Hải quan: Ứng dụng công nghệ “chìa khóa” để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Theo Cục Hải quan, cùng với sự phát triển của kinh tế đất nước, mỗi năm khối lượng công việc, nhiệm vụ của cơ quan Hải quan đã tăng lên một cách nhanh chóng. Thống kê, trong giai đoạn 2021-2025, kim ngạch XNK trung bình mỗi năm tăng 23%, số thuế XNK thu được trung bình mỗi năm tăng 9,2%; số lượng tờ khai XNK trung bình mỗi năm tăng 22%. Trong khi đó, số lượng cán bộ, công chức Hải quan hàng năm đều giảm. Thực tế 5 năm qua, mỗi năm cán bộ, công chức Hải quan giảm từ 1,5-1,7%.

Trước yêu cầu đặt ra, Cục Hải quan đã tập trung nghiên cứu, ứng dụng và vận hành 21 hệ thống CNTT phục vụ công tác quản lý nhà nước về hải quan, hoạt động ổn định, thông suốt, bao phủ và hỗ trợ hầu hết các lĩnh vực trọng yếu về quản lý hải quan.

Công chức Hải quan cửa khẩu cảng Vũng Áng (Chi cục Hải quan khu vực XI) giám sát hàng hóa qua hệ thống trực tuyến. Ảnh minh họa: H.Nụ

Trong đó, Hệ thống thông quan hàng hoá tự động (VNACCS/VCIS) đã được triển khai theo mô hình tập trung với hơn 99,65% DN XNK tham gia, xử lý 99% tờ khai XNK với hiệu suất vận hành 24/7 ổn định, an ninh, an toàn và hiệu quả.

Bên cạnh đó, cơ quan Hải quan đã trang bị và vận hành một số trang thiết bị hiện đại như: máy soi hành lý, hàng hóa; hệ thống camera giám sát; seal định vị điện tử; hệ thống cân ô tô... Các trang thiết bị được đầu tư, đưa vào sử dụng đã hiện đại hoá công tác kiểm tra giám sát hải quan, giúp minh bạch hoá các khâu trong quy trình thủ tục kiểm tra thực tế hàng hoá, hạn chế các tiêu cực; tăng cường kiểm tra không xâm nhập, giảm kiểm tra thủ công; tiết kiệm chi phí bốc xếp vận chuyển, góp phần rút ngắn thời gian thông quan hàng hoá XNK, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của cả DN cảng và DN XNK…

Đáng chú ý, hiện 100% thủ tục hải quan cơ bản đã được tự động hóa; số thu ngân sách bằng phương thức điện tử đạt 98,4% tổng số thu ngân sách của cơ quan Hải quan; thực hiện giám sát hải quan tự động; triển khai mở rộng hệ thống seal định vị điện tử GPS phục vụ giám sát hàng hóa XNK vận chuyển bằng container...

Cục Hải quan cho biết, so với các bộ, ngành, thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan được cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình rất cao. Hiện nay, trong số 214 thủ tục hành chính do cơ quan Hải quan thực hiện, cơ quan Hải quan đã cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình cho 132 thủ tục hành chính và dịch vụ công trực tuyến một phần cho 61 thủ tục, 21 thủ tục được cung cấp thông tin trực tuyến. Ngoài ra, Cục Hải quan cũng đã kết nối, tích hợp 98 dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực hải quan đang được cung cấp trên Hệ thống cung cấp thông tin trực tuyến lên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Để nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước về hải quan, thời gian tới, cơ quan Hải quan sẽ tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số nhằm tạo thuận lợi cho DN, người dân trong quá trình làm thủ tục hải quan.

Trong đó, triển khai mạnh mẽ công nghệ hiện đại, an ninh, an toàn, ổn định tới tất cả các đơn vị Hải quan trên toàn quốc, đáp ứng toàn diện các yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan, thực hiện thủ tục hải quan phi giấy tờ, góp phần chuyển đổi số toàn diện hoạt động quản lý nhà nước về hải quan.

Theo lãnh đạo Cục Hải quan, trong năm 2025, cơ quan Hải quan tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao, bám sát chỉ đạo của 4 nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị, đồng thời tiếp tục tạo thuận lợi cho hoạt động XNK, nỗ lực cải cách, hiện đại hóa; triển khai kế hoạch hành động toàn diện nhằm đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, tích cực hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hải quan theo hướng cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi thương mại, thúc đẩy hoạt động XK hàng hóa.

Song song với đó, cơ quan Hải quan tiếp tục thực hiện rà soát đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hải quan, cắt giảm các chứng từ không cần thiết trong hồ sơ hải quan bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí kinh doanh và bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết; tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra.