Cơ quan Hải quan giúp doanh nghiệp nâng cao mức độ tuân thủ pháp luật

Ông Nguyễn Nhất Kha, Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro (thứ 3 từ trái sang) chia sẻ tại Diễn đàn Hải quan-Doanh nghiệp 2024. Ảnh: Thái Bình

Đó là những nội dung mà Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan) Nguyễn Nhất Kha chia sẻ tại Diễn đàn Hải quan-Doanh nghiệp 2024, với chủ đề: 10 năm phát triển quan hệ đối tác Hải quan-Doanh nghiệp” diễn ra ngày 10/9/2024.

Theo Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro Nguyễn Nhất Kha, kể từ năm 2021, Tổng cục Hải quan công khai mức độ tuân thủ giúp các doanh nghiệp có thể tra cứu mức độ tuân thủ (gồm Mức 1: Doanh nghiệp ưu tiên; Mức 2: Tuân thủ cao; Mức 3: Tuân thủ trung bình; Mức 4: Tuân thủ thấp; Mức 5: Không tuân thủ) và biết được tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa, đây là một trong những cải cách của ngành Hải quan. Bởi, ở nhiều quốc gia, công tác quản lý rủi ro, đánh giá tuân thủ, xếp hạng mức độ tuân thủ thuộc về vấn đề nội bộ và không được cơ quan Hải quan công bố công khai.

Cùng với việc công khai mức độ tuân thủ của doanh nghiệp, Tổng cục Hải quan đã triển khai Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan để làm sao khuyến khích, mong muốn doanh nghiệp nâng cao mức độ tuân thủ.

Qua 2 năm thực hiện thí điểm, đến nay đã có 295 doanh nghiệp tham gia Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan. Trong đó, giai đoạn 1 (năm 2022), các cục hải quan tỉnh, thành phố đã tổ chức ký kết biên bản ghi nhớ đối với 213 doanh nghiệp thành viên và giai đoạn 2 (từ năm 2023 đến nay) đã thực hiện ký kết biên bản ghi nhớ đối với 82 doanh nghiệp thành viên.

Kết quả, có trên 80% doanh nghiệp tham gia Chương trình tăng mức tuân thủ hoặc giữ nguyên mức tuân thủ.

Cũng theo ông Nguyễn Nhất Kha, việc duy trì mức độ tuân thủ của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng. Với các doanh nghiệp ở mức 1 được ưu tiên cao nhất, đây là tiền đề để các doanh nghiệp có mức độ tuân thủ mức 2, 3 trở thành doanh nghiệp ưu tiên.

Doanh nghiệp xuất nhập khẩu thường quan tâm đến tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa.

Với các doanh nghiệp thành viên tham gia Chương trình có tỷ lệ tờ khai luồng Xanh tăng gần 7% so với các doanh nghiệp khác và tỷ lệ luồng Vàng, luồng Đỏ giảm tương ứng.

Trong thời gian tới, Cục Quản lý rủi ro tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo Tổng cục Hải quan triển khai chính thức Chương trình. Nếu các doanh nghiệp thành viên có quyết tâm, có những hành động cụ thể để duy trì mức độ tuân thủ, tăng mức độ tuân thủ thì tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa thấp sẽ rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa.

Trong 2 năm triển khai thí điểm Chương trình, Tổng cục Hải quan đã triển khai nhiều hoạt động và đem lại những thành công bước đầu.

Doanh nghiệp thành viên được cơ quan Hải quan cung cấp thông tin cảnh báo, những lỗi thường xuyên doanh nghiệp mắc phải theo từng ngành, hàng (sản xuất xuất khẩu, gia công, đầu tư...).

Qua rà soát thông tin tại các cục hải quan tỉnh, thành phố, nhiều doanh nghiệp đến thời hạn nộp lệ phí hải quan, cơ quan Hải quan lập tức cảnh báo giúp doanh nghiệp tránh bị xử lý vi phạm hành chính ảnh hưởng đến mức độ tuân thủ.

Trong suốt 2 năm triển khai Chương trình, cơ quan Hải quan đã phối hợp tốt với các hiệp hội doanh nghiệp và 295 doanh nghiệp thành viên. Hi vọng những kết quả trên sẽ là tiền đề để trong thời gian tới, cơ quan Hải quan triển khai chính thức Chương trình và mở rộng đối tượng tham gia (loại hình, ngành, hàng, các mức độ tuân thủ...).