan và chủ quan, để tăng tốc hoàn thành nhiệm vụ thu trong năm 2025, Cục trưởng Lê Như Quỳnh cho rằng, cơ quan Hải quan cần lưu ý 3 mục tiêu chính nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ thu NSNN.

Trong đó, cần tăng cường chống thất thu qua công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện thủ tục hải quan, quản lý thuế, kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, kiểm tra nội bộ, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; chú trọng trong xây dựng pháp luật về chính sách thuế và pháp luật về quản lý thuế.

Cụ thể, năm 2025 tập trung tổng kết đánh giá đề xuất sửa đổi Luật Thuế XK, thuế NK, Luật Quản lý thuế để đề xuất hoàn thiện Luật.

Để quản lý thuế hiệu quả, các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan cần nghiên cứu thấu đáo mô hình thông quan tập trung, các nghiệp vụ về thuế gắn với thông quan, các thủ tục về quản lý thuế liên kết thông tin với thông quan đảm bảo đồng bộ, làm cơ sở cho số hoá chứng từ, tự động hoá quy trình thủ tục hải quan.

Đơn vị khối hải quan địa phương cũng cần căn cứ đặc điểm tình hình của địa bàn quản lý, xác định các phương án xử lý phù hợp về phân công thực thi nhiệm vụ, hoàn thiện dần các điều kiện đảm bảo cho mô hình thông quan tập trung cấp vùng.