Hải quan - Ngân hàng phối hợp phát hiện Công ty vàng Phú Cường chuyển số tiền rất lớn sang Hồng Kông

Bị cáo Nguyễn Ngọc Phương, Giám đốc Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường tại phiên tòa sơ thẩm. Ảnh: Tienphong.vn.

Nhiều thông tin phối hợp có giá trị

Ngày 9/9/2022, Tổng cục Hải quan (nay là Cục Hải quan) và Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng ký Quy chế số 3035/QCPH-CQTTGSNH-TCHQ về phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin.

Đây là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm tăng cường hợp tác trong công tác phòng, chống rửa tiền, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền mặt, kim loại quý, công cụ chuyển nhượng qua biên giới.

Hơn 3 năm thực hiện Quy chế, về cơ bản công tác phối hợp giữa hai cơ quan đã đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đặt ra trong công tác phòng, chống rửa tiền và phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, tiền mặt, kim loại quý, công cụ chuyển nhượng qua biên giới.

Trên cơ sở Quy chế, Cục Phòng, chống rửa tiền và Cục Điều tra chống buôn lậu (nay là Chi cục Điều tra chống buôn lậu) đã là đầu mối trao đổi, cung cấp thông tin của hai cơ quan ký kết quy chế và đạt được các kết quả nhất định.

Cụ thể, từ tháng 9/2022 đến nay, Cục Hải quan và Cục Phòng, chống rửa tiền đã tăng cường trao đổi, phối hợp xác minh thông tin tài liệu.

Trong đó, Cục Hải quan có hơn 90 lượt văn bản đề nghị Cục Phòng, chống rửa tiền cung cấp thông tin, tài liệu chủ yếu liên quan đến các giao dịch chuyển tiền qua ngân hàng của các doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất, nhập khẩu.

Cục Phòng, chống rửa tiền đã ban hành nhiều văn bản cung cấp thông tin cho cơ quan Hải quan để phục vụ công tác nghiệp vụ. Trong đó có hơn 78 lượt thông tin có giá trị được cung cấp trực tiếp cho Chi cục Điều tra chống buôn lậu.

Những thông tin liên quan đến các giao dịch chuyển tiền qua ngân hàng do Cục Phòng, chống rửa tiền cung cấp đã góp phần quan trọng trong quá trình điều tra, xác minh làm rõ vi phạm trong nhiều vụ án buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới do cơ quan hải quan chủ trì điều tra, xác minh.

Điển hình như vụ vi phạm của Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường.

Thông qua xác minh tại Cục Phòng, chống rửa tiền và các tổ chức, cá nhân có liên quan, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phát hiện Công ty cổ phần Vàng Phú Cường có dấu hiệu giả mạo giấy tờ để chuyển số tiền rất lớn thông qua ngân hàng cho các đối tác tại Hồng Kông (Trung Quốc) để thanh toán cho các lô hàng thuộc các tờ khai hải quan của Công ty (vụ án đã được TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm tháng 4/2025-PV).

Vụ điển hình khác của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thương mại và Dịch vụ Tân Đại Dương. Công ty này và Công ty TNHH Đầu tư Vân Đồn đã có hành vi làm giả tờ khai hải quan để chuyển trái phép trên 2 triệu USD ra nước ngoài cho Công ty Allanasons Limited, có sự chênh lệch so với khai báo hải quan, hợp đồng bảo hiểm và số tiền do Công ty giải trình, gian dối trong việc khai báo và thanh toán.

Những kết quả trên khẳng định hiệu quả của cơ chế phối hợp theo Quy chế số 3035, đồng thời đặt nền tảng cho việc nâng cấp, điều chỉnh quy chế phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của hai cơ quan.

Ký kết quy chế mới để phù hợp với cơ cấu tổ chức sau sắp xếp

Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, Bộ Tài chính đã ban hành các văn bản kiện toàn tổ chức Tổng cục Hải quan thành Cục Hải quan.

Ngoài ra, theo Nghị định số 146/2024/NĐ-CP ngày 6/11/2024 của Chính phủ, kể từ ngày 5/1/2025, Cục Phòng, chống rửa tiền trở thành đơn vị trực thuộc Ngân hàng nhà nước (thay vì trực thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng như trước đây).

Trên cơ sở thay đổi về tổ chức, Cục Hải quan đã phối hợp với Cục Phòng, chống rửa tiền xây dựng quy chế phối hợp, thay thế Quy chế số 3035/QCPH-CQTTGSNH-TCHQ.

Ngày 10/9/2025, được sự phê duyệt của Bộ Tài chính và Ngân hàng nhà nước, hai bên đã ký Quy chế số 2130/QC-PCRT-CHQ về phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin.

Quy chế số 2130 cơ bản kế thừa nội dung của Quy chế số 3035, đồng thời cập nhật cho phù hợp với cơ cấu tổ chức mới.

Quy chế gồm 3 Chương, 10 Điều, quy định cụ thể về phạm vi điều chỉnh; nguyên tắc phối hợp; bảo mật thông tin; nội dung, hình thức, thời hạn trao đổi thông tin; trách nhiệm của các bên và điều khoản thi hành.

Ngay sau khi ký kết, Cục Hải quan đã chỉ đạo Chi cục Điều tra chống buôn lậu và các đơn vị thực hiện Quy chế số 2130, đảm bảo thông tin được trao đổi kịp thời, đầy đủ và hiệu quả giữa hai cơ quan.

Việc ký kết Quy chế số 2130/QC-PCRT-CHQ tiếp tục khẳng định quyết tâm của hai ngành Tài chính và Ngân hàng trong việc tăng cường phối hợp, nâng cao hiệu quả phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền mặt, kim loại quý, đá quý và công cụ chuyển nhượng qua biên giới, góp phần bảo đảm an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia.