Đề nghị bổ sung thẩm quyền khởi tố cho cơ quan Hải quan

	Hải quan Hải Phòng khởi tố vụ buôn lậu hơn 2 tấn hải sâm vú đen
	Cơ quan Hải quan khởi tố 24 vụ án hình sự
	Hải Dương: Khởi tố 2 vụ hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp

Thời gian qua, lực lượng Hải quan đã chủ trì, phối hợp triệt phá nhiều vụ án vận chuyển ma túy xuyên quốc gia. Trong ảnh, ma túy trong lô hàng vận chuyển từ châu Âu về Việt Nam qua đường hàng không đầu tháng 6/2022, bị Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội (Cục Hải quan Hà Nội) phối hợp với lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ . Ảnh: N.Linh

Đặt sản xuất hàng giả từ nước ngoài

Tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trong những tháng đầu năm 2022 vẫn diễn ra phức tạp, tập trung vào một số hành vi như: không khai báo hoặc khai báo không đúng thực tế hàng hóa khi làm thủ tục hải quan đối với các lô hàng xuất nhập khẩu; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng; nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn. Hàng hóa vi phạm thường được cất giấu tinh vi, để lẫn trong hàng hóa không vi phạm nhằm trốn tránh sự kiểm tra, kiểm soát của các cơ quan chức năng trong và ngoài nước; lợi dụng các loại hình tạm nhập tái xuất, vận chuyển độc lập để buôn lậu.

Về phương thức, thủ đoạn, đối tượng sử dụng ô tô, xe máy, xuồng cao tốc hoặc mang vác, vận chuyển trái phép qua biên giới; thời gian vận chuyển thường vào ban đêm; trước khi vận chuyển, sử dụng các đối tượng canh đường, theo dõi lực lượng chức năng. Đáng chú ý, khi bị truy đuổi các đối tượng vứt bỏ lại phương tiện, tang vật chạy trốn, sau đó kích động người dân đến hiện trường chống người thi hành công vụ, kích động gây áp lực để tẩu tán hàng hóa; các đối tượng chủ mưu, cầm đầu thường thuê người, phương tiện để vận chuyển hàng hóa gây khó khăn trong công tác điều tra đối tượng chính chủ mưu, cầm đầu.

Ngoài ra, một số đối tượng đặt sản xuất hàng giả, giả mạo nhãn hiệu, hàng nhái từ nước ngoài rồi đưa về tiêu thụ trong nước. Tình trạng hàng kém chất lượng, hàng hóa không có nguồn gốc, xuất xứ được buôn bán tràn lan trên không gian mạng; các đối tượng lợi dụng website, trang mạng xã hội như facebook, zalo... để rao bán, quảng cáo, khuyến mãi nhiều mặt hàng giả mạo, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng kém chất lượng…

Về tình hình tội phạm ma túy, hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua biên giới vẫn diễn biến hết sức phức tạp, đặc biệt nổi lên vẫn là tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh qua sân bay quốc tế Nội Bài, sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất... Hoạt động của các đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia lợi dụng chủ trương ưu đãi, thu hút đầu tư để thành lập doanh nghiệp ở Việt Nam, sau đó vận chuyển phương tiện, thiết bị, nguyên liệu, thuê kho bãi... Điều này đặt ra nhiều thách thức đối với công tác kiểm soát, đấu tranh phòng, chống buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới.

Trước thực trạng trên, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan và Tổng cục Thuế triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ và đạt nhiều kết quả tích cực (box kèm bài viết).

Đề nghị bổ sung thẩm quyền khởi tố 5 loại tội danh

Dù đạt được những kết quả đáng ghi nhận nhưng Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính đánh giá, công tác đấu tranh chống buôn lậu của cơ quan Hải quan còn có những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ.

Đó là, khó khăn vướng mắc trong xử lý vi phạm. Cụ thể, trong hoạt động tổ chức điều tra hình sự, việc thu giữ, bảo quản, sử dụng vật chứng để phục vụ công tác điều tra là hết sức quan trọng, nhưng cơ quan Hải quan không được pháp luật cho phép xây dựng kho tạm giữ vật chứng (theo quy định tại Nghị định 18/2002/NĐ-CP ngày 18/2/2002 của Chính phủ ban hành Quy chế quản lý kho vật chứng được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 70/2013/NĐ-CP ngày 2/7/2013, chỉ các cơ quan Công an, Quân đội và thi hành án được tổ chức kho vật chứng phục vụ công điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự). Do vậy, khi thu giữ vật chứng, cơ quan Hải quan phải gửi ở cơ quan Công an nên ảnh hưởng nhất định đến tiến độ, hiệu quả điều tra vụ án.

Ngoài ra, để tăng cường phát hiện, xử lý kịp thời các tội phạm xảy ra trong lĩnh vực hải quan, đáp ứng yêu cầu thực tiễn công tác đấu tranh phòng chống tội phạm trong thời gian tới, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính đề nghị bổ sung quy định về thẩm quyền cho cơ quan Hải quan được khởi tố, điều tra đối với 5 loại tội danh: tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm; tội trốn thuế; tội buôn bán hàng giả; tội vận chuyển, buôn bán trái phép các chất ma túy qua biên giới; tội đưa trái phép chất thải vào Việt Nam.